Sağlık Ekonomisi Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 12 Soru1.Soru
"Diğer değişkenler sabitken belli bir zaman diliminde pazarda üreticilerin değişik fiyat düzeylerinde satmaya hazır oldukları mal ve hizmet miktarıdır".
Açıklaması aşağıdakilerden hangisini açıklar?
Homojenlik |
Tam bilgi |
Belirlilik |
Arz |
Talep |
Arz; diğer değişkenler sabitken belli bir zaman diliminde pazarda üreticilerin değişik fiyat düzeylerinde satmaya hazır oldukları mal ve hizmet miktarıdır.
2.Soru
2004 yılında Türkiye'de kamu sağlık sektöründe hesap verebilirliğinin, verimliliğin artırılması ve sağlık profesyonellerinin maaşlarını artırmak amacıyla aşağıdaki yöntemlerden hangisi kullanılmaya başlanmıştır?
Gün Başına Ödeme |
Performansa Dayalı Ödeme |
Vaka Başına Ödeme |
Kişi Başına Ödeme |
Hizmet Başına Ödeme |
Soruda amaçları sıralanan yöntem B şıkkında ifade edilen performansa dayalı ödeme yöntemidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir toplumda belirli bir ürüne talebi etkileyen temel faktörlerden biridir?
Mal veya hizmetin fiyatı |
Yaş |
Eğitim düzeyi |
Medeni durumu |
İhtiyaç düzeyi |
Bir toplumda belirli bir ürüne talebi etkileyen temel faktörler; zevkler ve tercihler, gelir düzeyi, alternatif mal veya hizmetlerin fiyatı, tamamlayıcı mal veya hizmetlerin fiyatlarıdır.
4.Soru
Sağlık sisteminin amaçlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Öncelikli olarak kişilerin sağlık düzeyini yükseltme |
Kişilerin ağır sağlık harcamasının sonucunda yoksullaşmasını engelleme |
Kişilerin sadece sağlık beklentilerinin karşılanması |
Bireylerin ihtiyacı olan sağlığa erişmesinde fırsat eşitsizliğine bakarak değerlendirme yapılır |
En çok girdi ile en az çıktıyı elde etmek gerekir |
Dünya Sağlık Örgütüne göre sağlık sisteminin üç amacı vardır:
1. Sağlık; yani bireylerin ve toplumun sağlık düzeyini yükseltme
2. Cevap verebilirlik; yani hizmetten yararlanma sürecinde kişilerin sağlık dışı beklentilerinin
karşılanması
3. Finansal riske karşı koruma; yani kişinin ağır sağlık harcamaları dolayısıyla yoksullaşmasını
engelleme
Bu üç amaca ulaşma yolunda ara amaçlar olarak tanımlanmış dört kavram vardır:
1. Etkililik
2. Verimlilik
3. Hakkaniyet
4. Seçim
Bunlardan ilk üçünü “sağlık sisteminin ekonomik amaçları” olarak tanımlayan yazarlar olduğu gibi “sağlık sisteminin ilkeleri” diye adlandıranlar da vardır. Şimdi bu kavramları açıklamaya çalışalım:
Etkililik: Hedeflere ulaşma derecesidir. İstenen sonuca ulaşmış sağlık hizmeti etkili olmuş demektir.
Verimlilik: Çıktı/girdi şeklinde formül edilir; en az girdi ile en çok çıktıyı elde etmek demektir. Bir faaliyet aynı sonucu ne kadar küçük bir kaynakla sağlayabiliyorsa o kadar verimli kabul edilir.
Hakkaniyet: Sağlık hizmetlere erişimde eşit hakka sahip olmaktır; fırsat eşitliği olarak da tarif edilebilir. “Eşitlik”ten farklıdır; zira çoğu sağlık hizmetleri eşit dağıtılamaz. Herkesin ihtiyacı az veya çok farklıdır. Dolayısıyla önemli olan, bireyin ihtiyacı olan hizmete erişmede fırsat eşitliğine sahip olmasıdır. Erişimin coğrafi, ekonomik vb. çeşitli boyutları vardır. Katkı payı, sadece İnternet üzerinden randevu alınabilmesi vb. pek çok erişim engeli olabilir.
5.Soru
“Her birey kendi çıkarını gözeterek hareket ettiğinde toplumun yararını gözettiğinde topluma yapacağı katkıdan fazlasını yapmış olacaktır.” sözünü söyleyen ekonomi biliminin babası olarak kabul edilen düşünür kimdir?
Adam Smith |
John M. Keynes |
Platon |
Karl Marx |
Alfred Marshall |
İskoç filozof Adam Smith ekonomi biliminin babası olarak kabul edilir. On sekizinci yüzyıl sonlarında yazdığı ve kısaca “Ulusların Zenginliği” olarak bilinen kitabında “Her birey kendi çıkarını gözeterek hareket ettiğinde toplumun yararını gözettiğinde topluma yapacağı katkıdan fazlasını yapmış olacaktır.” demiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dünyada sağlık hizmetleri finanse etmek için kullanılan en yaygın yöntemlerin arasında yer almaz?
Vergiler |
Sosyal sağlık sigortası |
Özel sağlık sigortası |
Cepten ödemeler |
Genel sağlık sigortası |
Dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemler vergiler, sosyal sağlık sigortası, özel sağlık sigortası ve cepten ödemelerdir. Bazı ülkelerde beşinci bir yöntem olarak genel sağlık sigortası da kullanılmaktadır. Doğru cevap E’dir.
7.Soru
Bir pazarda belirli bir ürün için üretici ya da dağıtımcı olarak tek bir firmanın bulunması durumuna ne ad verilir?
Monopoli |
Dışsallık |
Negatif dışsallık |
Kısıtlama |
İstihdam |
Bir pazarda belirli bir ürün için üretici ya da dağıtımcı olarak tek bir firmanın bulunması durumuna monopoli ya da tekelcilik denir. Cevap A seçeneğidir.
8.Soru
- Kişi başı toplam sağlık harcaması
- Sağlık harcamalarının kamu kaynakları ile gerçekleştirilen kısmı
- Sağlık harcamalarında özel sigorta ve cepten ödemeler
- Dış yardımların toplam sağlık harcamaları içindeki payı
Ülkelerin gelir düzeyi yükseldikçe yukarıdaki finansal harcamalardan hangileri artar?
I – II |
II – III |
III – IV |
I – IV |
I – III |
Ülkelerin gelir düzeyi yükseldikçe kişi başı toplam sağlık harcaması ve bunun kamu kaynakları ile gerçekleştirilen kısmı artmaktadır. Bu da, gelir düzeyi yüksek olan ülkelerde özel sigorta ve cepten ödemelere daha az bel bağlanıldığını göstermektedir. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
Devletin pazarın düzenlenmesi ve denetlenmesi rolünü iyi oynayabilmesi için kullanabileceği başlıca araçlardan biri bilgilendirmedir. Hangisi bu araca örnek olarak verilebilir?
Hasta haklarının tanımlanması |
Zararlı maddelere karşı caydırıcı amaçlı ek vergiler konulması |
Sosyal sigorta sistemlerinde işverenin çalışanın sigortası için katkıda bulunmasının sağlanması |
Obezitenin sağlık üzerindeki zararları konusunda topluma yönelik eğitimler. |
Sağlık kuruluşlarının akreditasyonun belirlenmesi. |
Bilgilendirme
Çeşitli sağlık riskleri konusunda toplumun bilgilendirilmesi, gerekli önlemlerin alınması için bireylerin uyarılması, eğitilmesi devletin kullanabileceği önemli bir araçtır. Örneğin, sigaranın, alkol ve bağımlılık yapan maddelerin, obezitenin sağlık üzerindeki zararları konusunda topluma yönelik olarak planlanacak eğitim programları, sonuçları itibariyle bazı sağlık harcamalarını kontrol altına alma amacını gütmektedir. Bu tür eğitim ve bilgilendirmeler sadece sağlık hizmetini alanlara da sunucularına da yapılabilir. Doğru cevap D' dir.
10.Soru
I. Eğitim durumları
II. Meslekleri
III. Medeni durumları
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri araştırmacıların bireylerin davranışlarını çözümlerken dikkate aldıkları kişisel faktörler arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Her üç seçenekte araştırmacıların bireylerin davranışlarını çözümlerken dikkate aldıkları kişisel faktörler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık hizmetlerinin ekonomik sonuçlarından sayılamaz?
Kişisel ve ulusal geliri artırmak |
Yurtiçi ve dışı yatırım hızını artırmak |
Tasarrufları artırmak |
Eğitim süresini uzatmak |
Yoksulluğu azaltmak |
Sağlık ve ekonomi arasındaki ilişki iki yönlüdür. Sağlık hizmetlerinin ekonomik sonuçları arasında;1.Üretkenliği ve ekonomik çıktıyı artırmak,2.Kişisel ve ulusal geliri artırmak,3. Yurtiçi ve dışı yatırım hızını artırmak,4. Tasarrufları artırmak,5. Beşerî sermayeyi geliştirmek,6. Yoksulluğu azaltmak sayılabilir. Eğitimin süresini uzatmak bunların arasında yer almadığından cevap D seçeneğidir.
12.Soru
Bağımlılığın kötü bir alışkanlık olduğuna yönelik çeşitli kamu yayın organlarında reklamlar ile belirtilmesi, devletin kullandığı hangi araca örnektir?
Zorlama |
Bilgilendirme |
Düzenleme |
Finansman |
Hizmet sunum ve temini |
Bilgilendirme, çeşitli sağlık riskleri konusunda toplumun bilgilendirilmesi, gerekli önlemlerin alınması için bireylerin uyarılması, eğitilmesi devletin kullanabileceği önemli bir araçtır. Doğru cevap B'dir.