Siyasi Tarih 2 Ara 7. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması: ABD’nin New York borsasında 24 Ekim 1929’da başlayan ve kısa sürede küresel krize dönüşen bu olay, laissez-faire sistemine öldürücü bir darbe vurdu. Denizaşırı rekabet Avrupa tarımını sekteye uğrattığından ilk çöken sektör bu alan oldu.

Yanıt Açıklaması:

I ve III ekonomik krizin sonuçlarındandır. İtalya’da faşizm hareketi ekonomik ve siyasal bunalımın büyüklüğü karşısında güç kazanmıştır. 

Yanıt Açıklaması:

 Yunanca “birleşme” anlamına gelen enosis ilk kez Balkan Savaşı sırasında Girit’in Yunanistan’a ilhak edilmesi için kullanılmıştır. Kıbrıs Adası’nın Yunanistan’a bağlanmasını isteyenler enosis tabirini 1960’larda öne çıkarmışlardır. 

Yanıt Açıklaması:

 A,C,D ve E şıklarında yer alan durumlar ABD’nin savaş sonrası kazanımlarıdır. Savaş sonrası, Doğu Avrupa’nın hakimiyeti SSCB elindedir. 

Yanıt Açıklaması: Açık denizlerde ticaret serbestliğinin kısıtlanması

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı’nın ardından blokların pekişmesi sürecinin Orta Doğu’daki ilk adımını Bağdat Paktı oluşturdu. Türkiye, Pakistan, Irak, İngiltere, ABD ve İran arasında yapılan ikili askerî ve teknik yardım anlaşmalarının yanında, bağlaşmaya ismini veren 24 Şubat 1955’te Bağdat’ta imzalanan Türkiye ile Irak arasında “Karşılıklı İşbirliği Antlaşması”ydı. Balkan Paktı gibi bu bağlaşma da BM Antlaşması’nın 51. maddesine dayanarak kuruldu (m.1). Diğer bölge devletlerinin katılımına açıktı (m.5) ve bu katılım özellikle istenmekteydi. Bağlaşmaya 4 Nisan’da İngiltere, 23 Eylül’de Pakistan ve 3 Kasım’da İran katıldılar. ABD ise Sürekli Konsey toplantılarına gözlemci gönderdi, “Ekonomik Komite” ve “Bozguncu Eylemleri Önleme Komitesi”ne üye oldu ancak resmen bu bağlaşmaya katılmadı. Orta Doğu’da kurulacak askerî bir bağlaşmayla, NATO ile SEATO’nun arasındaki boşluk kapatılmaya çalışıldı. Öne sürülen temel hedef “komünist yayılmanın önlenmesi”ydi.

Yanıt Açıklaması:

II.Dünya Savaşı’ndan sonra uluslararası sistemde en göze çarpan gelişme, önceki yüzyıllarda “dünyanın merkezi” konumundaki Avrupa’nın bu özelliğini yitirmiş olmasıdır. “Üzerinde güneş batmayan” İngiliz İmparatorluğu, bir yandan sömürgelerine birer birer bağımsızlık tanırken diğer yandan daha çok iç işlerine yönelmişti. 

Yanıt Açıklaması: Stalin’den sonra SSCB dış politikasını özellikle kapitalist ülkelerle olan ilişkileri açısından gözden geçirdi. Yeni yönetim 26 Temmuz 1953’te Kore’de ateşkes imzalanmasını sağlayarak işe başlamış, bunu 4 Ağustos’ta ABD, İngiltere ve Fransa’ya yaptığı uluslararası durumu (Avusturya ve Almanya sorunlarını) gözden geçirme önerisi izlemişti. Ocak-Şubat 1954 tarihlerinde gerçekleştirilen toplantıda dışişleri bakanları beş yıl aradan sonra ilk kez bir araya geldiler. Görüşmelerde Almanya’nın durumu gündeme getirildi, 15 Mayıs 1955’te (Varşova Paktı’nın kurulmasından bir gün sonra) tarafsızlık ve askerden arındırılmışlık temeline dayanan “Bağımsız ve Demokratik Avusturya’nın Kurulması İçin Devlet Anlaşması” imzalandı.

Yanıt Açıklaması:

İngiltere eski Başbakanı Churchill’in 1946’da Fulton’da yaptığı konuşmada ilk kez dile getirdiği “Demir Perde” ibaresi, ilerleyen yıllarda Doğu Avrupa’daki Sovyet hâkimiyeti altındaki ülkeleri ifade etmek için kullanılmıştır. Doğu Avrupa’daki sosyalist ülkeler için Batı literatüründe uzun süre “Demir Perde Ülkeleri” nitelemesi yapılmıştır. 

Yanıt Açıklaması:

2.Dünya Savaşı 1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’ya saldırması ile fiilen başlamıştır. 

Yanıt Açıklaması: Yalta Konferansı

Yanıt Açıklaması: Merkezi Brüksel’de olan NATO’yu Genel Sekreter temsil eder.

Yanıt Açıklaması: ABD, İngiltere ve SSCB

Yanıt Açıklaması:

29 Ekim 1956’da İsrail Süveyş Kanalı’nı kendi denetimine alan Nasır yönetimindeki Mısır’a savaş ilan etmiştir. Bunu, “kanalı koruma altına alma” amacıyla İngiliz ve Fransız Birliklerinin işgali izlemiştir. Söz konusu gelişme Süveyş Bunalımı ile ilgilidir.  

Yanıt Açıklaması:

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, uluslararası komünizmin SSCB eliyle Avrupa başta olmak üzere tüm dünyaya yayıldığı varsayımından hareketle ve buna engel olmak için ABD’nin izlediği dış politikaya “çevreleme” (containment) adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Sovyetler Birliği gelecekte olası bir Alman saldırısına karşı kendi sınırları dışında bir tampon bölge oluşturmak gereksinimi duyuyordu. üstelik bu bölgede özellikle Kuzey İsveç kaynaklı demir cevheri de Almanya'ya gidiyordu. Bunları engellemek için Polonya işgaline kadar anti sosyalizm bir politika izleyen bölge ülkeleri her ne kadar korkuyor olsa da Sovyetlere yanaşma çalışmaları Sovyetleri ikna etmedi.

Yanıt Açıklaması:

Almanya 1943 yılından itibaren Müttefik Devletler karşısında üstünlüğünü yitirdi. Müttefiklerin, 6 Haziran 1944’te Fransa’nın Normandiya kıyılarına çıkarma yaparak “ikinci cepheyi” açmaları, Almanlara ölümcül bir darbe vurdu. 

Yanıt Açıklaması: Milletler Cemiyeti’nin yerine başka bir örgüt kurma düşüncesi Savaş içerisinde gelişmişti. 1941’de yayımlanan Atlantik Bildirgesi ilk adım olmuştu. 1942’deki Birleşmiş Milletler Bildirisi’ni 1943’te Moskova, 1944’te Dumbarton Oaks ve son olarak 1945’te Yalta konferansları izledi. BM örgütünü kuran anlaşma 26 Haziran 1945’te San Fransisco Konferansı’nda 50 devlet tarafından imzalandı. İmzayı daha sonra atmasına karşın Polonya’ya da bu statü verildiği için 51 kurucu üye vardı. 2011’de Güney Sudan’ın üyeliğiyle 2012’ye gelindiğinde bu sayı 193’e çıktı. Bu sayı BM’nin evrensel niteliğinin bir göstergesi olarak değerlendirilir.

Yanıt Açıklaması:

Türkiye 19 Ekim 1939 tarihinde İngiltere ve Fransa’yla Ankara’da karşılıklı yardım antlaşması imzaladı. Üçlü ittifak ya da Ankara Paktı da denilen antlaşmayla Millî Mücadele’den beri izlediği Sovyetler Birliği’yle birlikte hareket etme politikasından ayrılmaya ve Batılı devletlere yakınlaşmaya başladı. Sovyetler bu duruma tepki gösterdi ve batılı devletlerle yaptığı ittifak antlaşması üzerine Türkiye’ye petrol sevkiyatını durdurdu.