EKONOMİ SOSYOLOJİSİ Dersi ENFORMEL SEKTÖR/EKONOMİ soru detayı:
SORU:
1990'lı yıllara gelindiğinde ILO'nun enformel sektöre bakışı ne şekilde değişmiştir?
CEVAP:
Yoksullar arasında gelişen ve büyüyen enformel girişimcilik yeni liberal piyasa koşulları altında emeğin temel geçim mekanizması hâline gelmiştir. ILO 1970’li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin ekonomik yapılarında ortaya çıkan enformel sektörün sanayileşmeyle birlikte ortadan kalacağı düşüncesine sahipti. Ancak 1990’lı yıllara gelindiğinde gelişmekte olan ülkelerdeki endüstrileşme süreci işgücünü formel sektörlerin içine çekmekte başarısız olduğunu ILO kabul etmiş ve bu dönemde enformel sektör tartışmalarına şu katkıları yapmıştır: Birincisi, enformel sektör gelişmekte olan ülkelerdeki açığa çıkan işgücünün (formel sektörde emilmemiş) önemli bir geçim stratejisi hâline gelmiştir. Bu yılların liberal piyasa koşullarında, birçok gelişmekte olan ülkede firmalar üretim maliyetlerini aşağıya çekmek için çalıştırdıkları işçi sayısında kısıntıya gitmiştir. Çalışma olanağını bulamayan insanlar alternatif istihdam arayışına yönelmiştir. Bu da enformel girişimciliğin büyümesini sağlamıştır. İkincisi, 1990’lı yıllara gelindiğinde ILO enformel sektörü, iki ayrı uç noktada yani yasal ve yasal olmayan bir şekilde değil de daha çok gri bir alan olarak görmektedir. Örneğin formel sektörde kayıtlı bir firma ev kadınlarını parça başı iş yaptırarak üretim sürecine dâhil edebilmektedir. Bir yanıyla kayıtlı bir yanıyla kayıt altına alınmamış bir işgücü söz konusudur. ILO’ya göre, bu gri alanın varlığı gelişmekte olan ülkelerin yoksulları için önemli bir gelir potansiyelidir. 1980’li yıllarda uygulamaya konulan yeni liberal iktisat politikaları 1990’lı yıllara gelindiğinde beklenenin aksine yoksulluğu artırmıştır. Bundan dolayı da ILO enformel sektörü yoksulluğun azaltılmasında önemli bir alan olarak görmektedir. Ancak bu yaklaşım zengin şirketlerin vergi ve diğer harcamalarından kaçınmak için enformel sektöre girişini dikkate almamaktadır.