SORU: 26 Mart 1913 tarihli idare-i Umumiyye- i Vilâyât Kanun-ı Muvakkati’nin en belirgin özelliği nedir?
CEVAP: 26 Mart 1913 tarihli idare-i Umumiyye- i Vilâyât Kanun-ı Muvakkati ile 1864 ve 1871 tarihli nizamnameler yürürlükten kaldırıldı. “Tevsi-i mezuniyyet” (yetkilerin genişletilmesi) ve “tefrik-i vezaif” (görevlerin ayrımı) esaslarına dayalı olarak hazırlanan bu kanunun en belirgin özelliği ise, bir taraftan yetkileri arttırılan vali vasıtasıyla merkezi idareyi güçlendirirken, öbür yandan da vilâyetlerde adem-i merkeziyetçi bir sistemi öngörmek suretiyle yarı özerk bir idare kurmasıydı. Vali, yetkileri arttırılan Vilâyet Umumi Meclisinin kararlarına aykırı hareket edemezdi; ancak, meclisin kararlarına müdahale edebilir; uygun görmediği konuları gündemden çıkarabilir ve dilerse meclisi dağıtabilir; ayrıca, sıkıyönetim zamanında kendisine karşı gelen meclis üyesi hakkında mahkeme kararı olmaksızın dilediği işlemi yapabilirdi. Bu durumda her şey valinin kişiliğine ve karakterine bağlıydı. Bütün bunlar, valinin yetkilerinin arttırıldığı anlamına geliyordu.
