Sağlık Hizmetlerinde Araştırma Ve Değerlendirme Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İki veya daha çok grubu karşılaştırmada kullanılacak ölçütlerin hayalî özet versiyonunu üretme işlemine .................denilmektedir.
Yukarıdaki tanım aşağıdakilerden hangisi ile doğru olarak tamamlanmaktadır?
Standardizasyon |
İstatistiksel modelleme |
Tabakalandırma |
Eşleştirme |
Sınırlama |
Kaba hızlarla karşılaştırma yapılmasının sakıncalarını/eksikliklerini gidermenin ve karıştırıcı faktörlerin etkilerini en aza indirmenin bir diğer yolu standardizasyon işlemidir. İki veya daha çok grubu karşılaştırmada kullanılacak ölçütlerin hayalî özet versiyonunu
üretme işlemine standardizasyon denilmektedir. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.
2.Soru
Sağlık enformasyon sistemlerinde aşağıdakilerden hangisinin kaydı yapılmaz?
Kişinin yaşı |
Öğrenim durumu |
Medeni durumu |
Kaç kere evlendiği |
Sağlık güvencesi |
Sağlık hizmeti verilen her birimde hizmet almak için başvuran kişilerin yaşı, cinsiyeti, mesleği, medeni durumu, öğrenim durumu, sağlık güvencesinin varlığı ve türü, gibi sosyodemografik özelliklerinin; yapılan tetkik ve incelemelerin, konulan tanı ve verilen tedavilerin; gelir ve giderlerin; çalışanlara ilişkin her türlü özelliklerin, elektronik veya kağıt ortamda düzenli olarak kaydedildiği enformasyon sistemleri vardır.
3.Soru
'Araştırma konusu nedir, hangi sorulara yanıt aranacaktır, Neden bu konu seçilmiştir?' gibi sorular araştırmanın hangi aşamasında kullanılır?
Konunun belirlenmesi |
Kaynakların taranması |
Amacın ortaya konması |
Uygulamaların planlanması |
Ön uygulamanın yapılması |
Araştırma konusu günlük uygulamalar sırasında karşılaşılan bir soruna çözüm bulmak,geleceğe yönelik tahminlerde bulunmak, olup bitenleri tanımlamak, bazı işlerin nasıl daha verimli yapılabileceğine yanıt bulmak, hizmetlerin kalitesini ve hasta memnuniyetini arttırıcı önlemleri belirlemek gibi konular olabilir. Bu aşamada araştırıcının kendisine şu soruları sorması ve doyurucu yanıtları vermesi gerekir:Araştırma konusu nedir, hangi sorulara yanıt aranacaktır, Neden bu konu seçilmiştir?
4.Soru
Diyabet ile alkol arasındaki ilişki araştırılması sonucunda alkol kullananımının diyabet olma riskini artırdığı bulunmuş olsun oysa alkol kullananların çoğu sigara da içiyor olabilir. Sigara diyabet ilişkisi de iyi bilinmektedir. Araştırmanın sonucunun sigaradan mı alkol kullanımından mı olduğunun bilinememesi hangi faktörden kaynaklanmaktadır?
Karıştırıcı faktör |
Genetik faktör |
Denk faktör |
Nedensel faktör |
Kesitsel faktör |
Nedensel ilişkinin araştırıldığı araştırmalarda yanlış sonuçlara ve değerlendirmelere yol açan birtakım faktörler olabilmektedir. Bunlardan biri karıştırıcı faktörlerdir. Karıştırıcılar hem risk faktörünü hem de sonuç ölçütünü etkileyen faktörlerdir.
5.Soru
Bazı durumlarda, özellikle yeni yapılacak düzenlemeler için, düzenli veri toplayan enformasyon sistemlerinde yer almayan bazı ek verilere de gerek duyulabilir. Bu durumda aşağıdakilerden hangisi devreye girer?
Sağlık Enformasyon Sistemleri |
“Ad Hoc” - Amaca Özel Araştırmalar |
Klasik araştırma yöntemleri |
Çağdaş yöntemler |
Kanıtlanmış yöntemler |
Bazı durumlarda, özellikle yeni yapılacak düzenlemeler için, düzenli veri toplayan enformasyon istemlerinde yer almayan bazı ek verilere de gerek duyulabilir. Bu durumda araştırma yapılarak veri toplanması gerekir. Böyle durumlarda “Ad Hoc” - Amaca Özel Araştırmalar devreye girer.
6.Soru
Hastaların sadece demografik bilgilerini alan bir sağlık kurumu, hangi veri toplama yöntemini kullanıyor demektir?
Mantık yürütme araştırmaları |
Amaca özel araştırmalar |
Asimetrik bilgi toplama |
Sağlık enformasyon sistemleri |
Geleneksel bilgi sistemleri |
Sağlık hizmeti verilen her birimde hizmet almak için başvuran kişilerin yaşı, cinsiyeti, mesleği, medeni durumu, öğrenim durumu, sağlık güvencesinin varlığı ve türü, gibi sosyo-demografik özelliklerinin; yapılan tetkik ve incelemelerin, konulan tanı ve verilen tedavilerin; gelir ve giderlerin; çalışanlara ilişkin her türlü özelliklerin, elektronik veya kağıt ortamda düzenli olarak kaydedildiği enformasyon sistemleri vardır. Bu sistemlerden yararlanarak, örneğin, bir hastaneye bir yıl içerisinde en çok hangi cins, yaş ve sosyal sınıftan kişilerin ne tür yakınmalarla geldiği, ne tür tetkikler sonucunda hangi tanıları alarak nasıl tedavi gördükleri, tedavi giderlerinin hangi şekilde ödendiği gibi tanımlayıcı amaçla gerekli olan istatistikleri hesaplamak mümkündür.
7.Soru
“Kanıta dayalı tıp” kavramı ilk kez ne zaman kullanılmıştır?
2000 yılında |
1899 yılında |
1999 yılında |
1992 yılında |
2015 yılında |
“Kanıta dayalı tıp” kavramı ilk kez 1992 yılında kullanılmış ve doksanlı yıllardan itibaren hızla yaygınlaşmıştır. Bu anlayış özet olarak, “günlük tıp uygulamalarında verilecek her türlü kararın, hastaların beklenti ve değerleri de dikkate alınarak, uzman tecrübeleri ışığında, ama mutlaka geçerli kanıtlara dayandırılması” demektir.
8.Soru
Aynı kişilere aynı soruların farklı zamanlarda sorulması ha^linde alınacak yanıtların ne ölçüde tutarlı olduğunu gösteren güvenirlik ölçüsü hangisidir?
Aynı kişilere aynı soruların farklı zamanlarda sorulması ha^linde alınacak yanıtların ne ölçüde tutarlı olduğunu gösteren güvenirlik ölçüsü hangisidir?
Yeniden Test Tutarlılığı |
Gözlemciler Arası tutarlılık |
İç Tutarlılık |
Güvenilirlik |
Yapısal Geçerlilik |
Aynı kişilere aynı soruların farklı zamanlarda sorulması ha^linde alınacak yanıtların ne ölçüde tutarlı olduğunu gösteren bir güvenilirlik ölçüsüdür. O¨rneğin, bir insanın ne sıklıkta spor yaptığını veya sabah kahvaltılarını düzenli olarak yapıp yapmadığını soran sorulara aynı kişinin farklı zamanlarda vereceği yanıtların olabildiğince benzer olması beklenir.
9.Soru
I. Bilimsel kanıtlar II. Uzman görüşleri III. Hizmet maliyeti IV. Hasta beklentileri Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri kanıta dayalı tıp uygulamalarında karar verirken göz önünde bulundurulması gereken ögeler arasında yer alır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, III ve IV |
Kanıta dayalı tıp uygulamalarında kararlar verilirken mutlaka bilimsel yöntemlerle üretilmiş kanıtlara ihtiyaç vardır, ancak, gene de kanıtlar her şey demek değildir. Uzman görüşleri ve hasta beklentileri de dikkate alınmak zorundadır. Başka bir deyişle bu anlayış hekimlerin takdir yetkisini ve uygulama özgürlüğünü elinden almamakta, bilimsel bulguların, hizmeti alanların beklentileri ve sunanların tecrübeleri ile en uygun noktada buluşmasını amaçlamaktadır.
10.Soru
Araştırıcının başta gözleri olmak üzere beş duyusunu kullanarak herhangi bir ortamdan veri toplaması olarak ele alınan yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
Belge İnceleme |
Görüşme Yöntemi |
Enformasyon Sistemleri |
Gözlem Yöntemi |
Yüz-yüze görüşme yöntemi |
Gözlem yöntemi, araştırıcının başta gözleri olmak üzere beş duyusunu kullanarak herhangi bir ortamdan veri toplamasıdır. Ağırlıklı olarak gözler kullanıldığı için bu adı taşır.Gözlem yöntemi ile görülebilen, hissedilebilen, işitilebilen ve ölçülebilen tüm değişkenlere ilişkin
veri toplanabilir. Her türlü değişkenlere ilişkin ölçümler de bu anlamda gözlem sayılır. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ham verilerin sınıflandırılması yapılırken gereken önemli noktalardan değildir?
Sınıflandırma dağılım içerisinde yer alan sadece önemli değerleri kapsamalıdır. |
Sınıf sınırları birbirine karışmamalı her değer sadece bir sınıfa girmelidir. |
Mümkünse sınıf aralıkları eşit olmalıdır. |
Sınıf sayısının 6 ile 15 arasında olması tercih edilmelidir. |
Eşit olmayan sınıf aralıklarının geçerli bir nedeni olmalıdır |
Sınıflandırma yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar şunlardır:Sınıflandırma dağılım içerisinde yer alan tüm değerleri kapsamalıdır. Sınıf sınırları birbirine karışmamalı her değer sadece bir sınıfa girmelidir. Mümkünse sınıf aralıkları eşit olmalıdır.Eşit olmayan sınıf aralıklarının araştırmanın amacı ya da sunum tekniği açısından geçerli bir nedeni olmalıdır.Bir yandan verilere ilişkin ayrıntıların kaçırılmaması diğer yandan da sunumun anlamlı olabilmesi için sınıf sayısının ile 1 arasında olması tercih edilmelidir.
12.Soru
- Amaç ele alınan olayı sayılarla ortaya koymaktır.
- Amaç bir olayı tanımlamaktır.
- Keşfetmenin amaç olduğu araştırmalardır.
- Yarı deneysel bir araştırma olabilir.
- Bulguların sayılara çevrilmesi amacı gütmezler.
- Genellemek bir hedef değildir.
Yukarıda verilenlerden hangileri kalitatif araştırmaları yansıtır?
I-II-III-IV |
V-VI |
I-II-III-IV |
IV-V |
III-IV-V |
Kalitatif araştırmaları "Bulguların sayılara çevrilmesi amacı gütmezler" ve "Genellemek bir hedef değildir" ifadeleri yansıtmaktadır. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Anket soruları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış bir durumdur?
Ankete basit, ilgi çekici ve eğlenceli sorularla başlanmalıdır. |
• Sorular özelden genele doğru dizilmelidir. |
Sorular mantık olarak akıcı bir sıra içerisinde olmalıdır. |
• Kişileri rahatsız edebilecek, zor durumda bırakabilecek sorulara yer verilmemeli, |
Yanıtlayanlara ilişkin tanıtıcı bilgiler, demografik özellikler en sonda yer almalıdır. |
Ankete basit, ilgi çekici ve eğlenceli sorularla başlanmalıdır.
• Sorular genelden özele, basitten karmaşık konulara doğru dizilmelidir.
• Sorular mantık olarak akıcı bir sıra içerisinde olmalıdır.
• Kişileri rahatsız edebilecek, zor durumda bırakabilecek sorulara yer verilmemeli,
mutlaka sorulacaksa en sona konulmalıdır.
• Yanıtlayanlara ilişkin tanıtıcı bilgiler, demografik özellikler en sonda yer almalıdır.
• Gereksiz, yanıtlarının nerede kullanılacağı tam olarak bilinmeyen sorulara yer verilmemelidir.
• Anketi uygulayacak ve veri girişini yapacak kişilerin kolay izlemesi için sorular
numaralandırılmalıdır.
14.Soru
Veriler kişi bazında toplanmadığı halde, bulguların kişi bazında yorumlanması durumu aşağıdakilerden hangisidir?
Tahmini relatif risk |
Seçim yanlılığı |
Hatılama yanlılığı |
Hawthorne Etkisi |
Ekolojik yanılgı |
Ekolojik yanılgı: Veriler kişi bazında toplanmadığı halde, bulguların kişi bazında yorumlanmasıdır.
15.Soru
Toplumun sağlık hizmetleri ihtiyaçlarının ve önceliklerin belirlenmesi uzmanlık gerektiren
önemli süreçlerdir. İhtiyaçların belirlenme aşamalarında aşağıdaki seçeneklerden hangisi ilk sırada yer alır?
Profil çıkarma |
Üzerinde çalışılacak önceliklerin belirlenmesi |
Belirlenen önceliklere yönelik halk sağlığı programlarının planlanması |
Planlanan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi |
Sonuçların değerlendirilmesi |
Cavap A şıkkıdır. çünkü
Bu sürecin aşamaları aşağıdaki gibidir:
1. Profil çıkarma: Mevcut sağlık durumunu ve bu durumdaki en önemli risk faktörlerini
tespit etme
2. Üzerinde çalışılacak önceliklerin belirlenmesi
3. Belirlenen önceliklere yönelik halk sağlığı programlarının planlanması
4. Planlanan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi
5. Sonuçların değerlendirilmesi
16.Soru
Hangi araştırma grubunda araştırma evreni içinden belli özelliğe sahip bir alt grup belirlenir?
Kesitsel araştırmalar |
Vaka-kontrol araştırmaları |
Ekolojik araştırmalar |
Vaka serileri |
Kohort araştırmaları |
Kohort araştırmalarında araştırma evreni içinden belli özelliğe sahip bir alt grup belirlenir, bu alt grup kohort olarak adlandırılır.
17.Soru
“Tıp bilgileri, hastalık özellikleri ve hasta tercihleri ile açıklanamayan tıbbi uygulama
farklılıkları” anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Açıklanması zor farklılıklar |
Sunucu tarafından oluşturulan talep |
Farklılık |
Açıklanabilir farklılıklar |
Düzeltilebilir farklılık |
J. Wennberg’in tanımıyla “Tıp bilgileri, hastalık özellikleri ve hasta tercihleri ile açıklanamayan tıbbi uygulama farklılıkları” anlamına gelen “Açıklanması zor farklılıklar” sağlık sistemleri açısından önemli bir risk unsuru olup sadece kaynakların kötü kullanımına değil ciddi boyutlarda insan hayatına da mal olabilen bir sistem sorunudur. ABD’de Ulusal Kalite Güvence Komitesi tarafından hazırlanan bir rapora göre sağlık sektöründe kanıta dayanmayan uygulamalar nedeniyle her yıl hayatını kaybeden kişi sayısı 57 000’dir.
18.Soru
Anket uygulama için kullanılabilecek çeşitli yöntemler ve kabul edilebilir katılım oranları
değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisinde katılımın en yüksek olduğu durum söz konusudur?
Posta yolu ile |
|
Web tabanlı/Online |
Yüz-yüze görüşme ile |
Kendi kendine doldurma |
Anket uygulama için kullanılabilecek çeşitli yöntemler ve kabul edilebilir katılım oranları
aşağıdaki gibidir:
• Posta yolu ile %50 (yeterli), %60 (iyi), %70 (çok iyi)
• Telefon ile %80 (iyi)
• E-posta ile %40 (orta), %50 (iyi), %60 (çok iyi)
• Web tabanlı/Online %30 (idare eder)
• Kendi kendine doldurma %50 (iyi)
• Yüz-yüze görüşme ile %80–85 (iyi)
19.Soru
....................... gerçek deneysel tasarımlar olarak bilinirler ve neden-sonuç
ilişkisini en iyi gösteren araştırmalardır.
Boşluğa gelecek ifade aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Randomize kontrollü deneyler |
Saha deneyleri |
Toplum deneyleri |
kohort deneyleri |
Bağımlı değişken deneyleri |
Randomize kontrollü deneyler gerçek deneysel tasarımlar olarak bilinirler ve neden-sonuç ilişkisini en iyi gösteren araştırmalardır. Randomize kontrollü deneylerde, çalışma
birimi hastalar veya sağlıklı kişiler olabilir.
20.Soru
"Tek bir hastadan veya aynı hastalığı olan az sayıdaki hastadan elde edilen bulgular raporlanır. İncelenen vaka sayısı az olmasına rağmen, nadir görülen tıbbi durumlar detaylı bir şekilde incelenir." Tanımı yapılan araştırma tasarımı aşağıdakilerden hangisidir?
Tanımlayıcı araştırmalar |
Vaka takdimleri (olgu sunumları) |
Vaka serileri |
Kesitsel araştırmalar |
Kohort araştırmaları |
Vaka takdimlerinde, tek bir hastadan veya aynı hastalığı olan az sayıdaki hastadan elde
edilen bulgular raporlanır. İncelenen vaka sayısı az olmasına rağmen, nadir görülen tıbbi durumlar detaylı bir şekilde incelenir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ