YAKINÇAĞ AVRUPA TARİHİ Dersi Soğuk Savaş Dönemi (1945-1989) soru detayı:
SORU:
68 hareketi olarak anılan Prag Baharı olaylarının kapsamı nasıl açıklanabilir?
CEVAP:
İki büyük devlet arasındaki yumuşama, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan uluslararası sistemin istikrara kavuşmaya başladığına işaret etmekteydi. Nitekim bu istikrar neredeyse bütün dünyada kısmi bir ekonomik büyümeyi de beraberinde getirmişti. Ancak ekonomideki sıkıntılar tamamen aşılamadı ve sistemin taşıdığı adaletsizlikler bütün dünyada 68 Hareketi olarak anılan bir gelişmeyi doğurdu. Olaylar Paris’te başlasa da asıl ses getiren gelişme Çekoslovakya’da yaşandı. Prag Baharı olarak adlandırılan olaylar Kızıl Ordu’nun, Çekoslovakya’yı işgali ve 1964’de Sovyetler Birliği’nin liderlik koltuğuna oturan Leonid Brejnev’in, kendi adıyla anılacak olan doktrinini ilân etmesine yol açtı. Uzun yıllar katı bir Stalinci anlayışla yönetilen Çekoslovakya, 5 Ocak 1968’de Aleksander Dubçek’in Komünist Parti Genel Sekreterliği’ne seçilmesinden sonra daha bağımsız ve liberal bir politika izlemeye başladı. Ancak bu türden reformcu bir çizgiyi Doğu Bloku ülkelerinin birliği için tehlikeli bulan Sovyetler Birliği, Kızıl Ordu ve Varşova Paktı birliklerini 21 Ağustos 1968’de ülkeye göndererek reformları durdurmak ve gösterileri engellemek amacıyla başta Prag olmak üzere tüm Çekoslovakya’yı işgal etti ve Nisan 1969’da Dubçek’e görevden el çektirildi.