SORU: Altın Orda döneminde Rus kilise hayatında görülen en dikkat çekici gelişme nedir?
CEVAP: Altın Orda döneminde Rus kilise hayatında görülen en dikkat çekici gelişme bütünüyle içe dönük bir nitelik taşıyordu. Bu keşiş hareketi denilen bir gelişmeydi ve sonucunu da kuzeydeki ormanların en ücra bölgelerinde bile çok sayıda manastır ve kilisenin kuruluşuyla veriyordu. 1300’den önce belli başlı manastırlar kasabaların içinde ya da yakınında yer alıyor ve sarayla yakın ilişki içinde bulunuyordu. Durumun değişmesi Rusya’nın başlıca koruyucu azizlerinden biri olan Radonejli Aziz Sergius (1321-1391) ile başlar. Sergius tarafından Moskova’nın kuzeyinde kurulan ve Kutsal Üçlü-Aziz Sergius Manastırı olarak bilinen manastır ülkenin en büyük dini ve kültürel merkezlerinden biri oldu. Sergius’un Kutsal Üçlü’ye adanan manastırı kendisi ölmeden önce yeniden canlanan Rus kültürünün fikri merkezi konumuna geldi. İlk keşişler daha uzaklarda başka manastırlar kurdular, oradakiler de yenilerini. 13401440 arasındaki yüzyılda bu şekilde 200 civarında manastır kuruldu. Manastırlar Beyaz Deniz’e ve Urallara ulaşmışlardı.
