Sembolik Mantık Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sembolleştirmenin yararlarından değildir?
Sembolleştirme söylemek istediğimizi kesin olarak ifade etmemizi sağlar. |
Sembolleştirme söylemek istediğimizi daha kısa ifade etmemizi sağlar. |
Sembolleştirme kavramları soyutlaştırarak karmaşık hale getirir. |
Sembolleştirme önermelerin mantıksal denetlemesinin sadece biçimsel kurallara göre yapılmasını sağladığından denetlemeleri hızlı ve hatasız gerçekleştirebilmemizi sağlar. |
Sembolik mantıkta önerme ve çıkarımları tek tek ele almak yerine biçimlerini ela alarak genel sonuçlara ulaşabiliriz. |
Gündelik dilin bir ifadesinin bir sembolik dildeki karşılığını oluşturmak, başlangıçta verilen gündelik dil ifadesini sembolleştirmek anlamına gelir. Sembolleştirme ile ifadelerde anlam ve kullanım ile ilgili kusurlardan kaçınmamızı sağlar. A, B,D ve E seçenekleri sembolleştirmenin yararlarıdır.
2.Soru
Önermelerin yapısını en temel sembolik mantık sistemi olan “önermeler mantığı” daha açık bir ifade ile aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılır?
Doğruluk Fonksiyonu Mantığı |
Mantıksal Yanlışlık |
Mantıksal Geçerlilik |
Doğrusal Eklemler |
Karşılıklı Mantık |
Önermelerin yapısını en temel sembolik mantık sistemi olan “önermeler mantığı” daha açık bir ifade ile önerme eklemleri veya doğruluk fonksiyonu mantığı olarak adlandırılır.
3.Soru
Bir grup önermenin tümünün aynı zamanda doğru olabilmesine ne denir?
Tutarlılık |
Geçerlilik |
Kabul edilebilirlik |
Güvenilirlik |
Hassaslık |
Bir grup önermenin tümünün aynı zamanda doğru olabilmesine Tutarlılık denir.
4.Soru
~p↔q önermesi aşağıdakilerden hangisi ile eşdeğerdir?
p ˄ q |
p ˅ q |
p→q |
p↔ q |
p ˄ ~q |
Verilen önermenin doğruluk tablosunu yaparsak;
p |
q |
~p |
~p↔q |
D |
D |
Y |
Y |
D |
Y |
Y |
D |
Y |
D |
D |
D |
Y |
Y |
D |
Y |
5.Soru
İsmail doktordur” ve “Bir kişi doktor ise hastaları vardır.” Aşağıdaki önermelerden hangisi çıkartıldığında kalan önermeler yukarıdaki önermelerle tutarlı bir grup oluşturur?
İsmail hiç kimsenin hastası değildir |
Ahmet İsmail’in hastasıdır |
Her doktorun bir hastası vardır |
Barkın İsmail’in doktorudur |
Hiç kimse İsmail’in hastası değildir |
Hiç kimsenin İsmail’in hastası olmama durumu İsmail’in doktor olmasıyla çelişmektedir. Bu durum tutarlılığı bozmaktadır.
6.Soru
Tümevarımlı akıl yürütme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Tümevarımlı akıl yürütme bakımından bir çıkarımda öncüllerin sonuç önermesini kesin olarak ortaya koyması beklenir. |
Aynı türden belli sayıda özel durumdan yola çıkarak genel bir sonuca varmaya çalışmak tümevarımlı akıl yürütmektir. |
Tümevarımlı bir çıkarımda öncül önermelerinin doğruluğu sonuç önermesinin doğruluğunu ciddi olarak arttırıyorsa, bu çıkarım güçlü bir tümevarımlı çıkarımdır. |
“Lale yeşil gözlüdür. O halde Lale sarışındır.” zayıf tümevarımlı bir çıkarımdır. |
Analoji (benzeşim), bir tümevarımlı akıl yürütme biçimidir. |
Tümevarımlı akıl yürütme bakımından bir çıkarımda öncüllerin sonuç önermesini kesin olarak ortaya koyması değil, sonucun doğru olma olasılığını arttırmaları şartı aranır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi (p? ? q)›(p?r) önermesi için bir yanlışlayıcı yorumlamadır?
p yanlış, q doğru, r yanlış |
p yanlış, q yanlış, r doğru |
p yanlış, q yanlış, r yanlış |
p doğru, q doğru, r doğru |
p doğru, q yanlış, r yanlış |
? ((p? ? q)›(p?r)) önermesinin çözümleyici çizelgesini oluşturduğumuzda sadece p yanlış, q yanlış ve r yanlış durumlarında yanlışlayıcı bir yorumlama ortaya çıkar.
8.Soru
I. Önermeler mantığının bir sembolik önermesinin gündelik dilde bir önerme olarak karşılığı, bu önermenin gündelik dile bir çevirisidir.
II. Sembolik önermeleri gündelik dile çevirirken de, sembolik önermelerdeki önerme değişkenlerinin hangi gündelik dil önermesi ile karşılanacağını belirtmemiz gerekir.
III. Bir sembolik önermede geçen her bir önerme değişkeninin hangi gündelik dil önermesiyle karşılanacağını gösteren bir listeye “çeviri anahtarı” adı verilir.
Yukarıda gündelik dile çevirme ile ilgili verilen ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
GÜNDELİK DİLE ÇEVİRME
Önermeler mantığının bir sembolik önermesinin gündelik dilde bir önerme olarak karşılığı, bu önermenin gündelik dile bir çevirisidir. Sembolik önermeleri gündelik dile çevirirken de, sembolik önermelerdeki önerme değişkenlerinin hangi gündelik dil önermesi ile karşılanacağını belirtmemiz gerekir.
Bir sembolik önermede geçen her bir önerme değişkeninin hangi gündelik dil
önermesiyle karşılanacağını gösteren bir listeye “çeviri anahtarı” adı verilir. Göreceğimiz gibi, bir sembolik önermenin hangi gündelik dil önermesine çevrileceği,
hangi çeviri anahtarına göre çeviri yaptığımıza göre değişir.
Doğru cevap E seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdaki bilim adamlarından hangisi mantık biliminin kurucusu olarak görülmektedir?
Öklid |
Aristoteles |
Harezmi |
İbn-i Sina |
Charles Darwin |
Aristoteles (M.Ö. 384- M.Ö. 322) mantık biliminin kurucusu sayılmaktadır. Ünlü bir matematikçi olan Öklid’den sonar matematik daha kurallı bir şekilde öğrenilmeye ve öğretilmeye başlanmıştır. İbn-i Sina geçicilik ve içerme arasındaki ilişkiyi geliştirerek mantık bilimine katkıda bulunmuştur. Harezmi matematik gökbilim ve coğrafya alanında yaptığı çalışmalarla tanınırken, Charles Darwin evrim teorisini ortaya koyan bilim adamıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düzgün bir tümcedir?
Mantık beş harflidir |
“Ahmet” öğrencidir |
Ahmet beş harflidir |
“Matematik” zor bir derstir |
Her matematikçi mantık bilir |
A seçeneği Mantık dersinin beş harfli olduğunu söylediği için, B seçeneği bir kelimenin öğrenci olduğunu söylediği için, C seçeneği bir kişinin beş harfli olduğunu söylediği için, D seçeneği Bir kelimenin zor bir ders olduğunu belirttiği için yanlıştır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi (p ^ q) önermesine eşdeğerdir?
~(p › ~q) |
(~p › q) |
~(~p ^ ~q) |
~(p ^ ~q) |
(~p v q) |
(p ^ q) önermesi ~(p ›~q) önermesine eşdeğerdir.
12.Soru
Bir çıkarımın geçerli olduğunu göstermek için çözümleyici çizelge yöntemine göre ne yapılması gereklidir?
Çıkarımın çözümleyici çizlegesini yapıp tüm dalların açık olduğunu göstermek |
Çıkarımın çözümleyici çizlegesini yapıp tüm dalların kapalı olduğunu göstermek |
Çıkarımın çizlegesini yapıp en az bir açık dal bulmak |
Sonuç önermesinin değilinin çizlegesini yapıp tüm dalların açık olduğunu göstermek |
Sonuç önermesinin değilinin çizelgesini yapıp tüm dalların kapalı olduğunu göstermek |
Bir çıkarımın geçerli olduğunu göstermek için çözümleyici çizelge yöntemine göre çıkarımın çözümleyici çizelgesini yapıp tüm dalların kapalı olduğunu göstermek gerekir.
13.Soru
Aşağıdaki önermelerden hangisi “Hava ısınırsa genleşir.” önermesi ile aynı yargıyı bildirmez?
Eğer hava ısınırsa genleşir. |
Havanın genleşmesi için ısınması yeterli bir koşuldur. |
Havanın genleşmesi için ısınması gerekli bir koşuldur. |
Hava ısınması durumunda genleşir. |
Hava ısındığında genleşir. |
A, C, D ve E şıklarındaki önermeler “Hava ısınırsa genleşir” önermesi ile aynı yargıyı bildirir. Ancak B şıkkındaki önerme için, havanın genleşmesi için ısınması yeterli bir koşul değildir, havanın ısınması için genleşmesi yeterli bir koşuldur.
14.Soru
Bir önermede ya da çıkarımda geçen önerme sayısı 3 ise, bu önermenin ya da çıkarımın doğruluk tablosundaki satır sayısı aşağıdakilerden hangisidir?
2 |
4 |
6 |
8 |
10 |
Bir önermede ya da çıkarımda geçen önerme sayısı n ise, bu önermenin ya da çıkarımın doğruluk tablosundaki satır sayısı 2n dir. Önerme ya da çıkarım sayısı 3 ise, 23 den 8 olur.
15.Soru
Gündelik dilde ifade edilen bir önermeyi önermeler mantığının sembolik dilindeki sembollerle önerme olarak karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Mantıklaştırma |
Sembolleştirme |
Sitematikleştirme |
Kodlama |
Sadeleştirme |
Bir gündelik dil önermesinin, önermeler mantığının sembolik dilindeki bir sembolik önerme olarak karşılığı, bu önermenin önermeler mantığında sembolleştirilmesidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geçerli bir çıkarımdır?
Ali Murat’ın babasıdır. O halde, Ali Murat’ı sever. |
Ali Murat’ın arkadaşıdır. Murat Can’nın arkadaşıdır. O halde Ali Can’ın arkadaşıdır. |
Ali hem Murat’ın hem de Can’nın arkadaşıdır. O halde Ali Murat’ın arkadaşıdır. |
Ali ya Murat’ın ya da Can’nın arkadaşıdır. O halde Ali Murat’ın arkadaşıdır. |
Ali Murat’ı tanır. O halde Murat Ali’yi tanır. |
Bir veya daha fazla sayıda önermeden hareketle bir başka önermeye ulaşmak bir çıkarımda bulunmaktır. Bir çıkarımda bulunduğumuzda ulaştığımız önerme sonuç önermesi, sonuç önermesine ulaşmak için başlangıç noktası olarak aldığımız önermeler öncül önermeler veya kısaca öncüllerdir.
17.Soru
Önermeler doğruluk değerlemelerinin tümünde aldıkları doğruluk değerine göre kaça ayrılır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Önermeler doğruluk değerlemelerinin tümünde aldıkları doğruluk değerine göre totoloji, çelişki ve olumsal önerme olmak üzere üçe ayrılır.
18.Soru
Temel gerçeklerin akla dayalı olarak araştırılmasına ne ad verilir?
Mantık |
Felsefe |
Nöroloji |
Sosyoloji |
Psikoloji |
Temel gerçeklerin akla dayalı olarak araştırılmasına Felsefe adı verilir.
19.Soru
“Derya annedir.” ve “Bir kadının çocuğu varsa annedir.” önermelerinden oluşan gruba aşağıdaki önermelerinden hangisi eklenirse tutarlılık kesinlikle bozulur?
Deniz, Derya’nın çocuğudur. |
Derya’nın iki çocuğu vardır. |
Her annenin en az bir çocuğu vardır. |
Derya’nın hiç çocuğu yoktur. |
Derya’nın annesi Neşe’dir. |
“Derya’nın hiç çocuğu yoktur” önermesi ele alınırsa bu önerme verilen önermelerle çelişeceğinden tutarlılık bozulur.
20.Soru
Aşağıdaki önerme çiftlerinden hangisi eşdeğer önermelerdir?
p›q, q›p |
p›q, ~q›~p |
p›q, ~p›~q |
p›q, q›~p |
p›q, ~p›q |
p›q?~p?q olur. ~q›~p?~(~q)?~p?q?~p?~p?q elde edilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ