CEVAP: AB tarafında ise 1990-93 arasında Türkiye’nin üyeliği konusu, 1989 Komisyon görüşüne rağmen âdeta unutulmuştur. AB Konseyi, Komisyonun 1987’de Türkiye’nin üyelik başvurusuna yönelik yaptığı çalışmanın ardından oluşturduğu ve 1989’da açıkladığı görüşü (avis) bile ele alma ve karara bağlamaya ilgisi duymamıştı. Türkiye’nin üyelik görüşmelerine başlamasını uygun bulmayan Komisyon görüşünün en önemli gerekçelerinden birisi, 1981’de Yunanistan, 1986’da ise İspanya ve Portekiz ile genişleyen AT’nin bunu henüz hazmedemediği, AT’nin şimdiki asıl önceliğinin genişleme değil derinleşme olduğudur. Oysa Berlin Duvarı’nın çökmesinin hemen ardından Avrupa’nın sosyal, ekonomik ve siyasi birliğinin en önemli zemini AB olarak belirlenmiş ve en kısa zamanda en geniş biçimde genişleme kararı alınmıştı. Soru genişleme mi, derinleşme mi değil; hangi ilkeler çerçevesinde, hangi alanda ve ne kadar sürede genişlemenin gerçekleşeceği olmuştur. Daha 1990’da Demokratik (Doğu) Almanya’yı Federal Almanya Cumhuriyeti içinde bünyesine dahil ederek âdeta gizli bir genişleme gerçekleştiren AB’ye kimlerin hangi süreçte üye olacağı, 1990-1993 arasındaki en önemli konulardan birisiydi.