Siyasi Tarih 2 Ara 3. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması: Monroe Doktrininin modası geçmişti

Yanıt Açıklaması:

McCarthy, Soğuk Savaş’ın başlangıç yıllarında binlerce ABD’liyi SSCB’yle iş birliği yapmakla suçlamıştı. McCarthyizm, muhalif siyasi duruşu baskı altına almak için uygulanan, çoğu zaman dayanaksız suçlama ve iftiraları tarif etmek için kullanılır. 

Yanıt Açıklaması: İngiltere

Yanıt Açıklaması: El-Kebir Olayı

Yanıt Açıklaması: Süper güç, uluslararası sistemdeki gelişmeleri yönlendirme yetenek ve iradesine sahip devlet”tir. Dikkat edilirse yetenek ve iradenin birlikte var olması gerekmektedir. Birinin ya da diğerinin eksikliği çok olumsuz sonuçlara yol açabilir.

Yanıt Açıklaması:

Bu anlaşma, gizli ve açık olmak üzere iki kısımdan oluşmaktaydı. Açık kısma göre taraflar Komintern faaliyetler ve buna karşı savunma önlemleri hakkında birbirlerin danışacaklar, ülkelerindeki komünist faaliyetlere karşı sert önlemler alacaklar ve bu konuda etkin bir iş birliği sağlamak için bir komite kuracaklardı. Paktın gizli kısmıa göre ise taraflardan biri Sovyetler Birliği’nin herhangi bir saldırısına uğrarsa, ortak çıkarları korumak için alınacak önlemler hakkında birbirlerine danışacaklardı. Ayrıca birbirlerine haber vermeden SSCB ile hiçbir siyasal anlaşma yapmayacaklardı. 

Yanıt Açıklaması: Mahabat Kürt Cumhuriyeti 22 Ocak 1946'da kurulup 10 Aralık 1946'da herhangi bir ayrıcalık elde edemeden sona ermiştir.

Yanıt Açıklaması:

“Arap Birliği” anlamına gelen Pan-Arabizm, tüm Arap halklarını tek bir devlet çatısı altında birleştirme ülküsüdür. 

Yanıt Açıklaması: Kore Savaşı çok önemli sonuçlar doğurdu. Bir kere ABD ile ÇHC arasında büyük bir anlaşmazlık/ayrılık ortaya çıktı. ABD’nin Tayvan’a verdiği destek ÇHC tarafından iç işlerine müdahale olarak algılandı. Savaş ÇHC’yi SSCB’ye yaklaştırırken bu birlikteliğin verdiği güven Vietminh’e destek vermeye itti. Tüm gelişmeleri komünizmin yayılması olarak değerlendiren ABD, bölgeye yönelik politikalarını gözden geçirdi.

Yanıt Açıklaması:

Savaşında büyük yıkımlardan birini de İngiltere yaşadı. Savaşın ekonomik ve toplumsal yıkımı 1945 seçimlerinde kendisini gösterdi. Zaferin mimarı Churchill iktidarı kaybetti. İngiltere ekonomik reformlarını sürdürmek için iki yola başvurdu: Öncelikle harcamalarını kıstı. Eski sömürgelerine birer birer bağımsızlıklarını verdi. Böylece XIX. yüzyıla damgasını vuran Britanya İmparatorluğu XX. yüzyılın ortasında “başat güç” olmaktan çıkıyordu. İkinci olarak ABD’den borç aldı ve dünya egemenliğine ilişkin sorumluluklarını ABD’ye devretti. Bu tutumlar reformları sürdürmek için yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Suriye bunalımının nedeni, Bağdat Paktı’nın bölgeye kabul ettirilme çabası ve bu çabaya karşı gösterilen tepkidir. ABD, 1950’lerde bölgesel askerî ittifaklarını güneydoğu Asya ve Orta Doğu’ya yaydı. Çevreleme politikası yeni örgütlerin kurulmasına yol açtı. Karşılığında Doğu Bloku kendi askeri ittifakını kurdu ve çevrelemeyi kırmaya çalıştı. Sömürge yönetimlerinin birer birer tasfiyesi iki blok dışında yeni bir siyasal akımı doğurdu: Bağlantısızlar. Batılı devletlerin Orta Doğu’ya müdahalesi Arap milliyetçiliğini tetikleyen en önemli neden olmuştur ve Pan-Arabizm ülküsünün yayılmasına neden olmuştur. Berlin duvarı 13 Ağustos 1961'de inşasına başlanmıştır. “Yeni Bakış” yasası ile çıkabilecek bir savaşta ülkeler artık nükleer silah kullanabilecekti. Bu durum, ülkelerin silahlanma yarışlarını artırmıştır.

Yanıt Açıklaması:

İtalya Mareşal Grazion komutasında Libya’da topladığı 200.000 kişilik 10. Ordusuyla Mısır’a saldırdı. Ancak İtalyan ordusu kısa sürede geri püskürtüldü. İngiliz Deniz Kuvvetlerine ait bir torpil uçağı tek başına İtalyan savaş filosunu devre dışı bıraktı. Yanıt olarak A, B,C ve E şıklarında belirtilen faktörler saldırının başarısız olmasına sebebiyet verdi. 

Yanıt Açıklaması: “Soğuk Savaş” terimi kısaca tarafların birbirine karşı silaha başvurmaktan kaçındıkları çatışma durumudur. İlk kez XIV. yüzyılda İspanya’da prens Juan Manuel tarafından kullanılmıştır. Bizim sözünü ettiğimiz Soğuk Savaş terimi ise ilk kez 1947’de kullanılmıştır ve kısaca 1945’ten sonra Hitler karşıtı koalisyonun dağılmasının ardından ABD ile SSCB arasındaki mücadeleyi anlatır. Soğuk Savaş’ın mantığı basittir: “Müttefik olmayan düşmandır!” Soğuk Savaş’ta süper güçlerin hedefi de basittir: Karşı tarafı alt etme ya da kendi sistemini tüm dünyada egemen kılmak. Soğuk Savaş’ı ideolojilerin savaşı olarak tanımlayanlar da vardır. Bir yandan ABD’nin başını çektiği kapitalizm ile diğer yandan SSCB’nin başını çektiği Bolşevizm. Her iki ideoloji de dünya çapında geçerli olma savındadır.

Yanıt Açıklaması:

Bazı yazarlar iki kutuplu sistemin sona erdiğini kabul etmekle birlikte Soğuk Savaş’ın sona ermediğini ve nükleer silahlar yeryüzünden yok edilmedikçe ermeyeceğini savunurlar. Günümüzde füze kalkanı anlaşmazlığı üzerinden yürütülen tartışmalarda “Soğuk Savaşın yeniden başladığı” yorumlarının altında yatan gerçek de budur. Bugün “köktendinci İslam” olarak yaratılıp gösterilen “düşman”ın o dönemdeki adı komünizm/SSCB idi. 

Yanıt Açıklaması: Bandung Konferansı’nda devletlerin ülke bütünlüğü ve egemenliklerine karşılıklı saygı, iç işlerine karışmama, saldırmazlık, ekonomik ilişkilerde karşılıklı yarar ve barış içinde bir arada yaşama ilke kararları alındı. Gündeme gelen önemli bir konu sömürgeciliğin kınanmasıydı. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu Batı yanlısı devletler, sömürgecilik söz konusu olduğunda, bunun yalnızca Batı Bloku tarafından değil, Doğu Bloku’nca da uygulandığı ve bu nedenle, “sömürgeciliğin her türünün kınanması” gerektiğinde direndiler ve bunu kabul ettirdiler.

Yanıt Açıklaması:

Pyongyang Yönetimi, 25 Haziran 1950’de 38. paraleli geçerek Güney Kore’ye saldırdı. ABD, konuyu BM Güvenlik Konseyi’ne götürdü. SSCB, ÇHC’nin BM’de temsil edilmemesini protesto etmek için toplantılara katılmıyordu. Sovyet vetosundan kurtulan ABD, 27 Haziran’da Güvenlik Konseyi’nden karar çıkarmayı başardı. Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) saldırgan ilan edildi ve Kore Cumhuriyeti’ne (KC) yardım kararı alındı. 

Yanıt Açıklaması: Müttefikler, 1942’de Pasifik’te Japon yayılmasını durdurarak deniz ve hava üstünlüğünü ele geçirmeye başlamışlardı. Müttefik güçler, 1945 yılının başlarından itibaren Japonya’nın işgali altında bulunan Çin, Endonezya ve Pasifik’te çeşitli yerlerde karşı saldırıya geçtiler. Japonya’yı teslim olmaya zorlamak için 1945 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında saldırılarını sıklaştırdılar. ABD, 9-10 Temmuz 1945 tarihlerinde Tokyo’yu havadan bombardıman ederek, bu ülkeye son darbeyi vurmaya çalıştı. Japonya artık her yönden tükenmiş olmasına rağmen teslim olma önerisini geri çevirdi. Bunun üzerine ABD, Japonya’yı kayıtsız-şartsız teslim olmaya zorlamak için 6 Ağustos 1945 tarihinde ilk atom bombasını Hiroşima’ya, ikincisini de 9 Ağustos’ta Nagasaki’ye attı. Tahrip gücü yüksek bu bombalar, iki şehri harabeye çevirdi. İki yüz binden fazla insan yaşamını yitirdi. Sovyetler Birliği, 13 Nisan 1941’de Japonya’yla tarafsızlık antlaşması imzalamasına rağmen, teslim olma noktasına gelen bu ülkeye 8 Ağustos’ta savaş ilan etti ve Mançurya’yı işgale başladı.

Yanıt Açıklaması:

 Yugoslavya ve Arnavutluk’un, Polonya, Bulgaristan, Romanya, Çekoslavakya ve Macaristan’ın aksine Nazi işgalinden Kızılordu sayesinde değil kendi direnişleriyle kurtulmuş olması Moskova çizgisine mesafeli yaklaşımına neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması:

Irak’ın ayrılmasıyla CENTO adını alan örgüt, ilk toplantısını Washington’da yapmış ve merkezi Ankara’ya taşınmıştır.