SORU: Ahkam-ı sultaniye türü fıkıh açısından ne anlama gelmektedir?
CEVAP: Ahkam-ı sultaniye türü, klasik fürû kitapları, özel hukukun alanına giren konuları geniş ve kapsamlı bir şekilde ele almasına rağmen, yukarıda işaret ettiğimiz üzere günümüzde kamu hukuku alanına giren konuları aynı kuşatıcılıkla ele almaz. Bu sebeple İslâm kültüründe özellikle devlet kavramı, devlet başkanı, devletin sistemi, teşkilatı, idari, mali ve kazâî yapısı, başka devletlerle olan ilişkileri, devlete yönelik suçlar gibi kamu hukuku konuları üzerinde yoğunlaşan başka bir edebiyat türü ortaya çıkmıştır. Füru kitaplarının ortaya çıkışından nispeten sonraki bir dönemde gelişen bu türe ait en önemli ve ilk eserlere örnek olarak, Şafii hukukçu Maverdî ve Hanbeli hukukçu Ebû Ya’la el-Ferrâ’nın el-Ahkamu’sSultâniyye adlı kitapları gösterilebilir. Maverdî’nin eserinin tam adı, el-Ahkamu’s-sultâniyye ve’lvilayâti’ddîniyye şeklinde olup, bu isim, devlet otoritesiyle ilgili hükümler ve devlet içinde dini-hukuki yetkilerin kullanımı şeklinde ifade edilebilir. Bu tür içine dahil edebileceğimiz başka isimlerle yazılmış eserler de mevcuttur. Mesela elCüveynî’nin Gıyâsü’l-ümem ve İbn Teymiyye’nin esSiyasetü’şşer’iyye adlı eserleri de bunlardandır. Füru literatürüyle mukayese edildiğinde bu tarz eserlerin sayı olarak daha az olduğu söylenebilir.
