Siyaset Felsefesi 1 Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hiçbir ilke ve değerin genel geçer ya da “evrensel” olmadığı düşüncesi aşağıdaki kavramların hangisi ile ifade edilir?
Hakların evrenselliği |
Temel haklar |
İnsani değerler |
Genel-geçer olma |
Kültürel görecilik |
Kültürel görecilik hiçbir ilke ve değerin genel geçer ya da “evrensel” olmadığı, onların kültürlere ya da toplumlara göre değişiklik gösterdiği düşüncesidir.
2.Soru
Ussalcılara göre eşitsizliği ortadan kaldırmaya yönelik her devlet ya da toplum müdahalesi, doğası gereği nasıl bir özelliğe sahiptir?
Demokratiktir |
Antidemokratiktir |
Eşitlikten uzaktır |
Eşitlikçidir |
Özgürlükçüdür |
Ussalcılara göre eşitsizliği ortadan kaldırmaya yönelik her devlet ya da toplum müdahalesi, doğası gereği antidemokratiktir ve bireyi devletin kontrolüne bırakmak totaliter politikalar doğurur.
3.Soru
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi kaç yılında yayınlanmıştır?
1948 |
1952 |
1958 |
1962 |
1966 |
İnsan haklarının, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde ve 1966 BM Sözleşmeleri’nde yer alan haklar olduğu görüşü, bu konuda bir görüş birliğinin olması,
sonuçta bu hakları temellendiren bir araç hâline getirilmektedir. Kimilerine göre
bu konudaki görüş birliği insan haklarının neler olduğu konusunda elimizdeki tek
somut dayanaktır.Doğru yanıt E şıkkıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insanın özgürleşmesine engel olan her türlü belirlenimciliğe karşı çıkan öğretidir?
Özgürlükçülük |
Faillik |
Eşitlikçilik |
Faydacılık |
Kamuculuk |
Özgürlükçülük, insanın özgürleşmesine engel olan her türlü belirlenimciliğe karşı çıkan, insanın özgürce eylemesine sınır koyan her türlü kural ve düzeneğe itiraz eden ve bilinçli insan eylemlerinin sonuçlarını nedensel açıklamalara indirgenemeyeceğini savunan öğreti veya klasik liberalizmin ilkelerini benimseyerek
devlet denetimlerine karşı çıkan bakış açısıdır denebilir.
5.Soru
Devletin temel görevini, toplum refahını ve mülkiyet ya da sermaye dağılımını düzenlemek değil, yalnızca toplum düzenini korumak ve kendiliğinden oluşmayan kamu hizmetlerini sağlamak olarak düşünen görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Özgürlükçülük |
Bireyselcilik |
Eşitlik |
Eşitsizlik |
Doğal Eşitsizlik |
Özgürlükçülüğe göre, devletin temel görevini, toplum refahını ve mülkiyet ya da sermaye dağılımını düzenlemek değil, yalnızca toplum düzenini korumak ve kendiliğinden oluşmayan kamu hizmetlerini sağlamak olarak düşünen görüştür. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Düşüncelerini açıklamaya çalışırken devlet organları tarafından engellen bir vatandaşın hangi tür hakkı elinden alınmaktadır?
Birinci kuşak |
İkinci kuşak |
Üçüncü kuşak |
Ekonomik |
Çalışma |
“Birinci kuşak haklar” denilenler sivil, siyasi ve kişisel haklardır. Başta yaşama
hakkı olmak üzere özel yaşama, haberleşmeye, düşünceyi açıklamaya müdahale
etmeme gibi dokunulmazlıklar bu hakların özünü oluşturmaktadır. Özünde kişiyi
devletin ve diğer kişi ve grupların saldırılarından-baskısından korumayı, kişinin
insanca yaşamasını sağlamayı temele alan haklardır bunlar.Doğru yanıt A şıkkıdır.
7.Soru
Uluslararası düzeyde yürütülen insan hakları tartışmasında “kültürel görecilik” kavramında ne yoktur?
Açıklık |
Sivil haklar |
Evrensellik |
Sosyal haklar |
Din |
Uluslararası düzeyde yürütülen insan hakları tartışmasında “kültürel görecilik”, bireylerin yararlandıkları sivil ve siyasal hakların olup olmamasını ve genişliğini tamamen (dinsel, siyasal ve yasal uygulamalar da içinde olmak üzere) kültürel gele- neklerin belirlediği, evrenselliğin söz konusu olmadığı düşüncesidir.
8.Soru
- Toplum sözleşmesi Aydınlanma çağında yapılmıştır.
- Toplum sözleşmesinin de ortaya çıktığı ve yazılı olarak kayda döküldüğü bir an belirlemek olanaksızdır.
- Özgürlükten ve eşitlikten yalnızca toplum sözleşmesiyle ortaya çıkan toplum düzenini temel söz edebilir.
Özgürlük ve eşitlikle ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yalnız III |
Özgürlüğün ve eşitliğin daha çok toplumsal yaşamda anlamlı olduğunu ve bu iki kavramı daha çok modern felsefe çerçevesinde ele alacağımızı söylemiştik. Öyleyse toplumun nasıl ortaya çıktığı konusunda modern felsefede ortaya atılmış düşünceleri kısaca tekrar hatırlayalım: 17. yüzyılda Thomas Hobbes (1588-1679) ve John Locke (1632-1704), 18. yüzyılda, yani Aydınlanma çağında Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) tarafından ortaya konulmuş düşüncelerde olduğu gibi, doğa durumu (state of nature) tüm insanlar için tam bir özgürlük ve eşitlik durumunu ifade eder. Fakat bu mutlak özgürlük ve istenilene erişmedeki eşitlik, her zaman bir çatışma potansiyelini kendinde taşır; herkes eşit olduğundan birinin doğa -akıl- yasasının dışına çıkarak diğerlerinin özgürlüğüne, canına malına el uzatması bir çatışmaya yol açar. Bu da insanları birbirine düşürür ve haksızlıkların, huzursuzlukların ve çatışmaların ortaya çıkmasına neden olur. İnsanın insanın kurdu (homo hominis lupus) olduğu bu durumdan da yalnızca bir toplum sözleşmesi ile çıkılabilir. Toplum sözleşmesi, bireylerin düzenli ve adil bir toplum oluşturmak üzere kendi aralarında yaptıkları ve egemenlik hakkını kendileri dışında bir güce devrettikleri, aslında yazılı olmayan bir sözleşmedir. Başka bir ifadeyle, toplum sözleşmesi de aynı doğa durumu gibi bir tasarımdır. Ernst Cassirer’in “İnsanlık tarihinde devletin ilk kez ortaya çıktığı belli bir an saptayamayacağımız apaçıktır” (Cassirer 1984, s. 174) sözünde dile getirdiği gibi, sözü geçen nitelikte bir toplum sözleşmesinin de ortaya çıktığı ve yazılı olarak kayda döküldüğü bir an belirlemek olanaksızdır. İşte ancak toplum sözleşmesiyle ortaya çıkan toplum düzenini temel alarak özgürlükten ve eşitlikten söz edebiliriz. Aydınlanmanın idealleştirdiği toplum düzeninin temelinde de özgürlük, eşitlik ve kardeşlik kavramları yer almıştır. Öyleyse özgürlük ve eşitliğin hem birbiriyle ilişkili olduğunu hem de bu iki kavramın toplum düzeniyle ve toplumsal yaşayışla karşılıklı bir içerme ilişkisinde olduklarını söyleyebiliriz. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Bir eylemi, bir sanat yapıtını, bir düşünceyi, bir durumu, bir kavramı vb. şeyleri değerlendirmeye yarayan ve genel olma veya genelgeçer olma iddiasında olan önermelere ne ad verilir?
Kurallar |
paradoks |
Paradigma |
Kuramlar |
Normlar |
Yukarıda belirtilen tanım Normlar’ı ifade eder.
10.Soru
Aşağıdakilerin hangisi kültürel görececilik düşüncesine aykırı düşer?
Doğu'da ve Batı'da aynı konuda aynı düşüncenin geçerli olması beklenmemelidir. |
Her ülkenin tarihsel koşullar nedeniyle insan hakları anlayışı farklıdır. |
İngiltere'de geçerli olan bir insan hakkı düşüncesinin Türkiye'de de geçerli olması olağandır. |
Evrensel bir insan hakkı anlayışı tarihsel koşullar nedeniyle mümkün değildir. |
İnsan hakkı düşüncesi belirli bir kültürden kaynaklandığı için diğer kültürlere dayatılamaz. |
İngiltere'de geçerli olan bir insan hakkı düşüncesinin Türkiye'de de geçerli olması olağandır.
11.Soru
On Liberty (Özgürlük Üzerine) adlı yapıtında bir insanın kendini ilgilendiren ve sonuçları yalnızca kendini bağlayacak olan her konuda özgür hareket edebilmesi gerektiği, sonuçları başkalarını bağlayan edimlerde aynı ölçüde özgürlüğe sahip olmaması gerektiğini vurgulayan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
John Locke |
John Stuart Mill |
Isaiah Berlin |
Karl Popper |
Jürgen Habermas |
John Stuart Mill, On Liberty (Özgürlük Üzerine) adlı yapıtında, bir insanın kendini ilgilendiren ve sonuçları yalnızca kendini bağlayacak olan her konuda özgür hareket edebilmesi gerektiğini, buna karşılık, başkaları adına hareket etmekte, sonuçları başkalarını bağlayan edimlerde -hele hele başkalarının amaçlarının kendi amaçlarıyla aynı olduğu veya birebir örtüştüğü varsayımına dayanıyorsa- aynı ölçüde özgürlüğe sahip olmaması gerektiğini vurgulamıştır (Mill 1966, s. 128). Mill’in işaret ettiği bu gereklilik, çoğunluğun belirli bir yönde görüş bildirirken azınlık adına, fakat söz konusu azınlık grubun haklarını çiğnercesine eylemde bulunduğu durumda da geçerlidir. Kısacası, belirli bir görüşü toplumda savunanlar sayıca ne kadar fazla olurlarsa olsunlar, kendileriyle aynı görüşü savunmayan insanları ve tercihlerini göz önüne almak zorundadırlar.
12.Soru
Temel hakların sadece yaşama hakkı, dokunulmazlık ve güvenlik haklarından ,baret olmadığını savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Nozick |
Craston |
Shue |
Rousseu |
Volteir |
Shue’ya göre temel haklar yalnızca “güvenlik hakları” ya da yaşama hakkı ve dokunulmazlıklardan ibaret değildir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Aydınlanma üşüncesinin yaygınlaştırmaya çalıştığı kültürel değerlerden birisidir?
İnsan iyi olmayı toplum içerisinde öğrenir. |
Hukuk önünde herkes özgür ve eşittir. |
Toplumsal yaşamda herkes farklı haklara ve özgürlük alanlarına sahiptir. |
İnanç ve manevi ilkeler insan özgürleşmesine rehberlik eder. |
Akıl, insanın mutsuzluğunun kaynağıdır. |
Aydınlanma’nın yaygınlaştırmaya çalıştığı kültürel değerler içerisinde, insanın doğuştan iyi olduğu, hukuk önünde ve toplumsal yaşamda herkesin özgür ve eşit bireyler olduğu, her yerde ortak ve akılsal dayanakları olan evrensel değerlerin bize rehberlik ettiği gibi düşünceler birer önkabul olarak yer almıştır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kuşak haklar bağlamında yanlıştır?
İkinci kuşak haklar ekonomik, sosyal ve kültürel temellidir. |
Çalışma hakkı ikinci kuşak haklara örnek olarak verilebilir. |
Dayanışma hakları üçüncü kuşak haklar olarak geçer. |
Dayanışma sosyal grup haklarıdır. |
Dayanışma bir hak olarak değerlendirilemez. |
Dayanışma hakları olarak tartışılan şey üçüncü kuşak haklar içinde yer alır. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Tek elden yönetime bağlı olarak ortaya çıkan sorunların üstesinden gelebilmek için, iktidarın olabildiğince tüm toplum katmanlarına yaygınlaştırılmasını ve azınlık haklarının çoğunluğa karşı korunması gerektiğini savunan siyaset felsefesi görüşü aşağıdakilerden hangisidir?
Çoğunlukçuluk |
Çoğulculuk |
Diktatörlük |
Temsilde adalet |
Çoğunluk diktatörlüğü |
Çoğulculuk, tek elden yönetime bağlı olarak ortaya çıkan sorunların üstesinden gelebilmek için, iktidarın olabildiğince tüm toplum katmanlarına yaygınlaştırılmasını ve azınlık haklarının çoğunluğa karşı korunması gerektiğini savunan bir siyaset felsefesi görüşüdür. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Liberal görüştekilerin demokratik süreci daha çok negatif özgürlüğe, cumhuriyetçi görüştekilerin ise daha çok pozitif özgürlüğe dayanarak anlama ve açıklama eğiliminde olduğunu belirten düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Isaiah Berlin |
John Stuart Mill |
John Locke |
Karl Popper |
Jürgen Habermas |
20. yüzyılın önemli düşünürlerinden Jürgen Habermas (1929-) liberal ve cumhuriyetçi görüşleri, negatif ve pozitif özgürlük bağlamında karşılaştırmış ve şimdi tartışacağımız yargılara varmıştır. Habermas’a göre, liberal görüş, demokratik sürecin görevini, devlet yönetiminin toplumun çıkarlarına uygun biçimde programlanmasıyla sınırlandırmıştır. Buna göre, yurttaşların ortaya koyduğu siyasal irade, öncelikle kişisel çıkarları bir araya getirir, sonra da bu çıkarları, kolektif amaçlara yönelik siyasal gücü toplumun yönetimi için kullanmada uzmanlaşmış siyasetçilerden oluşan bir yönetim aygıtına karşı savunur (Habermas 1999, s. 37). Oysa cumhuriyetçi görüşe göre, yurttaşların siyasal iradesi anlamında kullanılan siyaset, liberallerin ortaya koyduğu çıkar eksenli bir birey-devlet arabuluculuğundan çok daha fazlasıdır ve bir bütün olarak toplumdaki süreçlere esas oluşturur (a.y.). Habermas’ın bu değerlendirmesi, negatif özgürlüğün, aslında liberal görüşün yurttaşı demokratik toplum içerisinde nasıl konumlandırdığının bir ifadesi olduğunu görme olanağı tanır. Yani, demokrasilerde yurttaşın konumu, esas olarak, devlet ve öteki yurttaşlar karşısında sahip olduğu negatif haklarca belirlenmiş olur; yurttaş/birey, hukuki düzenlemelerce çizilmiş sınırların dışına çıkmadığı sürece, hükümetlerinki dahil, her tür müdahaleden korunur (a.y., s. 38). Diğer yandan, cumhuriyetçi görüş, siyasal hakları, en başta da yönetime katılma ve haberleşmeyi, daha çok pozitif özgürlükler niteliğine sahip haklar olarak yorumlar (a.y., s. 39).
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birinci kuşak haklar arasında yer alır?
Mülk edinme hakkı |
Yaşama hakkı |
Çalışma hakkı |
Temiz bir çevrede yaşama hakkı |
Barış hakkı |
“Birinci kuşak haklar” denilenler sivil, siyasi ve kişisel haklardır. Başta yaşama
hakkı olmak üzere özel yaşama, haberleşmeye, düşünceyi açıklamaya müdahale
etmeme gibi dokunulmazlıklar bu hakların özünü oluşturmaktadır. Özünde kişiyi
devletin ve diğer kişi ve grupların saldırılarından-baskısından korumayı, kişinin
insanca yaşamasını sağlamayı temele alan haklardır bunlar.Doğru yanıt B şıkkıdır.
18.Soru
Kuşak ve haklar bağlamında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Birinci kuşak haklar sivil, siyasal ve kişisel haklardır. |
Yaşama hakkı birinci kuşak haklardandır. |
Negatif haklar birinci kuşak haklar içinde yer alır. |
Devletten beklenen birinci kuşak hakların korunmasıdır. |
Sığınma hakkı birinci kuşak haklardan değildir. |
Sığınma hakkı Hugo Grotius tarafından 1625’te ortaya atılan birinci kuşak haklardandır. Doğru cevap E'dir.
19.Soru
"Kapalı toplumlardan açık toplumlara geçiş, ............………...
göre, insanlığın katettiği en büyük aşama, içinden geçtiği en derin devrim sürecidir." cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdaki adlardan hangisi gelmelidir?
David Miller |
John Stuart Mill |
Karl Raimund Popper |
J.J.Rousseau |
Karl Marks |
Karl Raimund Popper
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kültürel göreceliğe göre insan haklarının Batı kültürünün bir ürünü olmasının sonuçlarından birisi değildir?
İnsan haklarının her kültür için geçerli olmayacağı |
İnsan hakları düşüncesinin kaynağının yalnızca belirli bir kültür olması |
Etik normların kültürler üstü geçerliliğinin olup olmadığı tartışması |
Bir toplumda insan hakları ihlali olan bir eylemin bir başka toplumda yasaya uygun ya da meşru olabilmesi |
Evrensel etik doğrulara ve etikte genel geçerliliğe ulaşmanın kolaylaşması |
İnsan haklarının Batı temelli olmasına yönelik olarak kültürel görecilik düşüncesini benimseyenler tarafından bir takım itirazlar yükselmiştir. Bunlardan ilki; insan haklarının tüm kültürler için geçerli olmayabileceği ya da farklı bir şekilde geçerli olabileceğidir. Diğer yandan insan haklarının Batı kaynaklı olması, insan haklarının yalnızca belirli bir kültürün ürünü olduğuna ve diğer kültürleri temsil etmediğine yönelik tartışmaları artırmıştır. Üçüncü olarak bu durum bir toplumda yasal olarak kabul edilen bir durumun diğer toplumda yasal olmayabileceğini tartışmasını yaratmıştır. Son olarak etik normların kültürler üstü geçerli olup olmayacağı tartışması ortaya çıkmıştır. Tüm toplumlar için evrensel etik doğrulara ve etikte genel geçerliliğe ulaşmanın kolaylaşması ise kültürel görecelik düşüncesinin savlarından birisi değildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ