ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA Dersi Uluslararası Sosyal Politika ve Türkiye soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

1980 askeri darbesinin Türkiye'ye çalışma alanında etkileri neler olmuştur?


CEVAP:

Türkiye’nin demokratik ve sosyal hukuk devleti ilkelerinden uzaklaşması, askeri yönetimin son derece ağır insan hakları ve sendikal hak ihlalleri, Türkiye’nin, UÇÖ’nün yalnızca sözleşmeleri ile değil Anayasal ilkeleri ile de ters düşmesine yol açmıştır. 1980 yıllarının hukuk dışı uygulamaları ile 1982 Anayasası ve bu Anayasaya dayanılarak çıkarılan birçok yasa, demokrasinin temel ilkeleri ile çatışmıştır (Talas, 1990: 146). Bu dönemde parlamento ve hükümet feshedilmiş, siyasi parti liderleri ve çok sayıda parlamenter tutuklanmış, tüm siyasi partiler yasaklanmıştır. Grevler yasaklanmış, DİSK’in faaliyetleri askıya alınmış, mallarına el konulmuş ve faaliyetine son verilen sendikaların yönetimleri kayyıma devredilmiştir (Işıklı, 2010:166). 1981 tarihinde DİSK yöneticileri ve sorumluları hakkında ölüm cezası ve başka ağır cezalar istemiyle dava açılmıştır. DİSK, 1991 yılında, davanın beraatle sonuçlanması ve 1992 yılında faaliyetlerine yeniden başlamasına kadar sendikal dünyanın dışında bırakılmıştır. Aynı yıllarda TÜRK-İŞ’e bağlı YOL-İŞ ve Petrol-İş’in de bazı şubelerinin faaliyetleri durdurulmuştur. 1980-1983 döneminde işçi işveren ilişkilerinde zorunlu tahkim sistemi getirilmiştir. Siyasal ve sendikal demokrasinin olmadığı bir ortamda hazırlanan 1982 Anayasası ve bu Anayasa temelinde çıkarılan bireysel ve toplu çalışma mevzuatı da demokrasi ve sosyal hukuk devleti ilkelerinden uzak kalmıştır.  Askeri yönetim tarafından kabul edilerek yürürlüğe sokulan 5.5.1983 tarihli ve 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, UÇÖ denetim organlarında sendikal haklarla ilgili UÇÖ sözleşmelerine aykırılık açısından sürekli eleştirilmiştir.