Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Soğuk Savaşın resmen sona ermesinin ardından 20. Yüzyılda üçüncü kez Yeni Dünya Düzeni olarak tanımlanan bir dönem ortaya çıkmıştır. Bu kavram daha önce 1918 ve 1945 yıllarında da kullanılmıştır.

ABD’nin ve Sovyet Rusya’nın Milletler Cemiyeti’nde yer almaması, Fransa ve İngiltere arasında görüş ayrılıklarının derinleşmesi de barışın uygulanmasını sekteye uğratan etkenlerdir.

Soğuk Savaş’ın ideolojik ayrımlarının yerine medeniyetler arasındaki farklılıklardan kaynaklanan mü- cadelenin geldiği iddia edilmeye başladı. İlk kez 1993’te Amerikalı siyaset bilimci Samuel Huntington tarafından “medeniyetler çatışması” olarak ifade edilen bu iddiaya göre yeni dönemde dünya, başta Batı olmak üzere, İslam, Ortodoks Hristiyan, Çin, Hint, Japon gibi medeniyetler arasındaki mücadeleye sahne olacaktır.

Türkiye-Amerikan sorunları ABD’nin Küba krizinden sonra Türkiye’deki Jüpiter füzelerini kaldırmasıyla başlayıp devamında Kıbrıs Türk halkını korumasında destek çıkmaması, ABD askerlerinin statüsü ve haşhaş meseleleri ile devam etmiştir. Türkiye’de nükleer silah bulunmamaktaydı.

Sera etkisine ilişkin önlem alınmasını içeren bu protokol 1997 yılında imzalanmıştır.

9 Mart 1814’te İngiltere ile Avusturya, Rusya ve Prusya arasında Chaumont Antlaşması imzalandı.

Eylül 1954’te ABD, Avustralya, Filipinler, Fransa, İngiltere, Pakistan ve Tayland arasında imzalanan Manila Antlaşması’yla Güneydoğu Asya Antlaşması Örgütü (SEATO) adlı bir askerî ittifak kuruldu.

Soğuk Savaş sonrası dünya ise görüntüde daha az tehlikeli ama çok daha istikrarsız bir yapı niteliği taşır. Bu yeni dönemde, devlet dışı aktörlerin siyaset ve ekonomide etkinlik kazanmaları, devletler tarafından öngörülmesi ve denetlenmesi güç gelişmelerin ortaya çıkmasına yol açtı. Terör, çevre kirliliği, kitle imha silahlarının yayılması, gelir adaletsizlikleri vb. sorunlar gündemde öne çıktı.

Batılılar tarafından “işgale uğramış dost devlet” kabul edilen ülke Avusturya’dır.

ABD yetkilileri, gerginliğin azaltılması için Japonya Başbakanı Tojo’dan dört ilkeye uymalarını istemişlerdi. Bunlar; toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığa saygı, içişlere karışmama, ticarette ayrım gözetmeme ve güç kullanılarak statükonun değiştirilmemesiydi.

1989 yılında Japonya, Güney Kore, Singapur, Malezya, Endonezya, Tayland, Filipinler, Brunei, Yeni Zelenda, Avusturya, Kanada ve ABD tarafından APEC (Asya Pasifik Ekonomik İş birliği Örgütü) kurulmuştur.

Boris Yeltsin, Aralık 1991’de Rusya Federasyonu devlet başkanı seçilmiştir.

Gorbaçov, hızla yeni bir siya¬sal üslup benimseyerek, sosyalizmin yeniden yorumlanması gerekliliği üzerinde durmaya başladı. Bu çerçevede özellikle “açıklık” (glasnost) ve “yeniden yapılan¬ma” (perestroyk kavramlarını kullanmaya başladı. Açıklık, Sovyet yönetimindeki aksaklıkların giderilmesi, yönetim kadrolarında gençleştirilmeye gidilmesi, basın ve ifade özgürlüğünün genişletilmesi, rejim karşıtlarının salıverilmesi, insan hakla¬rı ihlallerinin önlenmesi gibi Sovyet halkının siyasal temsil kanallarının açılmasına dayanmaktaydı. Yanlış cevap “silahsızlanmaya gidilmesidir”.