OSMANLI TARİHİ (1789-1876) Dersi III. Selim’in Saltanatının İlk Evresi (1789-1798) soru detayı:

CEVAP:

Yaş Antlaşmasıyla 1787 yılında Ruslar ile başlayan savaş resmen sona erdi. Osmanlı ordusu 1792 Nisanı’nda İstanbul’a döndü. Osmanlı Devleti, savaşa baslarken en öncelikli hedefi Kırım’ı geri almaktı. Fakat Kırım’ı geri alamadığı gibi, az da olsa toprak kaybına uğradı. Ruslar daha güneye inerek Balkanlarda daha rahat hareket etme imkânı yakaladı. Üstelik Ruslar yanında savaşa katılan gayrimüslimler için af çıkartılması, bu halkların gözünde Rusların koruyuculuk imajını pekiştirdi. Bu şekilde, bölgedeki nüfuzu güçlendiren Rusya, ileride yeni problemlere sebep olacaktı. Yine de hem Ruslar ve hem de Avusturyalılar için savaş beklentilerini tam olarak karşılamamıştır. Uygulamaya koymak istedikleri “Grek Projesi” gerçekleştirilemedi. Osmanlı Devleti, her iki ülke ile ayrı barış antlaşmaları yaparak, aralarındaki ittifakı bozmayı basardı. Üstelik Ziştovi Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında yüzyıllardır devam eden uzun mücadeleye son verdi. Bundan sonra Balkanlarda güçlenen Rusya etkisine karşı, iki ülke birbirine daha yakın duracaktı. Savaş sırasında ilk defa Hristiyan devletlerle ittifak arayışına gidilmesi, Osmanlı’nın diplomasi anlayışının değişmeye başladığı göstermekteydi. Babıali, Avrupa’daki kuvvetler dengesindeki değişim sayesinde ağır kayıplar vermekten kurtulduğunun farkındaydı. Bunun sonucu olarak karşılıklılık esasının benimsendiği, denge siyasetinin gözetildiği ve yalnızlık politikasının terk edildiği yeni bir diplomasi anlayışı ortaya çıkacaktı.