Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi Ara 5. Deneme Sınavı

Soruda ifade edilen I numaralı esas üretim gider yerlerinde toplanan giderleri o gider yerinde üretilen mamul ve hizmet maliyetlerine yüklenmesi gider dağıtımında üçüncü dağıtımı ifade etmektedir. II numaralı ifade olan gider çeşitlerinin gider yerlerine dağıtılması birinci dağıtımı, III numaralı ifade olan yardımcı üretim gider yeri ile hizmet gider yerlerinde toplanan giderlerin dağıtılması ise ikinci dağıtımı ifade etmektedir. 

Gelir = Satış Miktarı x Birim Satış Fiyatı

1000x 25=25000

Finansman, bir işletmede ihtiyaç duyulan fonların en uygun koşullarla sağlanması ve fonların en etkin biçimde kullanılmasıdır. Buna göre doğru cevap B’dir.

Soruda numaralandırılmış olarak verilen ifadelerden I ve IV numaralı ifadeler maliyet muhasebesine yönelik özelliklerdir. II ve III numaralı ifadeler ise finansal muhasebeye ait özelliklerdir. 

Standart maliyet yönteminin avantajları: • Maliyet öğeleri etkili bir şekilde kontrol edilir. • Mamul maliyetlerinin hesabında hız ve kolaylık sağlanır. • Planlama ve kontrol sayesinde; Üretim faktörlerinin verimliliğinin artmasıyla maliyetler düşürülebilir. • Kısa dönemli sonuç hesaplarının düzenlenmesi ve stok değerlemesi kolaylaşır. • İşletmede genel planlama ve özellikle üretim planlaması faaliyetleri kolaylaşır. • İşletmenin organizasyonunu geliştirme ve daha verimli bir durumu getirme olanağı bulunur. • İyi bir değerleme ve adil bir ücret politikası uygulanabilir.

İlk Madde ve Malzeme Giderleri

İşletmelerin faaliyetlerini sürdürmek ve üretimde bulunabilmek amacıyla kullandığı ve tükettiği her türlü madde ve malzemelerdir. Bu gider türü “ilk madde” ve “malzeme” olmak üzere iki farklı gideri kapsar. İlk madde; sadece üretim faaliyetleri ile ilgili kullanılan gider türüdür. Malzeme; hem üretim hem de diğer işletme faaliyetleri için kullanılan gider türüdür.

İlk madde ve malzeme giderleri arasında;

• İlk madde giderleri,

• Yardımcı madde giderleri,

• İşletme malzemesi giderleri,

• Ambalaj malzemesi giderleri,

• Yedek parça giderleri,

• Büro tüketim malzemesi giderleri,

• Temizlik malzemesi giderleri

gibi giderler yer alır.

Giderler aşağıdaki faktörlere göre sınıflandırılmaktadır;

• Gider türleri,
• İşletme fonksiyonları,
• Gider merkezleri,
• Giderlerin yüklenme biçimi,
• Giderlerin faaliyet hacmi ile ilişkisi,
• Giderlerin kontrol edilebilirliği,
• Giderlerin fiili olup olmaması.

Giderlerin elde edilme biçimi bu sınıflama içerisinde yer almadığından yanlıştır. Buna göre doğru cevap E’dir.

Yatak Birim Maliyeti = Yatan Hasta Hizmetleri Gider Tutarı / Fiili Yatak Sayısı

Üst Yönetici Aylıkları faaliyet gösteren bir laboratuvarın sabit gider başlığı altındadır

Özel bütçeli hastaneler; bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluş ve çalışma esasları özel kanunla düzenlenen hastanelerdir.

Sabit Giderler Belirli bir zaman dönemi içinde faaliyet (üretim) hacminin azaltıp, çoğalmasına karşın toplam olarak aynı kalan değişmeyen giderlere sabit giderler denir. Kısa dönemde faaliyet hacminde meydana gelen değişmelerden etkilenmeyen giderlerdir. İlk kuruluş giderleri, bina, makine ve demirbaşların amortisman payları sabit giderlerdendir. Örneklerden de anlaşılabileceği gibi sabit giderler niteliğindeki giderler işletmelerde kapasite artırmak amaçlı yapılan giderlerdir. Bazı işçilik giderleri de sabit karakterlidir. Örneğin hastane müdürü hizmet miktarı artsa da azalsa da aynı ücreti alacağı için zaman içinde artsa bile sabit giderdir. Burada sabitlik iki unsura bağlıdır; zaman ve üretim hacmi.

Yatak İşgal Oranı: Hastanenin yatak kullanımı ile ilgili kapasite kullanım oranını ifade etmektedir. Yatak işgal oranı aşağıda formülle hesaplanmaktadır:
Yatak İşgal Oranı = (Yatılan Gün sayısı / (Fiili Yatak Sayısı * 365 Gün)) *100

Hastanenin konumu toplam maliyetleri etkileyen özellikler arasında yer almamaktadır.

Maliyet muhasebesindeki standart maliyet sistemine göre fiili maliyet bilgilerine ihtiyaç vardır. Fiili rakamlar için finansal muhasebe kayıtları gereklidir.

• Yarı Değişken Giderler: Yarı Değişken Giderler (YDG), faaliyet hacmi sıfır olduğu zaman tümüyle ortadan kalkmayan, ancak faaliyet hacmindeki değişmelere paralel olarak artırıp eksilen giderlerdir. Bu bakımdan, söz konusu giderler esas itibariyle iki kısımdan meydana gelmektedir: (1) Faaliyet durdurulduğu halde ortaya çıkmaya devam eden “sabit” kısım; (2) Faaliyet hacmi ile orantılı olarak değişme gösteren “değişken” kısım. YDG = Sabit kısım + Değişken kısım (Değişme oranı x Çalışma Hacmi) Yarı değişken giderlerin örnekleri arasında bakım onarım giderleri, temizlik malzemesi tüketimi ve bir kısım dolaylı işçilikler sayılabilir.

Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri; üretin mamul ya da hizmetle doğrudan ilişkili madde ve malzemelere ilişkin giderlerdir.

Ülkemizdeki hastanelerde maliyet muhasebesi uygulamalarına yönelik yaşanan sorunlar ve etkin bir maliyet muhasebesi sistemi oluşturulamamasının temel nedenleri arasında; sağlık kurumlarına yönelik maliyet muhasebe standartlarının tam olarak oluşturulmaması, maliyet muhasebesinin finansal muhasebe gibi zorunlu olmaması ve uygulamaların esnek olması ve hastaneler kullanımı gerekmedikçe maliyet analizine sıcak bakmamasıdır. Bu nedenler arasında A şıkkı yer almamaktadır. 

Giderler aşağıdaki faktörlere göre sınıflandırılmaktadır; • Gider türleri, • İşletme fonksiyonları, • Gider merkezleri, • Giderlerin yüklenme biçimi, • Giderlerin faaliyet hacmi ile ilişkisi, • Giderlerin kontrol edilebilirliği, • Giderlerin fiili olup olmaması.

“Vazgeçme maliyeti” ya da “Alternatif Maliyet” adlarıyla bilinen bu maliyet ilgili sonuç uğruna “kaçınılan net kazanç” tutarıdır. Yani, bir seçeneğin seçilmesi nedeni ile vazgeçilen diğer seçeneklerin kullanılmamasından dolayı işletmenin kaybettiği gelirlerdir.