UYGARLIK TARİHİ II Dersi 20. Yüzyıldan 21. Yüzyıla: Savaşlar, Barış ve Küreselleşme Dönemi soru detayı:
SORU:
Almanya’da Nazizm’in doğuşuna Zemin hazırlayan
olaylar nelerdir?
CEVAP:
1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın tüm dünya
gibi Alman ekonomisini de olumsuz etkilemesi, daha
Dünya Savaşı’nın olumsuz koşullarını üzerinden atamayan
Almanya’da kaos ortamı yarattı. Bu durumdan kendi ve
parti çıkarlarına yararlanmak isteyen Hitler, partide
militarist bir örgütlenmeye giderek Hücum Kıtaları (SA)
ve Muhafız Kıtaları (SS) oluşturdu. Naziler, Komünist ve
Sosyal Demokrat Parti taraftarlarına, işçilere, Yahudilere,
bunların binalarına, yayın organlarına saldırarak sokak
egemenliğini ellerine geçirdi. Ekonomik buhranla birlikte
ortaya çıkan işsizlik ve durgunluk, halkın Nazi Partisine
destek vermesini sağladı. 1928 yılı seçimlerinde 810.000
(%2) oy alıp sadece 12 milletvekiline sahip olan parti,
1930 seçimlerinde oy oranını %18,3 (6.409.000 oy)’e
yükselterek 107 milletvekiliyle parlamentoda ikinci büyük
parti haline geldi. 1932 seçimlerinde Hücum Kıtaları’nın
(SA) ağır baskı ve terörüne rağmen Naziler yine
çoğunluğu sağlayamadı. Ancak oy ve milletvekili
(13.745.000 oy-230 milletvekili) sayısını artırarak
Almanya’nın en büyük partisi oldu. Hitler, parlamento
çoğunluğunu ele geçirmek için bir kez daha (Kasım 1932)
seçime gittiyse de amacına ulaşamadı. Ancak
Cumhurbaşkanı Hindenburg 30 Ocak 1933’te başbakanlığı
kendisine verdi.
Devlet gücünü ele geçiren Hitler bir kez daha seçime gitti.
Baskı, şiddet ve terör altında gerçekleştirilen bu seçimde
(5 Mart 1933) de çoğunluğu sağlayamadı. Ancak yine de
oy oranı ve milletvekili sayısını artırdı (%44 oy-288
milletvekili). Bu seçim Almanya’nın son çok partili
seçimiydi. Hitler 1933’te tutuklattırdığı Komünist ve
Sosyal Demokrat milletvekillerinin olmadığı Reichstag
(Meclis)’dan, Hücum Kıtaları (SA) ve Muhafız
Kıtaları’nın (SS) tehditleri altında 4 yıl için olağanüstü
yetkileri istedi ve Tam Yetki Yasası olarak tanımlanan
yasayı kabul ettirdi. 1934 Ağustos’ unda Hindenburg’un
ölümü üzerine, hükümet başkanlığının yanında, devlet
başkanlığını da alarak Almanya’nın Führer’i hâline geldi.
Daha sonra bütün partileri yasaklayarak diktatörlüğünü
kurdu. Böylece 1945’e kadar sürecek Nazi iktidarı
başlamış oldu.