Sağlık Hizmetlerinde Araştırma Ve Değerlendirme Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
"Göğüs ağrısı olan bir kişinin kalp ameliyatı talebi olmasa bile hekimin koyacağı teşhis ile bu talep oluşabilmekte, üstelik ertelenemez bir talep olarak gündeme gelebilmektedir."
Bahsedilen olay aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?
Sunucu tarafından oluşturulan talep |
Açıklanması zor taleplerin oluşturulması |
Aydınlatılmış onam |
Uygulamaların kanıta dayalı olması |
Taleplerin sınırlı olması |
Cevap A dır. Piyasaya bırakılan sağlık hizmetlerinin sunumu sırasında ise, hizmeti
alanlar ile sunanlar arasındaki bilgi asimetrisinden kaynaklanan nedenlerle, hizmetlerin
türü, kapsamı, veriliş şekli ve zamanı konusunda sunucuların her zaman bir üstünlüğü
bulunmakta ve bunun doğal sonucu olarak “sunucu tarafından oluşturulan talep” riski
ortaya çıkmaktadır. Örneğin, göğüs ağrısı olan bir kişinin kalp ameliyatı talebi olmasa bile
hekimin koyacağı teşhis ile bu talep oluşabilmekte, üstelik ertelenemez bir talep olarak
gündeme gelebilmektedir. Bu tür taleplerin gerçek ihtiyaçlardan kaynaklanıp kaynaklanmadığının
bir önemi yoktur ve talep oluşturmak büyük ölçüde sunucuların elindedir.
2.Soru
Deneysel araştırmalar için aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğrudur?
Kontrol grubu, karşılaştırma grubu ismini alır. |
Randomize kontrollü deneyler kontrol grubunun olmadığı tasarımlardır. |
Körleme yöntemi, yanlılık oluşumunu arttırır. |
Randomizasyon, bireylerin grubu seçmesini sağlar. |
Neden-sonuç etkisini gösteren en güçlü araştırma türüdür. |
Deneysel araştırmalar, neden-sonuç etkisini gösteren en güçlü araştırma türüdür. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Enformasyon ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Enformasyonun kullanım değeri mutlaka vardır. |
Verilerin işlenmiş, anlamlandırılmış ha^lidir. |
Yeni kişilerin verilerinin eklenmesi ile birlikte enformasyonun yapısı ve niteliği değişir. |
Enformasyon, hiçbir işe yaramadan olduğu yerde kalabilir, kaybolabilir, değişebilir. |
Enformasyon, anlamlı ha^le getirilerek yönetim kararlarına kanıt oluşturmak üzere kullanılabilir. |
Enformasyon, verilerin işlenmiş, anlamlandırılmış ha^lidir. Yeni kişilerin verilerinin eklenmesi ile birlikte enformasyonun yapısı ve niteliği değişir. Enformasyon, anlamlı ha^le getirilerek yönetim kararlarına kanıt oluşturmak üzere kullanılabileceği gibi, hiçbir işe yaramadan olduğu yerde kalabilir, kaybolabilir, değişebilir de. Enformasyonun kullanım değeri olabilir de olmayabilir de. Mutlaka vardır denilirse yanlış bilgi olur.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi vaka serilerinin özellikleri arasında yer almaktadır?
Retrospektif veya prospektif olması |
Karşılaştırma grubunun bulunması |
Büyük örneklemleri incelemesi |
Karıştırıcı değişkenlerin etkisinin arttırılması |
Neden-sonuç ilişkisinin kurulması |
Vaka serileri retrospektif veya prospektif olabilir. Vaka serilerinde, sadece tedavinin veya koruyucu müdahalenin yapıldığı vakalar incelendiği için karşılaştırma grubu bulunmaz. Bu şekilde bir tasarım ile küçük örneklemler incelenir ve karıştırıcı değişkenlerin etkisi azaltılır. Buna karşın neden-sonuç ilişkisi kurulamaz. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Tüm hastalık tanılarının uluslararası bir uzlaşma ile sınıfandırıldığı listenin kısaltması aşağıdakilerden hangisidir?
ICD-10 |
TIC-10 |
TİG-10 |
DRD-10 |
HRG-10 |
Tüm hastalık tanılarının uluslararası bir uzlaşma ile sınıfandırıldığı listenin kısaltması ICD-10'dur. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
I. Tabakalandırma
II. İstatistiksel modelleme
III. Standardizasyon
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri analiz aşamasında kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Her üç seçenekte analiz aşamasında kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır.
7.Soru
Sağlık planlaması denildiğinde yerine getirilmesi gereken aşamalarda aşağıdakilerden hangisi yanlış ifade edilmiştir?
Hastalık yükünün ölçülmesi ve araştırılması |
Değişik müdahalelerin etkilerinin değerlendirilmesi |
Kullanılan kaynaklar bağlamında müdahalelerin maliyetinin belirlenmesi |
Faaliyetlerin izlenmesi |
Hastalık yükünün tekrar ölçülerek bir düşüş oluşup oluşmadığının anlaşılması |
Kullanılan kaynaklar bağlamında müdahalelerin maliyetinin belirlenmesi Sağlık planlaması denildiğinde yerine getirilmesi gereken aşamalardan değildir
8.Soru
Verinin sadece bir kez toplandığı elde edilen bulgularla, değişkenler arasında bir ilişki olup olmadığı konusunda bilgi veren araştırmalar aşağıdakilerden hangisidir?
Vaka serileri |
Kesitsel araştırmalar |
Kohort araştırmaları |
Vaka kontrol araştırmaları |
Ekolojik araştırmalar |
Kesitsel Araştırmalar; Kesitsel araştırmaların en temel özelliği, verinin sadece bir kez toplanmasıdır. Elde edilen bulgular, değişkenler arasında bir ilişki olup olmadığı konusunda bilgi verebilir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insidans kavramının tanımıdır?
Araştırma evreni içinde belli özelliğe sahip alt gruptur. |
Yeni tespit edilen vakaların sayısıdır. |
Gruplara atanmada herkese eşit şansın verildiği bir yöntemdir. |
Gerçekte ilaç olmayıp ilaç görüntüsü verilen bir maddedir. |
Bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi etkileyen değişkendir. |
İnsidans kavramı, yeni tespit edilen vakaların sayısı anlamına gelmektedir. Araştırma evreni içinde belli özelliğe sahip alt gruba kohort denir. Gruplara atanmada herkese eşit şansın verildiği yönteme ise randomizasyon adı verilir. Gerçekte ilaç olmayıp ilaç görüntüsü verilen maddenin adı ise plasebodur. Bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi etkileyen değişkene ise karıştırıcı değişken adı verilir. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
Bağımsız değişkenin miktarı değiştikçe bağımlı değişkenin de miktarının değişmesine ne ad verilir?
İstatistiksel ilişki |
Neden-Sonuç ilişkisi |
Artan değer |
Azalan değer |
Bağımsız ilişki |
Bağımsız değişkenin miktarı değiştikçe bağımlı değişkenin de miktarının değişmesine İstatistiksel ilişki denir.
11.Soru
Bilimsel anlamda, belirli varsayımlara dayanan, mantıksal bir sırası olan, gözlem veya deneyle elde edilen her türlü veriye ne ad verilir?
Done |
Bilgi |
Algı |
Enformasyon |
Kanıt |
Bilimsel anlamda kanıt, belirli varsayımlara dayanan, mantıksal bir sırası olan, gözlem veya deneyle elde edilen her türlü veri için kullanılan bir sözcüktür. Kanıtın gözlem ve deneyle elde edilmiş olması, başkaları tarafından sınanabilir ve/ya yanlışlanabilir olması anlamına gelir ve akılda tutulması gereken en önemli özelliktir.
12.Soru
Epidemiyolojinin farklı tanımları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, sağlıkla ilgili olaylar hangi bağlamda ele alınmaktadır?
Birey |
Toplum |
Vaka |
Zaman |
Risk |
Epidemiyoloji bir toplumda sağlık ve hastalığın dağılımı ve belirleyicilerinin incelenmesinde, hastalıklardan korunma ve hastalıkların kontrol altına alınmasında, sağlığın geliştirilmesinde, sağlık hizmetlerinin toplumun ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmasında ve sağlık politikaları geliştirilmesinde uygulanmasıdır. Bu nedenle tanımı ne olursa olsun ortak değer "toplum"dur.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belirli bir anda veya süre içindeki toplam vaka sayısıdır veya toplam hastalık görülme hızıdır?
Sayı |
Hız |
Oran |
İnsidans |
Prevelans |
Prevalans: Belirli bir anda veya süre içindeki toplam vaka sayısıdır veya toplam hastalık görülme hızıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.
14.Soru
"I. Eldeki kaynaklar II. Toplumsal değerler III. Daha önceki deneyimler IV. Hasta yakınlarının istekleri " Verilen maddelerden hangileri klasik olarak sağlık hizmetleri yönetiminde kararlar verilirken etkili olan başlıca unsurlardandır?
I-II |
II-III |
I-II-III |
II-III-IV |
I-III-IV |
Klasik olarak sağlık hizmetleri yönetiminde kararlar verilirken etkili olan başlıca unsurlar şunlardır: • Daha önceki deneyimler • Eldeki kaynaklar • Toplumsal değerler.
15.Soru
Enformasyonun, deneyim, değerler, iç görü, kurallar ile birleşiminden oluşan unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Veri |
Bilim |
Teknoloji |
Bilgi |
İspat gücü |
Enformasyonun, deneyim, değerler, iç görü, kurallar ile birleşiminden oluşur, en kısa tanımla, “bildiğimiz her şey”dir. Bilginin oluşumu ve niteliği bizim enformasyonla ne tür
bir etkileşim içinde olduğumuzla yakından ilgilidir. Veri ve enformasyondan farkı, neden
ve nasıl sorularına yanıt bulmamızı sağlamasıdır.
16.Soru
Kesitsel araştırmalar ile kohort araştırmalar arasındaki farklar düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Kesitsel araştırmalar daha az maliyetli olur. |
Kohort araştırmaları daha güçlü kanıtlar sunar. |
Kohort araştırmalarda veri birkaç kez toplanır. |
Kohort araştırmalarda seçim yanlılığı ile sık karşılaşılır. |
Kesitsel araştırma sonuçları genellenemez. |
Kesitsel araştırmalardan farklı olarak, kohort araştırmalarının en temel özelliği, verinin zamanda birden fazla kez toplanmasıdır. Kesitsel araştırmalara göre daha maliyetlidir ancak neden-sonuç ilişkisi açısından kesitsel araştırmalara göre daha güçlü kanıt sağlar. Kohort araştırmalarının en önemli dezavantajları ise,
büyük örneklem gerektirmesi, seçim yanlılığı olasılığı ve karıştırıcı değişkenlerin etkisini kontrol etmedeki güçlüktür. Bu nedenle doğru cevap E'dir.