Hastane finansal yönetiminde, başabaş analizi birçok farklı durumda kullanılabilmektedir, bundan dolayı ünitenin tam anlamıyla anlaşılabilmesi için başabaş kavramının iyi bir şekilde anlaşılması gerekmektedir. Genelde; başabaş analizi kavramı, istendik minimum çıktı miktarını üreten girdi miktarını kasteden başabaş noktasını tanımlamak için kullanılmaktadır. Daha özelde ise; iş, program veya hizmetin finansal olarak kendi kendine yeterli olduğu üretim hacmi olarak tanımlanmakta ve başabaş noktası olarak adlandırılmaktadır.

Bir tekstil fabrikasında esas üretim gider merkezleri; kesim, boyama ve dikim; mobilya üretimi yapan bir fabrikada ise montaj ve döşeme esas üretim gider merkezleri olabilmektedir. Yardımcı üretim gider merkezleri üretim yapılan, ancak işletmenin ana faaliyet konusu için başka bir ifade ile esas üretim gider merkezleri için üretim yapılan gider merkezleri. Örneğin, tekstil sektöründe buhar önemli bir üretim girdisidir. Buharı öncelikle kazan dairesinde üretip, sonra esasa üretim gider merkezlerinde kullanmak gerekir. İşletmenin asıl faaliyet konusu buhar üretmek olmamasına rağmen, buharın işletmenin esas üretim gider merkezlerinde kullanımı gerekli olduğundan bu üretimin işletmenin asıl üretim faaliyetlerinin yanında sürdürülmesi gerekir. Bu durumda bir tekstil fabrikasında; buhar üretimi için kazan dairesi yardımcı gider merkezi olacaktır.

Sosyal giderler; temsil ve tanıtma giderleri, yardım ve bağışlar ile diğer sosyal giderleri kapsamaktadır.

12.500.000/25.000= 500

Karar verme, problem çözme ve amaca uygun değişik davranış biçimlerinden birini seçme süreci olarak da tanımlanmaktadır. Alternatifler arasından işletme için en doğru veya uygun olanın seçilmesi,yönetimin karar sürecinin temeli olmakla beraber karar verme fonksiyonu, bazı alt fonksiyonlardan oluşur. Bunlar; amaç tespiti, bu amaçlara ulaşmada muhtemel sorunların tanımlanması, gerekli bilgi ve verilerin toplanması, değerlendirilmesi, alternatif yolların çıkarılması, bu yolların muhtemel sonuçlarının
tahmin edilmesi ve bunlardan amaca en uygun olanın seçilmesi şeklinde sıralanabilir Karar verme,işletmenin başarı durumuyla doğrudan ilişkilidir.

Tıbbi sarf malzemesi giderlerinin veri kaynakları; malzeme kullanım bilgileri, malzeme istek formları, elektronik kayıtlar, genel bütçe kayıtları ve döner sermaye kayıtlarıdır.

Hastane Giderleri:

• Sabit Giderler
• Değişken giderler
• Yarı değişken-Yarı sabit giderler

         olmak üzere üçe ayrılır.

Kamu mülkiyetli hastaneler arasında; Sağlık Bakanlığı Hastaneleri, Milli Savunma Bakanlığı Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri ve Belediye Hastaneleri yer alır. Özel mülkiyetli hastaneler ise; vakıf, dernek, azınlık, yabancılara ait ve özel sermaye ile kurulan özel hastanelerdir.

(Birim Satış Fiyatı –Birim Değişken Maliyet)/Birim Satış Geliri= (25-15)/25=%40

Sigorta Giderleri: Sözleşmeler, Faturalar, Muhasebe kayıtları Kira Giderleri: Kontratlar, Muhasebe kayıtları Sosyal giderler: Muhasebe kayıtları, Genel Bütçe kayıtları, Döner Sermaye kayıtları

Tablo 6.1: Doğa Hastanesi 2011 Yılı Giderleri

Yatak Devir Hızı: Bir yatağın bir yıl içerisinde hastalar tarafından kaç kez kullanıldığını, diğer bir ifadeyle yatak kullanım verimliliğini ifade etmekte olup aşağıdaki formülle hesaplanmaktadır:
Yatak Devir Hızı = Çıkan Hasta Sayısı / Fiili Yatak Sayısı

Hastane sektöründe hasta başına maliyetlerin tespit edilmesinde de, bu maliyetle ilgili hasta sayısının yani üretim hacminin bilinmesi gerekmektedir. Bu bilgiler olmadan “hasta başına maliyetlerin” tahmin edilmesi ya da ölçülmesi mümkün değildir. İşletmelerde kâr, satış gelirinde giderlerin çıkarılması ile bulunmaktadır. 

Kaizen sürekli gelişme anlamına gelen bir kavramdır. Kaizen, girdilerin çıktılara dönüştüğü süreçle işkili tüm faktörleri geliştirmeyi amaçlayan bir felsefedir. Kaizen maliyetleme ise, parça ve ürünlerin maliyetlerini önceden belirtilen bir oranda azaltmak için Kaizen tekniklerinin uygulanmasıdır. Başka bir ifadeyle, sürekli iyileşme yoluyla israfın önlenmesi ve maliyetlerin düşürülmesidir.

Sabit varlıklar üretim sırasında aşınma ve yıpranma nedeniyle bir değer kaybına uğramaktadırlar. Bu duruma teknik değer kaybı denilmektedir.

Ek ödemeler işçi ücret ve giderlerinden hekim işçilik giderleri grubunun altındadır.

İşletmelerin belirli bir döneminin toplam geliri ile toplam maliyeti arasındaki olumlu fark kar olarak ifade edilmektedir.

2. dağıtım basamağına ait dağıtılacak gider, diğer gider merkezlerinin giderleridir.

Toplam maliyetin, toplam gelire eşit olduğu noktadaki hasta sayısı (üretim hacmi) başabaş noktasını göstermektedir.

Maliyet analizinde ilk aşama amaç belirlemektir. Amacın belirlenmesi uygulanacak metodolojinin belirlenmesi için oldukça önemlidir. Maliyet analizinin diğer aşamalarını oluşturan giderlerin belirlenmesi, gider merkezlerinin belirlenmesi, uygulanacak yöntemin belirlenmesi, maliyet sistemine karar verilmesi, analiz tekniğinin seçilmesi ve birim maliyetlerinin belirlenmesi bu amaca göre belirlenir.