Sağlık Ekonomisi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Coğrafi yerleşim
II. Ekonomik düzey
III. Eğitim düzeyi
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri hakkaniyet ilkesi gözetilirken dikkate alınacak özellikler arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Her üç seçenekte hakkaniyet ilkesi gözetilirken dikkate alınacak özellikler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık ekonomisinin ilgilendiği konulardan biri değildir?
Çeşitli sağlık faaliyetlerine kaynak tahsisi |
Mevsimsel hastalıklar |
Sağlık hizmetlerinde kullanılan kaynakların kalitesi |
Sağlık kuruluşlarının organizasyonu |
Hastalık maliyetleri |
Sağlık ekonomisi;
• Çeşitli sağlık faaliyetlerine kaynak tahsisi
• Sağlık hizmetlerinde kullanılan kaynakların kalitesi
• Sağlık kuruluşlarının organizasyonu
• Sağlık için kaynakların tahsis ve kullanımının verimliliği
• Sağlık hizmetlerinin kişi ve toplum üzerindeki etkileri
• Hastalık maliyetleri
• Sağlık programlarının yararları
• Yatırımların geri dönüşleri / getirileri
vb. konular ile ilgilenmektedir. Mevsimsel hastalıklar bu konulardan değildir. Doğru cevap B seçeneğidir.
3.Soru
Türkiye’de SGK, üniversite hastaneleri ve özel sağlık kuruluşlarından yaptığı hizmet satın alımlarında aşağıdaki ayakta sağlık hizmetleri için ________ kullanmaktadır:
Acil sağlık hizmetleri, İş kazası, Adli vakalar ,Trafik Kazası ,Meslek Hastalığı ve Onkolojik vakalar (bütün dallarda).
Buna göre yukarıda verilen boşluğa uygun ödeme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Kişi başına ödeme yöntemi |
Hizmet başına ödeme yöntemi |
Gün başına ödeme yöntemi |
Vaka başına ödeme yöntemi |
Global bütçe |
Türkiye’de SGK, üniversite hastaneleri ve özel sağlık kuruluşlarından yaptığı hizmet satın alımlarında aşağıdaki ayakta sağlık hizmetleri için hizmet başına ödeme yöntemini kullanmaktadır:
• Acil sağlık hizmetleri
• İş kazası
• Adli vakalar
• Trafik Kazası
• Meslek Hastalığı
• Onkolojik vakalar (bütün dallarda)
• Organ ve doku nakline ilişkin donöre yapılan hazırlık tetkik ve tahlilleri
• Nükleer Tıp, Radyasyon onkolojisi, (Girişimsel) Radyoloji, Tıbbi Genetik ve C¸ocuk
Genetik branşlarınca sunulan poliklinik hizmetleri
• Diş tedavilerine yönelik işlemler.
Doğru cevap B şıkkıdır.
4.Soru
Tüm şartları haiz bir pazarda birden fazla satıcının olması durumuna verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Oligopol |
Monopol |
Monopoli |
Tam rekabetçi piyasa |
Yarı rekabetçi piyasa |
Tüm şartları haiz bir pazarda birden fazla satıcının olması durumuna oligopol denir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tam rekabet pazarının gerçekleşmesi için gerekli şartlardan biridir?
Homojenlik |
Seçim |
Hakkaniyet |
Verimlilik |
Etkililik |
1. Homojenlik
2. Tam bilgi
3. Belirlilik
4. Tekelciliğin olmaması
5. Pazara girişte ve çıkışta kısıtlama olmaması
6. Dışsallıkların olmaması
7. Kamu malı olmaması
8. Devletin müdahale etmemesi
6.Soru
Seçeneklerden hangisi kamusal nitelikte sağlık mal ve hizmeti olarak değerlendirilebilir?
Başı ağrıyan bireye para karşılığı ilaç temin etmek |
Tüberküloz hastalığına karşı aşı olmak |
Kış mevsimi başlamadan gribe önlem amaçlı aşı olmak |
Abonelik karşılığı özel kaynaklardan sağlık ile ilgili konularda bilgi edinmek |
Bulaşıcı hastalıkların önlenmesi amacı ile haşere ve vektör mücadelesi için çevrenin ilaçlanması |
Bulaşıcı hastalıkların önlenmesi amacı ile haşere ve vektör mücadelesi için yapılan çöplük ve çevre ilaçlamaları kamusal nitelikteki sağlık hizmeti örneğidir. İlaçlama yapıldığında herkesin yarar görmesi söz konusudur. Yapılan ilaçlamadan bazı insanların yararlanması, bazılarının ise rekabet nedeniyle yararlanamaması, dışlanması diye bir şey söz konusu değildir, yani ne rekabet ne de dışlanma bulunmamaktadır.
7.Soru
I. Piyasadaki finansman olanakları
II. Vergi ve sübvansiyonlar
III. Devletin kısıtlamaları
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri üretim faktörleri fiyatlarındaki değişmeleri etkileyen etmenler arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Her üç seçenekte üretim faktörleri fiyatlarındaki değişmeleri etkileyen etmenler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.
8.Soru
Ekonomide satıcıların mal veya hizmetleri kendilerine uygun fiyatlardan satmak istedikleri miktara ne ad verilir?
Pazar denge noktası |
Maliyet |
Talep |
Gelir |
Arz |
Ekonomide satıcıların mal veya hizmetleri kendilerine uygun fiyatlardan satmak istedikleri miktarı olarak tanımlanmaktadır. Teoriye göre, satılan mal veya hizmetin miktarı onun fiyatındaki artışla doğru orantılı artma eğilimindedir. Bir mal veya hizmetin fiyatı ne kadar yüksekse onu satmak isteyen o kadar çok satıcı olacaktır.
9.Soru
Yönetilen rekabet kavramı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
İlk kez 1970’li yıllarda ABD’de kullanılmaya başlanmıştır. |
Önceleri “yapılandırılmış rekabet”, “düzenlenmiş rekabet” gibi kavramlar çerçevesinde tartışılan bu yaklaşımın zaman içerisinde “yönetilen rekabet” kavramı şeklinde yerine oturmuştur. |
90’lı yıllarda özellikle İskandinav ülkelerinde önem kazanmıştır. |
Yönetilen rekabeti en iyi anlatan terimlerden birisi “yarı-pazar” (quasi-market) ifadesidir. |
Yönetilen rekabetin ana fikri, hizmetleri sunanlar ile finanse edenlerin (sigortacıların), devletçe belirlenmiş kamu yararını koruyucu kurallara uymak kaydıyla, fiyat ve kalite konusunda rekabete girmesidir. |
Sağlık hizmetlerinin, tamamen pazar koşullarına bırakılmasının ya da tamamen devlet tarafından finanse edilip sunulmasının neden olabileceği çeşitli sakıncaları aşmak amacıyla ortaya çıkan yönetimli rekabet ya da yönetilen rekabet kavramı ilk kez 1970’li yıllarda ABD’de kullanılmaya başlanmıştır. Önceleri “yapılandırılmış rekabet”, “düzenlenmiş rekabet” gibi kavramlar çerçevesinde tartışılan bu yaklaşımın zaman içerisinde “yönetilen rekabet” kavramı şeklinde yerine oturduğu ve 90’lı yıllarda ABD’de sağlık reformu çalışmalarının temelini oluşturduğu görülmektedir.
Yönetilen rekabeti en iyi anlatan terimlerden birisi “yarı-pazar” (quasi-market) ifadesidir. Başlangıçta sosyal politikaların önem taşıdığı alanlar için, özellikle de eğitim için kullanılan bu terim bir süre sonra sağlık sektörü için de kullanılmaya başlanmıştır. Bu terim ile kastedilen, kamu yararını amaçlayan sosyal sigorta sistemlerinin kazandırdığı hakkaniyet ilkelerine uygun faydaların kaybedilmeden, serbest pazarın verimlilik kazanımlarına kavuşmaktır. Yani, bir yandan pazar dinamiklerinin sağladığı verimlilikten yararlanırken, diğer yandan da kaliteli sağlık hizmetlerine erişimde hakkaniyetin korunuyor olmasıdır. Doğru cevap C' dir.
10.Soru
I. Halkın sağlık düzeyinde yükselme II. Hizmet maliyetlerinde ve harcamalarında artma III. Sağlık hizmetlerine erişim ve kullanımda hakkaniyet IV. Bireysel olarak sağlık hizmeti alımında rekabet edilebilirlik İyi bir sağlık hizmeti sisteminden beklenilenler ile ilgili hangisi doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
Sağlık hizmetleri finansmanı ve sunumu kim tarafından yapılırsa yapılsın iyi bir sağlık
hizmet sisteminden beklenenler dört başlıkta toplanmaktadır: 1-Halkın sağlık düzeyinde yükselme, 2-Hizmet maliyetlerinde ve harcamalarda azalma, 3-Hizmet alan ve sunanların memnuniyetlerinde artma, 4-Sağlık hizmetlerine erişim ve kullanımda hakkaniyet.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tam rekabet pazarının gerçekleşmesi için gereken şartlardan değildir?
Homojenlik, |
Tam bilgi, |
Belirlilik, |
dışsallıkların olmaması, |
Hakkaniyet, |
Tam rekabet pazarının
gerçekleşmesi için birtakım şartlar vardır:
1. Homojenlik, Tam bilgi, Belirlilik, Tekelciliğin olmaması, Pazara girişte ve çıkışta kısıtlama olmaması, Dışsallıkların olmaması, Devletin müdahale etmemesi. gibi şartlar vardır. Ancak hakkaniyet sağlık sisteminin ilkelerindendir.
12.Soru
Parasal karşılığını belirlemenin oldukça güç ve subjektif olduğu maliyet türü aşağıdakilerden hangisidir?
Doğrudan maliyet |
Dolaylı maliyet |
Değişken maliyet |
Marjinal maliyet |
Sosyal maliyet |
Yine sağlığın ve sağlık hizmetlerinin doğasından kaynaklanan bir başka maliyet türü de sosyal maliyettir. Bu da çocuklarını tedavi ettirirken anne - babanın karşılaştığı sosyal güçlükleri (izin istemenin verdiği eziklik, hastaneye ulaşım sırasında ve poliklinik veya laboratuvar önünde beklerken yaşanan sıkıntılar gibi) ve aynı şekilde teşhis ve tedavisi sırasında çocuğun kendisinin çektiği sıkıntıları ifade etmektedir. Sosyal maliyetlerin parasal değerini belirlemek oldukça güçtür ve subjektiftir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devletin pazarın düzenlenmesi için kullanabileceği başlıca araçlardan "sosyal sigorta sistemlerinde işverenin çalışanın sigortası için katkıda bulunmasının sağlanması" durumunu ifade eder?
Hizmet sunumu veya temini |
Finansman |
Zorlama |
Düzenleme |
Bilgilendirme |
• Zorlama
Bilgilendirme ve düzenlemeler ile hayata geçirilmesi güç olan bazı önlemlerin, gerektiğinde yasal alt yapısının da oluşturularak, zorunlu hale getirilmesi devletlerin eşlinde bulunan önemli bir araçtır. Örneğin, sosyal sigorta sistemlerinde işverenin çalışanın sigortası için katkıda bulunmasının sağlanması, uyuşturucu ticaretinin, organ ticaretinin yasaklanması ve bunları önleyici yaptırımlar getirilmesi, devletin zorlayıcı kararları ile mümkündür.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi/hangileri sağlık sisteminde arzı belirleyen faktörlerdendir?
1.Teknoloji
2.Kapasite
3.Gelir Düzeyi
4.Sunucu etkileri
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
2 ve 3 |
1,2,4 |
1,2,3,4 |
Arzı etkileyen birinci faktör, tedavi edebilme yeteneği, yani teknolojidir. Gittikçe artan sağlık hizmeti maliyetlerinde teknolojinin kendini hızla yenilemesinin büyük önemi vardır. Arzı belirleyen faktörlerin ikincisi kapasitedir. Birçok ülkede sağlık hizmetleri hizmeti kullanan noktasında ya büyük oranda sübvanse edilen ya da tamamen ücretsiz olduğu için, bir hizmet türünün bulunup bulunmaması birçok kişinin o hizmeti almasını tek başına belirleyen faktör olmaktadır. Üçüncü olarak arzı belirleyen sunucu etkileridir. Gelir düzeyi talebi belirleyen etkenlerdendir. Doğru cevap D seçeneğidir.
15.Soru
Ücretini sigortadan alacağını bilen bir doktor veya sağlık kuruluşu ile alacağı hizmet için cebinden
ödeme yapmayan bir hastanın, hizmetlerin miktarı, maliyeti konusunda tutumlu ve mantıklı
davranmaması seklinde ortaya çıkan sorun aşağıdakilerden hangisidir?
Ahlaki tehlike |
Hizmet tehlikesi |
Sağlık tehlikesi |
Hasta tehlikesi |
Ücret tehlikesi |
Ücretini sigortadan alacağını bilen bir doktor veya sağlık kuruluşu ile alacağı hizmet için cebinden
ödeme yapmayan bir hastanın, hizmetlerin miktarı, maliyeti konusunda tutumlu ve mantıklı
davranmaması seklinde ortaya çıkan sorun ahlaki tehlikedir.
16.Soru
Sağlıkta hakkaniyet ilkesinin gözetilmesi için belirli sosyal gruplara dikkat edilmelidir. Aşağıdakilerden hangisi bu gruplardan birisi değildir?
Coğrafi yerleşime göre |
Ekonomik düzeye göre |
Etnik özelliklerine göre |
Eğitim düzeyine göre |
Cinsiyete göre |
Ülkeden ülkeye değişmekle birlikte genel olarak aşağıdaki özellikler açısından oluşmuş
sosyal gruplara dikkat ederek hakkaniyet ilkesi gözetilmelidir. Bunlar arasında;
1. Coğrafi yerleşime göre
2. Ekonomik düzeyine göre
3. Eğitim düzeyine göre
4. Cinsiyete göre
5. Irk, din, kabile, aşiret vb. ayrımlar varsa bu özelliklerine göre
6. Toplumun savunmasız grupları arasında yer alma durumuna göre
Doğru cevap C seçeneğidir.
17.Soru
Sağlığı farklı perspektiflerden değerlendirmek mümkündür. Aşağıdakilerden hangisi/hangileri bu değerlendirmelerdendir?
1.Sağlık bir insan hakkıdır.
2.Sağlık hizmeti tüketilen birşeydir.
3.Sağlık bir yatırımdır.
Yanlız 1 |
Yanlız 3 |
1 ve 2 |
2 ve 3 |
1,2,3 |
Sağlığı farklı perspektierden değerlendirmek mümkündür:
• Sağlık bir insan hakkıdır.
• Sağlık (hizmeti) tüketilen bir şeydir.
• Sağlık bir yatırımdır.
Doğru cevap E seçeneğidir.
18.Soru
Devletin pazara müdahalesi kaç şekilde gerçekleşir?
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Altı |
Devletin pazara müdahalesi üç şekilde gerçekleşir: 1. Doğrudan hizmet sunumu,2. Düzenleme 3. Destekleme. Doğru cevap B seçeneğinde verilmiştir.
19.Soru
Sağlık hizmetine olan talep aşağıda verilenlerden hangisine bağlı değildir?
Tıbbi bir ihtiyacın varlığına bağlıdır. |
Sağlığı olumlu veya olumsuz yönde etkileyen diğer mallara bağlıdır |
Sağlığı olumlu yönde etkileyen diğer hizmetlere bağlıdır. |
Sağlığı olumsuz yönde etkileyen diğer hizmetlere bağlıdır. |
Piyasadaki finansman olanaklarına bağlıdır. |
Sağlık hizmetine olan talep, tıbbi bir ihtiyacın varlığına, sağlığı olumlu veya olumsuz
yönde etkileyen diğer mal ve hizmetlere bağlıdır. Ancak sağlık hizmetine olan talebin gerçekte sağlığa bir talep olduğu ve sağlığın alternatifi mal ve hizmetlerin çok az ve birçok durumda hiç alternatifinin olmadığı unutulmamalıdır. Sağlığa ve sağlık hizmetine talep, sağlıklı olmanın ve hizmetin fiyatı ve talep edenin geliriyle de bağlantılıdır. Genellikle sağlık hizmetlerinin fiyatı arttıkça bu hizmeti kullananların sayısı azalmaktadır. Özellikle hizmetin fiyatı kişilerin tercihlerini önemli ölçüde belirlemekte ve taleplerinin miktarını veya türünü değiştirmelerine neden olabilmektedir. Doğru cevap E' dir.
20.Soru
Küreselleşme ile birlikte daha önce yaygın olan “sosyal devlet” anlayışı, “fırsat veren devlet” anlayışına dönüşmekte, kamu sorumlulukları bu doğrultuda değişime uğramaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi ortaya çıkan bu değişimin bileşenlerinden biri değildir?
Özelleştirme |
Yeniden metalaştırma |
Ahlaki tehlike |
Seçici hedefleme |
Koşullu dayanışma |
Bazı yazarlara göre küreselleşme ile birlikte daha önce yaygın olan “sosyal devlet” anlayışı, “fırsat veren devlet” anlayışına dönüşmekte, kamu sorumlulukları bu doğrultuda değişime uğramaktadır. Ortaya çıkan değişimin başlıca dört bileşeni bulunmaktadır: Özelleştirme, yeniden metalaştırma, seçici hedefleme ve koşullu dayanışma.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ