CEVAP:

25 Temmuz 1830’da basın hürriyetinin kaldırıldığı, seçmen sayısının 100.000’den 25.000’e indirildiği ve liberal muhalefeti dağıtmak üzere meclisin dağıtıldığı ilân edilince tepkiler başlamıştır. Tepkiler 27 Temmuz 1830’da “Fransa’da Temmuz İhtilâli” ismiyle anılan ayaklanmaya dönüşmüştür. Liberallerin aşırı kolu olan Cumhuriyetçiler tarafından başlatılan ayaklanma kısa sürede öğrenci, işçi ve halkın katılımıyla büyümüştür. Paris sokaklarında 3 gün süren kanlı çatışmalar yaşanmıştır. 30 Temmuz’da liberal milletvekillerinin kurduğu Yürütme Konseyi, X. Charles’in krallıktan düşürüldüğünü ve liberal fikirleriyle tanınan I. Louıs Philippe’nin kral olduğunu ilân etmiştir. Anayasa da demokratik ilkelere göre değiştirilmiş ancak cumhuriyet ilân etmeye cesaret edilememiştir.

Paris’te kanlı çarpışmalara neden olan bu ayaklanma, diğer ülkelere de sıçramıştır. Belçikalılar, Hollandalıların egemenliğinden kurtularak dönemin en ileri hürriyetçi anayasasını kabul etmişlerdir. 1830 ihtilâli Almanya’yı da etkisi altına almıştır. Germen Konfederasyonu’nun dağınık durumda olması nedeniyle bütün Almanya’yı kapsayan bir ihtilâl olmamış ise de birçok Alman devletinde hürriyetçi anayasalar kabul edilmiştir. İngiltere ve Fransa’nın itirazlarına rağmen Avusturya, Almanya üzerindeki kontrolünü devam ettirmiştir. İtalyan devletlerindeki hürriyetçi hareketler de Avusturya tarafından sert bir şekilde bastırılmasına rağmen 1830 İhtilalinde liberalizm önemli bir ivme kazanmıştır. Mutlakiyet yönetimlerinin eskisi gibi kolaylıkla yürütülemeyeceği anlaşılmıştır. Hükümdarların kutsal hakları yerine “ulusların egemenliği” tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle Batı Avrupa’da demokrasi fikri gelişmeye devam etmiştir.

1830 ihtilâli, 1815’te kurulan Beşli İttifak’ı parçalamış ve bu parçalanmadan İngiltere ve Fransa’nın meydana getirdiği Batı Bloku ile Rusya, Avusturya ve Prusya’nın oluşturduğu Doğu Bloku ortaya çıkmıştır. Liberalizme karşı mutlakiyetçiliği savunan Doğu Bloku 1833’te kendi aralarında imzaladıkları München-Graetz Anlaşması ile ikinci bir Kutsal İttifak içinde birleşmişlerdir. İngiltere ve Fransa ise 1834’te İspanya ve Portekiz’i de yan- larına alarak Dörtlü İttifak’ı oluşturmuşlardır. Ancak İngiltere ve Fransa’nın birlikteliği uzun sürmemiş özellikle Mehmed Ali Paşa isyanı sırasındaki farklı tavırları ilişkilerinin bozulmasına sebep olmuştur.