SORU: Ağaç, hayvan ve dağ ana/ata nedir?
CEVAP: Türk mitolojisinde ağaçların dünyanın eksenini oluşturmanın yanı sıra türeyiş mitlerinde de türenilen ana/ata olmak açısından da kutsal kabul edildikleri görülür. Türklerin en kutsal bildikleri ağaç kayın ağacıdır. Kayın ağacının insan doğurması motifinin bulunduğu anlatılardan birisi Uygur Türklerinin türeyiş efsanesidir. Kayın ağacının ölümsüzlük veren veya gençleştirip güçlendiren özsuyuna sahip tanrı tarafından görevlendirilmiş bir kadın ruh olarak da Türk mitolojisinde karşımıza çıkar. Türk mitolojisinde türeyiş ve yaratılış efsaneleri arasında hayvan ana/ata inancı ve bununla ilgili kült ve uygulamalar son derece yaygın olarak yer alır. Daha önce de üzerinde durulduğu gibi hayvandan türeme konusunda ilk sırayı kurt alır. Kurt, hayvancılık ve avcılıkla geçinen bozkırlı Türk toplulukları arasında en çok korkulan hayvandır. Kurda olağanüstü özellikler yükleyen Türkler, onu korkuyla karışlık bir saygıyla anarlar. Türk mitolojisinde yaratılış veya türeyişle ilgili anlatılar arasında dağ ve mağara unsurlarının birleşerek yer aldığı görülür. Bu bağlamda mağara adeta bir ana rahmi işlevi üstlenir ve dağ da doğurganlık özelliği kazanır.
