SORU: 1904-1905 Japon Rus Savaşı nasıl bir seyirde meydana gelmiştir?
CEVAP: 1898 yılında Çin’in Port Arthur limanını ele geçiren Ruslar 1897 yılında başlattıkları Trans-Sibirya demiryolunu 1903’te tamamlayarak bu mühim limana dayanmış- lar, tesirlerini buralara kadar genişletmişlerdi. Bundan tedirgin olan Japon Hükü- meti, Rusların Uzak Doğu’daki yayılışını durdurmaya karar verdi. Japonya Rusya’ya savaş ilan etti. Bakanlarından Japonya’dan ciddi saldırı olamaz teyidi alan II. Nikolay bu haberi şok ile karşıladı, fakat 1904 yılı fiubat ayında Japon-Rus Savaşı başlamış oldu. Karada ve denizde devam eden savaşlar Birinci Dünya Savaş’ından önceki en büyük savaş olması ile de dikkati çekiyordu. Çin’in kuzeyindeki Man- çurya’da ve Rusya’nın ülkenin en uç bölümünde kurduğu Vladivostok limanı çevresinde şiddetli çatışmalar oldu. Başta Mançurya’da Rus orduları da 17-21 Ağustos 1904 tarihlerinde Laoyan yakınında yenilgiye uğratıldı. iki taraf da çok asker, teç- hizat ve silah kaybettiler. Port Arthur Yalu Nehri, Sarı Deniz, Mukden, Tsuşima’daki kara ve deniz savaşları Mayıs 1905’e kadar, yani 16 ay sürdü. General Kuropatkin komutasındaki Rus orduları fiubat 1905’te Mukden (bugün Çince fiengyang) ve civarında 90 bin askerini kaybederek geri çekilmek zorunda kaldı. Bu sırada ülke içinde de devrimci hareketler, protestolar ve çatışmalar başlamıştı. 27 Mayıs 1905’te Japon Amirali Togo son ümit olarak Baltık’tan yollanan Rus donanmasını Port Arthur’a yakın Tsuşima mevkiinde neredeyse imha etti.
