SORU: Altay dilleri araştırmacılarından biri olan Schott’un çalışmaları hakkında bilgi veriniz?
CEVAP: • Schott, leksik (sözlük bilgisine ait) malzemenin uygunluğuna ve morfolojik (yapı bilgisine ait) özelliklere dayanarak dil ailesine giren dillerin karakteristik özelliklerini tespit etmiştir. • Ural-Altay dillerini Çud dilleri (Fin-Ugor dilleri) ve Tatar dilleri (Türk, Moğol, Tunguz dilleri) olmak üzere iki grupta toplamıştır. • Çalışmalarında daha çok “Tatar dilleri” arasındaki yakınlık ve benzerlikleri tespit etmeye çalışmıştır. • Bu konudaki eseri Versuch über tatarischen Sprachen (Tatar Dilleri Üzerine Tecrübe)’dir. • Bu eserde, ‘Tatar’ adını verdiği Türk, Moğol, Tunguz dillerinden oluşan grubun akrabalık derecesini tespit etmeye çalışmış, kelime ve kökler arasındaki benzerlikler ile ilişkileri, eklerdeki fonetik gelişmeleri gözlemlemiş, gerektiğinde Fin-Ugor dilleri ile karşılaştırmalara yer vermiştir. • Schott, Altay dilleri için en karakteristik fonetik özelliklerinden biri ve en önemlisi olan Türkçe /z/ = Çuvaşça /r/ ve Türkçe /ş/ = Çuvaşça /l/ ses denkliklerini ortaya koymuştur. • Çuvaşçanın Altay dilleri grubu içerisinde yer alması gerektiğini ve Türkçenin ana Türkçeden kopan bir kolu olduğunu ispatlayarak karşılaştırmalı Altay dilleri araştırmalarının başlatıcısı olmuştur.
