SORU: 1982 Anayasası, 159. maddesinin içeriği nedir?
CEVAP: 1982 Anayasası, hâkim ve savcıların özlük hakları konusunda karar verme yetkisini 159. maddesiyle Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna tanımıştır. Bu hükmün ilk metnine göre: Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kurulur ve görev yapar. Kurulun başkanı, Adalet Bakanıdır. Adalet Bakanlığı Müsteşarı Kurulun tabiî üyesidir. Kurulun üç asıl ve üç yedek üyesi Yargıtay Genel Kurulunun, iki asıl ve iki yedek üyesi Danıştay Genel Kurulunun kendi üyeleri arasından, her üyelik için gösterecekleri üçer aday içinden Cumhurbaşkanınca, dört yıl için seçilir. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilirler. Kurul, seçimle gelen asıl üyeleri arasından bir başkanvekili seçer. 1982 Anayasasının HSYK’nu düzenleyen 159. maddesi, yargı mensuplarının bireysel bağımsızlıklarının korunması bakımından güvenceli bir yapı yaratmamıştır. Her şeyden önce HSYK’nun üye kompozisyonu, yargının tümünü temsil etmemektedir. Kurulda sadece iki yüksek yargı kuruluşu olan Yargıtay ve Danıştay üyeleri yer almaktadır. Bundan başka Kurulda, parlamento tarafından seçilen üyelere de yer verilmemiştir. Bu ise, HSYK’nu demokratik meşruiyet ve hesap verirlikten yoksun bırakmıştır. Öte yandan, 159. madde 4. fıkrasında HSYK kararlarının yargı denetimine tabi olmadığı hükmüne yer vermektedir.