İLKÇAĞ FELSEFESİ Dersi Pre-Sokratikler: Natüralist Dönem soru detayı:
SORU:
Anaksimandros ve Anaksimenes’in fikirleri arasında var olan en belirgin fark nedir?
CEVAP:
Aristotales’ in aktardığına göre, Anaksimenes hocası Anaksimandros yerine Thales’ e daha yakın görüşlere sahiptir. Bu yakınlığın en belirgin işareti onun maddî bir unsuru arkhe olarak belirlemesidir. Anaksimandros’ ta ise arkhe soyuttur. Anaksimandros arkheyi bilinmeyen, sonsuz ve sınırsız bir madde seçerek, bir yandan Thales’ in monist görüşüne önemli bir darbe indirmiş öte yandan soyut düşünceye geçişin ilk kıpırdanmalarını sergilemiştir. Ancak Anaksimandros’ un bu ileri görüşlülüğü, öğrencisi Anaksimenes tarafından aynı radikal tutum içinde sürdürülmez ve çağın temel niteliği olan monism, Anaksimenes’ te yine ağırlıklı bir biçimde belirir. Bu nedenle Anaksimandros evrendeki çokluğu açıklamak üzere doğası itibariyle belirsiz bir töz, soyut bir arkhe öne sürerken, Anaksimenes bir anlamda Thales’ in var olanları bütünüyle tek bir bilinen maddeye dayandırma çabasına geri dönüşün temsilcisidir. Diğer bir deyişle, Anaksimenes, Anaksimandros’ un temel maddenin algılanabilir bütün özelliklerden bağımsız olması gerektiği ve dünyanın algılanabilir olmayan, tam bilmediğimiz bir maddeden meydana geldiği düşüncesine karşı çıkarak, maddeci monizmin bir versiyonunu daha oluşturur.