Sanayi Ekonomisi Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 15 Soru1.Soru
Monopolcü firmalarla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Monopolcü bir endüstride fiyat marjinal maliyetin altındadır. |
Rekabetçi firmaların aksine monopolcü firma fiyatı belirleyebilir. |
Piyasaya giriş kısıtlıdır. |
Kısa dönemde kar pozitif ve negatif olabilir. |
Uzun dönemde kar sıfır ya da pozitiftir. |
Monopolcü bir endüstride fiyat marjinal maliyetin üzerindedir. Kısa dönemde kâr
pozitif veya negatif olabilir, fakat uzun dönemde kâr pozitif veya sıfırdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi regülasyon için sosyal gerekçeler arasındadır?
Monopol ve doğal monopol |
İnsan hakları |
Beklenmeyen karlar |
Dışsallıklar |
Eksik bilgi |
Regülasyon için Sosyal Gerekçeler: İnsan Hakları ve Sosyal Koruma
3.Soru
İlk kez Michael Spence tarafından 1973’te geliştirilen, bazı piyasalarda satıcıların alıcılara ürünün kalitesi konusunda bilgi taşıdığını ortaya koyan teori aşağıdakiler hangisidir?
Piyasa Sinyali Modeli |
Firma-Acente Modeli |
Doğrusal Yer Seçimi Modeli |
Bilgi Seçim Modeli |
Çemberimsi Yer Seçimi Modeli |
Piyasa sinyali modeli ilk kez Michael Spence tarafından 1973’te geliştirildi. Spence bazı piyasalarda satıcıların alıcılara ürünün kalitesi konusunda bilgi taşıyan sinyaller gönderdiğini ortaya koymuştur. Sinyal, asimetrik bilginin bulunduğu birçok piyasada önemli rol üstlenebilir.
4.Soru
Ekonomide büyüme ve daralma dönemlerinin dönüşümlü olarak yaşanmasını ifade eden kavram hangisidir?
Stagflasyon |
Konjonktür |
Ceteris paribus |
Regülasyon |
Deregülasyon |
Konjonktürel: Konjonktür ekonomide büyüme ve daralma dönemlerinin dönüşümlü olarak yaşanmasını ifade eder.
5.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Regülasyon, deregülasyon etkin bir şekilde işlemediği zaman kullanılabilir. |
Deregülasyon, mal ve hizmet üretiminde rekabeti engelleyen yasa ve düzenlemelerin yeniden gözden geçirilmesi, azaltılması veya da tamamen ortadan kaldırılmasıdır. |
Regülasyon teorisi; kamu çıkarı, özel çıkar ve karma çıkar teorileri olarak üç grupta toplanır. |
Toplam etkinlik: Getiri oranı regülasyonunda firmaların sermayeye aşırı yatırım yapması nedeniyle maliyetlerinin artması durumu olarak tanımlanır. |
Regülasyonların sosyal gerekçeleri insan hakları, sosyal koruma ve planlama olarak üçe ayrılır. |
Deregülasyon, mal ve hizmet üretiminde rekabeti engelleyen yasa ve düzenlemelerin yeniden gözden geçirilmesi, azaltılması veya da tamamen ortadan kaldırılmasıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi regülasyon yöntemlerinden biridir?
Getiri oranı regülasyonu |
Yatırım regülasyonu |
Kalite regülasyonu |
Fiyat regülasyonu |
Miktar regülasyonu |
REGÜLASYON YÖNTEMLERİ Bu başlık altında en sık kullanılan regülasyon yöntemleri genel hatlarıyla özetlenmektedir. Bu yöntemler aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Getiri Oranı Regülasyonu • Fiyat Tavanı Regülasyonu • Göreli Rekabet Yöntemi
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kötü Seçim (Adverse Selection) ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Piyasadaki taraflardan birinin malların türünü ya da kalitesini gözleyemediği durumlarla ilişkilidir. |
Gizli tür olarak da isimlendirilir. |
Geniş ölçekli satış çabalarının avantajlarına ulaşma arzusu |
Gerçek uygulamalarda kötü seçim sonucu ortaya çıkan piyasa etkinsizliklerini çözmeye yardım edecek sosyal kurumlar vardır. |
Eksik bilgi sonucu ortaya çıkan kötü seçim probleminin piyasayı tamamen çökertecek derecede olumsuz sonuçları olabilir. |
Piyasadaki taraflardan birinin malların türünü ya da kalitesini gözleyemediği durumlarla ilişkilidir, gizli tür olarak da isimlendirilir, gerçek uygulamalarda kötü seçim sonucu ortaya çıkan piyasa etkinsizliklerini çözmeye yardım edecek sosyal kurumlar vardır ve eksik bilgi sonucu ortaya çıkan kötü seçim probleminin piyasayı tamamen çökertecek derecede olumsuz sonuçları olabilir ifadeleri Kötü Seçim (Adverse Selection) ile ilgili ifadelerdir. Geniş ölçekli satış çabalarının avantajlarına ulaşma arzusu ise; yoğunlaşmayı artırıcı güçler arasında yer alır.
8.Soru
Esas olarak gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçen bu indeksin katsayı hesaplamanın
en basit yolu belirli bir düzene göre sıralanmamış veride karşılaştırmalı farklılıkların ortalamasını almaktır. Aşağıdakilerden hangisi bu indekstir?
Hall - Tideman İndeksi |
Linda İndeksi |
N-Firma Yoğunlaşma İndeksi |
Herfindahl-Hirchman İndeksi |
Gini İndeksi |
Gini Katsayısı veya Gini Rasyosu aslında Lorenz Eğrisinin istatistiksel veya rakamsal olarak ifadesidir. Bu katsayı, bir topluluk veya gruptaki eşitsizliği ölçer. Gini katsayısını hesaplamanın en basit yolu belirli bir düzene göre sıralanmamış veride karşılaştırmalı farklılıkların ortalamasını almaktır. Her bir ikili birliktelik arasındaki farkların ortalamasının genel ortalamaya bölünmesiyle elde edilir. Doğru cevap E seçeneğidir.
9.Soru
Firmaların tek günlük bir fuarda bir araya gelmeleri hangi oyun türüne örnek olarak verilebilir?
Statik oyun |
Çok periyotlu oyun |
Sıfır toplamlı oyun |
İş birliğine dayalı oyun |
Tam bilgili oyun |
Tek periyotlu yani "Statik Oyunlar" sadece bir defaya mahsus olmak üzere oynanan oyunlardır. Fuarda bir araya gelen firmaların (oyuncuların) rakiplerinin nasıl hareket ettiklerinin gözlemleyecekleri ve gelecekte buna göre kendi hareket tarzlarını belirleyebilecekleri bir fırsatları yoktur.
10.Soru
Beklenmeyen Kârlar söz konusu olduğunda regülasyonun temel amacı nedir?
Piyasaların işlemesi için tüketicileri bilgilendirmek |
Rekabetçi olmayan davranışları önlemek |
Piyasanın sağlamakta başarısız olduğu hassas çıkarları korumak |
Sosyal dayanışmanın sağlanması |
Firmaların elde ettiği beklenmeyen kârların faydalarını tüketicilere ve vergi mükelleflerine transfer etmek |
Beklenmeyen Kârlar söz konusu olduğunda regülasyonun temel amacı firmaların elde ettiği beklenmeyen kârların faydalarını tüketicilere ve vergi mükelleflerine transfer etmektir.
11.Soru
Fiyat tavanı regülasyonu ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?
İlk kez 1984’te Birleşik Krallık’ta British Telekom fiyatları üzerine uygulanmıştır. |
Dünya genelinde enerji, iletişim, ulaşım ve su endüstrilerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. |
En önemli amacı, fiyatları gelecekteki verimlilik artışını da göz önüne alabilen en uygun seviyeye getirmektir. |
Fiyat tavanı regülasyonunda güven sağlanması için sürenin en az üç yıl olması öngörülür. |
Beklenen enflasyonun etkilerini hesaba katarak firmanın fiyatlarını başlangıç fiyatlarının belli bir oranında değiştirmesine imkân sağlamaktadır. |
Öngörülemeyen enflasyonun etkilerini hesaba katarak firmanın fiyatlarını başlangıç fiyatlarının belli bir oranında değiştirmesine imkân sağlamaktadır.
12.Soru
Firmalar arz kaynaklarından birini piyasada var olan mevcut fiyatın altında temin ettiklerinde aşırı kâr ya da iktisadi rant elde ettiklerinde iktisadi gerekçelerden hangisi üzerinde bir regülasyona gidilmesi söz konusudur?
Rasyonelleştirme ve Koordinasyon |
Monopol ve Doğal Monopol |
Beklenmeyen Kârlar |
Kamusal Mallar ve Ahlaki Tehlike |
Eşit Olmayan Pazarlık Gücü |
Regülasyon için İktisadi gerekçelerden biri olan 'beklenmeyen kârlar' aşağıdaki şekilde açıklanabilir:
Firmalar arz kaynaklarından birini piyasada var olan mevcut fiyatın altında temin ettiklerinde aşırı kâr ya da iktisadi rant olarak da adlandırılan beklenmeyen bir kâr elde edebilirler.
13.Soru
Aşağıdaki özel çıkar teorisyenlerinden hangisi çapraz sübvansiyon durumunu ele alarak regülasyon teorisini oluşturmuştur?
Becker |
Peltzman |
Stigler |
Olson |
Posner |
Çapraz sübvansiyon durumu ile ilgili açıklama Peltzman tarafından yapılmaktadır. Peltzman’ın teorisinde politikacıların politik desteği maksimize edecek şekilde regülasyon politikalarını belirledikleri varsayılmaktadır. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.
14.Soru
iktisadi regülasyonlar temelde kaç başlık altında toplanabilmektedir?
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
iktisadi regülasyonlar temelde dört başlık altında toplanabilmektedir: • fiyat regülasyonu, • miktar regülasyonu, • giriş-çıkış regülasyonu, • diğer regülasyonlar (kalite ve yatırım regülasyonu)
15.Soru
Regülasyon türleri kaç grupta sınıflandırılır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
İktisadi, sosyal ve süreç (idari) regülasyonu olarak üç grupta sınıflandırılan regülasyonların uygulama açısından bazı farklılıkları bulunmaktadır.