Yanıt Açıklaması:

AHIMA tarafından geliştirilen “Veri Kalitesi Modeli” ne göre verilerin kalitesini belirleyen özellikler şunlardır: Doğruluk, güvenilirlik, tamlık, zamanlılık, erişilebilirlik, okunabilirlik, erişilebilirlik, kapsamlılık, tutarlılık, detaylılık. Doğruluk: Verilerin kullanılabilir olması için doğru ve geçerli olması son derece önemlidir. Doğru olmayan verilerden elde edilecek bilgi, istenen sonuçlara götürmeyecektir. Verinin toplanması aşamasında yapılan uygulamalar, doğru olmasında son derece önemlidir. Güvenilirlik: Hastaya ait veriler; verilerin toplanması, işlenmesi, saklanması ve kullanılması aşamalarının her birinde aynı sonuçları vermelidir. Tamlık: Gerekli tüm veriler güncel, tam ve uygun şekilde tıbbi kayıtlarda bulunmalıdır. Okunabilirlik: Elle yazılan, transkrip edilen ya da çıktısı alınan tüm kayıtlardaki veriler okunabilir olmalıdır. Zamanlılık: Hastaya ait veriler, özellikle klinik veriler, olay meydana geldiğinde, tedavi uygulandığında, sonuç alındığında hemen kayıt altına alınmalıdır. Kayıt altına alma işleminin gecikmesi verinin kaybolmasına, hatalı kaydedilmesine neden olabilmektedir. Erişilebilirlik: Kayıtların erişilebilir olması son derece önemlidir. Hastaya ait veriler, hastanın tanı ve tedavi sürecinde ve diğer idari işlemleri sırasında ihtiyaç duyulduğu anda erişilebilir olmalıdır. Doğru olarak kaydedilen veriler kaybolabiliyorsa, erişilebilir değildir. Her bir veriye ait öğeler, yasal ve kolaylıkla elde edilebilir olmalıdır. Kapsamlılık: Kayıtların kapsamlılığı, gerekli bütün veri elemanlarının ve verinin tümünün tanımlanan kapsama göre toplanması ile ölçülür. Kayıtların bütün veri elemanlarını belirlenen kapsama göre içermesi gerekir. Tutarlılık: Verinin güvenilir olması ve tüm uygulamalarda aynı sonucu vermesi gerekir. Verinin toplanması, tanımlanması, standardizasyonu, bütünleştirilmesi veya ara yüzlerin düzenlenmesinde tutarlılık sağlanmalıdır. Detaylılık: Verinin detaylı olması, istenen seviyede alt bilgileri içermesi demektir.

Yanıt Açıklaması:

Kodlama süreci iki aşamada gerçekleşir. Birinci aşamada, hastanın hastalığına ait ana tanı ve ek tanılar belirlenir. Ana tanı ve ek tanıların doğru belirlenmesi kodlamanın temelini oluşturur. Ana tanı: Sağlık hizmetinin verilmesinin nedeni olan, araştırma sonucunda ulaşılan tanıdır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık enformasyon sisteminin temel özelliklerinden birisi "Üretilen bilginin gerektiğinde uygun tablo ve grafik yöntemleriyle sunulabilmesi, gerektiğinde de tüm istatistiksel yöntemlerin uygulanabilmesi, tahminler yapılabilmesi ve geçerli sağlık göstergelerini üretebilmesidir". Doğru seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması:

SQL temelde 4 alt ifade grubundan oluşur: 1. Veri Tanımlama Dili, 2. Veri İşleme Dili, 3. Veri Sorgulama Dili, 4. Veri Kontrol Dili.

Yanıt Açıklaması: Günümüz sağlık hizmetleri sunumunda bilgisayarlar genellikle üç genel kategoride kullanılmaktadır: • Klinik bilgi sistemleri • Yönetimsel ve finansal sistemler • Stratejik karar destek sistemleri Doğru seçenek E'dir.

Yanıt Açıklaması: Klinik laboratuvar kayıtları içerisinde elektrokardiyografik raporlar, laboratuvar raporları, radyoloji ve görüntüleme raporları, radyasyon terapisi ve terapötik hizmetler yer almaktadır. Doğru seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması:

Veri; bir kişinin kayıt etmeye değer bulduğu her türlü olay ve fikirdir. Bilgisayarda veri depolamak istediğimizde çoğunlukla veritabanı yönetim sistemlerini kullanırız.

Yanıt Açıklaması:

Veritabanı tasarımı genel olarak; Gereklilik Analizi, Kavramsal Tasarım, Mantıksal Tasarım, Şematik Filtreleme, Fiziksel Tasarım ve Uygulama ve Güvenlik Tasarımı şeklinde 6 aşamadan oluşur.

Yanıt Açıklaması: Sistemsel veri modeli şu ana dek geliştirilen veri modelleri arasında yer almamaktadır. Bilinen modeller ağ, nesneye yönelik, ilişkisel ve hiyerarşik modellerdir.

Yanıt Açıklaması:

Kayıtların tıbbi bakımı veren bölümlere göre düzenlendiği yönteme, kaynağa yönelik tıbbi kayıtlar adı verilir. Bu yöntemde bölümler bilgi kaynağına göre ayrılır, formlar her bölümde tarih sırasına göre düzenlenir. Probleme yönelik tıbbi kayıt yaklaşımı 1960 yılında Lawrence L. Weed tarafından, hasta kayıtlarının düzenlenmesi ve standardizasyonunu sağlamak ve bakım vericinin yaklaşımını, hasta hakkında ne düşündüğünü daha iyi yansıtabilmek amacıyla geliştirilmiştir. Probleme yönelik tıbbi kayıt yöntemi, hastanın tedavisini yürüten hekim hakkında değerlendirme yapılabilecek, mantıki düşünmeyi yansıtan sistematik bir dokümantasyon yöntemidir. Bu yöntemde hekim her problemi ayrı ayrı tanımlar, takip eder ve çözümlerini düzenler. Zamana yönelik hasta kayıtları, kayıtların zamana göre, kronolojik olarak kaydedilmesinden oluşan bir sistemdir. Bu sistemde kayıtlar üretildikleri tarihe göre sıralanmaktadır. Özete ve zamana yönelik kayıtlar kendi başına ya da geleneksel tıbbi kayıtlarla bir arada kullanılmak üzere hastanın klinik verilerinin kısa bir özetinden oluşan, ayaktan tedavi hizmetlerinde kullanılan tıbbi kayıt sistemidir.

Yanıt Açıklaması:

Enformasyon sistemleri; kendisinin de bir alt sistem olarak dahil olduğu, daha geniş ve başka alt sistemlere sahip olan bir sistem kapsamında bilgi kümelerinin toplanması, saklanması, işlenmesi, dağıtılması, karar verilmesi ve iletilmesi için gerekli olan bir bilgi kümeleri sistemi olarak tanımlanabilir. Bilişim sistemlerinde bilgi oluşturma süreci ise; girdi, işlem, çıktı, depolama ve dağıtım olmak üzere beş basamaktan meydana gelmektedir. Enformasyon, verilerin karar alma sürecine destek sunacak şekilde anlamlı bir biçime getirilmek üzere, analiz edilerek işlenmesiyle ulaşılan sonuçlardır. Veri, bireysel veya örgütsel amaçlar doğrultusunda toplanmakta, ancak işlenmemiş veya yapılandırılmamış olarak kaydedilmekte ve depolanmakta olan birbirleriyle ilişkilendirilmemiş olay ve olgulara ilişkin gerçekler bütünüdür. O halde, bir olayı incelemek, aydınlatmak, bir gerçeği ortaya çıkarmak, herhangi bir konuda karara ya da sonuca varmak amacıyla derlenen, kayıt, gözlem, belge, görüş vs. gibi ham materyale veri denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Verinin doğru olmasına örnek olarak; • Kullanıcıların eğitimlerin yapılmış olması, • Veriyi toplayanlar arasında zamanında ve iyi bir iletişimin sağlanması, • Verinin neden toplandığının bilinmesi, • Verinin standart hale getirilmesi ve tanımlanmış olması, • Kaynağının belirlenmesi, • Objektif olunması ve yanlılıktan uzak olunması gerekir. BUnların dışında Hastanın kayıtlarının tümünde kaydedilen tanılar aynı olmalı verilerin güvenilir olmasına bir örnektir. Buna göre; Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

ICD-DA, ICD 10’da sunulan kapsamlı bir sınıflandırma yapısına sahip ve dişlerde oral kavite ve ilişkili dokularda oluşan, belirtileri olan ya da ilgili hastalıklar veya koşullar için geliştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması:

Enformasyon sistemi, bilgiyi özel bir amaç için toplayan, işleme tabi tutan, depolayan, analiz eden ve dağıtan bir sistem olup, girdi birimi, merkezi işlem birimi, çıktı birimi, yazılım, prosedürler ve insan kaynakları olmak üzere altı temel bileşenden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Veri tekrarı başlığı altında aynı verinin farklı kişilerin bilgisayarlarında tekrar tekrar tutulmadığından bahsedilir. B nedenle veri tekrarı sağlanır ifadesi yanlıştır.