ANAYASA HUKUKU Dersi Yürütme Organı soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

2017 değişikliğinden önce 1982 Anayasasını, Cumhurbaşkanı'na salt sembolik yetkiler açısından 1958 Fransız Anayasasıyla çok genel olarak karşılaştırınız.


CEVAP:

2017 değişikliğinden önce 1982 Anayasasının, Cumhurbaşkanına salt sembolik yetkiler ötesinde hayli önemli yetkiler vermiş olmakla beraber, 1958 Fransız Ana- yasasına oranla klâsik parlâmantarizme çok daha yakın kaldığı, diğer bir deyimle Cumhurbaşkanlığı makamını güçlendirme konusunda Beşinci Cumhuriyet modeli kadar ileri gitmediği rahatlıkla söylenebilir. Fransa’daki durumun aksine Cumhur- başkanının Bakanlar Kuruluna başkanlık etmesi, kural değil, istisnadır. Anayasamı- za göre Cumhurbaşkanı, ancak gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna baş- kanlık eder veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırır. Buna karşılık, olağanüstü hal ve sıkıyönetim, ancak Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından ilân edilebilir. Gene olağanüstü hal ve sıkıyöne- tim süresince çıkarılacak kanun hükmünde kararnameler, Cumhurbaşkanı başkan- lığındaki Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılabilir. Görülüyor ki, Anayasa, olağa- nüstü durumlarda Cumhurbaşkanı ile Bakanlar Kurulunun birlikte hareket etmele- rini öngörmüştür. Bu çözümün de, Fransız Anayasasının 16’ncı maddesinden fark- lı ve geleneksel parlâmantarizme daha yakın olduğu söylenebilir. Çünkü Fransa’da 16’ncı maddeye göre Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerektirdiği tedbirleri al- makta tek başına yetkilidir. Türkiye’de ise bu yetki, Cumhurbaşkanı ile Bakanlar Kurulu arasında paylaşılmıştır. Daha önemlisi, Fransız Cumhurbaşkanı Millet Mec- lisini dilediği zaman feshetme yetkisine sahip olduğu halde, Türkiye’de Cumhur- başkanı bu yetkiye ancak istisnai durumlarda (m. 116) sahiptir. Keza, Fransa uygu- lamalarında Cumhurbaşkanının dış politika ve güvenlik politikası konularında sa- hip olduğu ağırlık, Türkiye’de mevcut değildir.