CEVAP:

Afete müdahalede, uluslararası kabul gören insan odaklı yaklaşımın başlıca yönleri şu şekilde özetlenebilir:

1. İnsan hayatı en önemli değerdir; yaşamın korunması ve kurtarılmasına yönelik destek sağlanmalı ve engellenmemelidir. Uygulamada “daha fazla zarar verme” ilkesi esastır.
2. Afetin boyutuna bakılmaksızın insan onuruna ve haklarına her koşulda saygı gösterilmeli; afetin yol açtığı zorluklardan ve insan onuru ile bağdaşmayan uygulamalardan, şiddet ve tehditten kaynaklanan fiziksel ve psikolojik tehlikelerden korunma sağlanmalıdır.
3. Afetten etkilenen kişi ve toplulukların haklarını öğrenmesi ve kullanması, ihtiyaçlarının doğru belirlenmesi ve zamanında karşılanması için bilgiye erişimi, kendileriyle ilgili kararların oluşturulmasına katılımı ve itirazda bulunabilmesi sağlanmalıdır.
4. Afetzedelere yasal haklarını öğrenme ve kullanma, mevcut çözümlere erişme ve olası istismardan korunmada yol gösterilmeli; hak ihlallerin önlenmesi için etkili denetim mekanizmaları geliştirilmeli, var olanlar güçlendirilmelidir.
5. Fiziksel, sosyal ve ekonomik bakımdan daha korunmasız, daha fazla risk altındaki birey, grup ve topluluklara; toplumsal cinsiyet eşitliğine; sosyal, kültürel, dini hassasiyetlere özellikle dikkat ve özen gösterilmelidir.
6. Afet nedeniyle zorunlu yer değiştirme asgari düzeyde tutulmalı; sosyal ve doğal çevre desteği korunarak ikincil travmalar mümkün olduğunca önlenmelidir.
7. Afete müdahalede yerel olanaklar harekete geçirilmeli; insani yardım dışa bağımlılığa yol açmamalı, yerel kapasiteyi güçlendirmeyi ve zarar görebilirliği azaltmayı da hedeflemeli; acil yardımın orta-uzun vadeli olası etkisi ve yerel kalkınma süreçleri dikkate alınmalıdır.
8. Afetzedelere psikososyal destek sağlanmalı; bu destek tüm afetzedelerin kolay erişebileceği şekilde düzenlenmelidir.