CEVAP:

Kanunun gerekçesi ve kapsamı, Kasım 1942’te
Başbakan Şükrü Saraçoğlu tarafından Meclis’te şu şekilde
anlatılmıştır: “Eşya fiyatlarının bugünkü delice artışında
bir vakıa vardır ki, o da tedavüldeki Türk parasının
mütemadiyen artması ve 700 milyona çok yaklaşmış
olmasıdır. Tek yol tedavüle çıkan paranın bir kısmını vergi
olarak geri çekmekten ibarettir. Ve bu geri alış başlıca
harp yıllarında çok para kazanmış olanlardan
yapılmaktadır ve yalnız bir defaya mahsus olarak
alınmalıdır. Başlıca üç matrahtan para toplayacaktır.
Ehemmiyet sırasıyla:
• Tüccarlar,
• Emlak ve akar sahipleri,
• Büyük çiftçilerdir.
Harp yıllarında en çok parayı tüccarlar kazandığı için bu
varlık vergisinin en büyük yükünü bittabi onlar
taşıyacaktır”. Görüldüğü gibi kanunun gerekçesi savaş
yıllarında ortaya çıkan ekonomik adaletsizliklerin
önlenerek halktaki tepkiyi azaltmak olarak takdim
edilmiştir. Bunun yanında kanunun teknik amacı ise, Türk
lirasının düşen değerini yükseltmektir. Yani piyasada bol
miktarda bulunan banknot, liranın değerini düşürürken,
Varlık Vergisi üzerinden oldukça kısa bir süre içinde ve
büyük miktarlarda banknotun piyasadan çekilerek, liranın
değerinin yeniden arttırılması sağlanacaktı.