ANAYASA HUKUKU Dersi Yargı Organı ve Anayasa Yargısı soru detayı:
SORU:
Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşunu anlatınız.
CEVAP: 1982 Anayasası’nın 2010 değişikliğinden önceki 146. maddesine göre, “Anayasa Mah- kemesi on bir asıl ve dört yedek üyeden kurulur. Cumhurbaşkanı, iki asıl ve iki ye- dek üyeyi Yargıtay, iki asıl ve bir yedek üyeyi Danıştay, birer asıl üyeyi Askerî Yargı- tay, Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca kendi Başkan ve üyeleri arasından üye tamsayılarının salt çoğunluğu ile her boş yer için gösterecekle- ri üçer aday içinden; bir asıl üyeyi ise Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olma- yan Yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri içinden göstereceği üç aday arasından; üç asıl ve bir yedek üyeyi üst kademe yöneticileri ile avukatlar arasından seçer. Yük- seköğretim kurumları öğretim üyeleri ile üst kademe yöneticileri ve avukatların Ana- yasa Mahkemesi’ne asıl ve yedek üye seçilebilmeleri için, kırk yaşını doldurmuş, yük- seköğrenim görmüş veya öğrenim kurumlarında en az on beş yıl öğretim üyeliği ve- ya kamu hizmetinde en az on beş yıl fiilen çalışmış veya en az on beş yıl avukatlık yapmış olması şarttır.”
Anayasa yargısını benimsemiş ülkeler arasında Türkiye, Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçimini yasama organının iradesinden tümüyle koparmış olan tek ül- kedir. Oysa dünyada genel eğilim, Anayasa Mahkemesi’nin demokratik meşrulu- ğunu güçlendirmesi amacıyla, mahkeme üyelerinin seçiminde siyasal organlara, özellikle millî iradenin temsilcisi konumunda olan parlamentolara ağırlık vermek ve hâkimlik görevini belli bir süre ile sınırlandırmaktır. Böylece kamuoyundaki eğilimlerin, bir ölçüde de olsa, Anayasa Mahkemesi’ne yansıması sağlanmış ola- caktır. Mesela Fransa’da Anayasa Konseyi’nin dokuz üyesinden üçünü Cumhur- başkanı, üçünü Millî Meclis Başkanı, üçünü de Senato Başkanı seçmektedir. Al- manya, Polonya ve Macaristan’da üyelerin tümü yasama organınca seçilmektedir. ‹talya’da on beş üyeden beşi hükümetçe, beşi yargı organınca, beşi de parlamen- tonun ortak toplantısında seçilmektedir. ‹spanya’da on iki üyenin ikisi hükümetçe, ikisi yargı organınca, dördü Kongre’ce, dördü de Senato’ca seçilmektedir. ABD’de anayasa yargısı fonksiyonu da ifade eden Yüksek Mahkeme’nin bütün hâkimleri- ni, Başkan Senato’nun onayıyla seçmektedir. 1961 Anayasası’nın da bu konuda karma bir sistem kabul etmiş olduğu unutulmamalıdır.
2010 Anayasa değişikliği ile Anayasa’nın 146. maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin oluşum tarzını şu şekilde değiştirmiştir:
“Anayasa Mahkemesi onyedi üyeden kurulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden, bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avu- katlar arasından gösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer. Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak bu seçimde, her boş üyelik için ilk oy- lamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısının salt çoğun- luğu aranır. ‹kinci oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için üçüncü oylama yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur.
Cumhurbaşkanı; üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıştay, bir üyeyi Askerî Yargı- tay, bir üyeyi Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi genel kurullarınca kendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; en az ikisi hu- kukçu olmak üzere üç üyeyi Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olmayan yük- seköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden; dört üyeyi üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az beş yıl rapor- törlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.
Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi ve Sayış- tay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday gösterebilmek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gös- terecekleri üç aday için yapılacak seçimde en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır.
Anayasa Mahkemesi’ne üye seçilebilmek için, kırkbeş yaşın doldurulmuş olma- sı kaydıyla; yüksek öğretim kurumları öğretim üyelerinin profesör veya doçent ün- vanını kazanmış, avukatların en az yirmi yıl fiilen avukatlık yapmış, üst kademe yöneticilerinin yükseköğrenim görmüş ve en az yirmi yıl kamu hizmetinde fiilen çalışmış, birinci sınıf hâkim ve savcıların adaylık dahil en az yirmi yıl çalışmış ol- ması şarttır.
Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt ço- ğunluğu ile dört yıl için bir Başkan ve iki başkanvekili seçilir. Süresi bitenler yeni- den seçilebilirler.
Anayasa Mahkemesi üyeleri asli görevleri dışında resmi veya özel hiçbir görev alamazlar.”
Bu değişikliğin getirdiği yenilikler, şöyle sıralanabilir:
(a) Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde TBMM’ye oldukça sınırlı da olsa
bir rol tanınarak, Anayasa Mahkemesi’nin demokratik meşruluğu güçlendiril- miştir. Bir anlamda, on beş asıl üyesinden beşinin TBMM’nin iki meclisi tara- fından seçildiği 1961 Anayasası sistemine kısmen de olsa geri dönülmüştür.
(b)Bu değişikliğe rağmen 1961 Anayasası’nda ve 1982 Anayasası’nın ilk met- ninde olduğu gibi, yargı kökenli üyelerin çoğunlukta olması ilkesi korun- muştur. Mahkeme’nin on yedi üyesinden dokuzu (üçü Yargıtay, ikisi Danış- tay, ikisi Sayıştay, biri Askerî Yargıtay, biri de AY‹M üyeleri olmak üzere) yargı kökenlidir. Ayrıca, Cumhurbaşkanı’nın kendi takdiri ile atayacağı üye- lerin de birinci sınıf hâkim ve savcılar ve Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçilebilmesi, Mahkemede yargı kökenli üyelerin ağırlığını daha
2010 Anayasa değişikliği ile Anayasa’nın 146. maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin oluşum tarzını şu şekilde değiştirmiştir:
“Anayasa Mahkemesi onyedi üyeden kurulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden, bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avu- katlar arasından gösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer. Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak bu seçimde, her boş üyelik için ilk oy- lamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısının salt çoğun- luğu aranır. ‹kinci oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için üçüncü oylama yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur.
Cumhurbaşkanı; üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıştay, bir üyeyi Askerî Yargı- tay, bir üyeyi Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi genel kurullarınca kendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; en az ikisi hu- kukçu olmak üzere üç üyeyi Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olmayan yük- seköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden; dört üyeyi üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az beş yıl rapor- törlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.
Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi ve Sayış- tay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday gösterebilmek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gös- terecekleri üç aday için yapılacak seçimde en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır.
Anayasa Mahkemesi’ne üye seçilebilmek için, kırkbeş yaşın doldurulmuş olma- sı kaydıyla; yüksek öğretim kurumları öğretim üyelerinin profesör veya doçent ün- vanını kazanmış, avukatların en az yirmi yıl fiilen avukatlık yapmış, üst kademe yöneticilerinin yükseköğrenim görmüş ve en az yirmi yıl kamu hizmetinde fiilen çalışmış, birinci sınıf hâkim ve savcıların adaylık dahil en az yirmi yıl çalışmış ol- ması şarttır.
Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt ço- ğunluğu ile dört yıl için bir Başkan ve iki başkanvekili seçilir. Süresi bitenler yeni- den seçilebilirler.
Anayasa Mahkemesi üyeleri asli görevleri dışında resmi veya özel hiçbir görev alamazlar.”
Bu değişikliğin getirdiği yenilikler, şöyle sıralanabilir:
(a) Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde TBMM’ye oldukça sınırlı da olsa
bir rol tanınarak, Anayasa Mahkemesi’nin demokratik meşruluğu güçlendiril- miştir. Bir anlamda, on beş asıl üyesinden beşinin TBMM’nin iki meclisi tara- fından seçildiği 1961 Anayasası sistemine kısmen de olsa geri dönülmüştür.
(b)Bu değişikliğe rağmen 1961 Anayasası’nda ve 1982 Anayasası’nın ilk met- ninde olduğu gibi, yargı kökenli üyelerin çoğunlukta olması ilkesi korun- muştur. Mahkeme’nin on yedi üyesinden dokuzu (üçü Yargıtay, ikisi Danış- tay, ikisi Sayıştay, biri Askerî Yargıtay, biri de AY‹M üyeleri olmak üzere) yargı kökenlidir. Ayrıca, Cumhurbaşkanı’nın kendi takdiri ile atayacağı üye- lerin de birinci sınıf hâkim ve savcılar ve Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçilebilmesi, Mahkemede yargı kökenli üyelerin ağırlığını daha
Bu maddede 2010 yılında yapılan değişiklikle, görevleri ile ilgili suçlardan do- layı Yüce Divan’da yargılanacak kişilere, TBMM Başkanı, Genelkurmay Başkanı; Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı da ek- lenmiştir. Böylece, bu kişileri görev suçlarından dolayı yargılayacak merci konu- sundaki belirsizlik ortadan kaldırılmıştır. Aynı maddenin beşinci fıkrası da “Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilir. Genel Kurulun ye- niden inceleme sonucunda verdiği kararlar kesindir” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik, Yüce Divan kararlarına karşı bir yeniden inceleme başvurusunun müm- kün olmaması, dolayısıyla âdil yargılanma hakkının ihlal edilmiş olabileceği yolun- daki eleştirileri, kısmen de olsa, cevaplandırmaktadır.
1982 Anayasası’nın 2010 değişikliğinden önceki 146. maddesine göre, “Anayasa Mah- kemesi on bir asıl ve dört yedek üyeden kurulur. Cumhurbaşkanı, iki asıl ve iki ye- dek üyeyi Yargıtay, iki asıl ve bir yedek üyeyi Danıştay, birer asıl üyeyi Askerî Yargı- tay, Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca kendi Başkan ve üyeleri arasından üye tamsayılarının salt çoğunluğu ile her boş yer için gösterecekle- ri üçer aday içinden; bir asıl üyeyi ise Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olma- yan Yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri içinden göstereceği üç aday arasından; üç asıl ve bir yedek üyeyi üst kademe yöneticileri ile avukatlar arasından seçer. Yük- seköğretim kurumları öğretim üyeleri ile üst kademe yöneticileri ve avukatların Ana- yasa Mahkemesi’ne asıl ve yedek üye seçilebilmeleri için, kırk yaşını doldurmuş, yük- seköğrenim görmüş veya öğrenim kurumlarında en az on beş yıl öğretim üyeliği ve- ya kamu hizmetinde en az on beş yıl fiilen çalışmış veya en az on beş yıl avukatlık yapmış olması şarttır.”
Anayasa yargısını benimsemiş ülkeler arasında Türkiye, Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçimini yasama organının iradesinden tümüyle koparmış olan tek ül- kedir. Oysa dünyada genel eğilim, Anayasa Mahkemesi’nin demokratik meşrulu- ğunu güçlendirmesi amacıyla, mahkeme üyelerinin seçiminde siyasal organlara, özellikle millî iradenin temsilcisi konumunda olan parlamentolara ağırlık vermek ve hâkimlik görevini belli bir süre ile sınırlandırmaktır. Böylece kamuoyundaki eğilimlerin, bir ölçüde de olsa, Anayasa Mahkemesi’ne yansıması sağlanmış ola- caktır. Mesela Fransa’da Anayasa Konseyi’nin dokuz üyesinden üçünü Cumhur- başkanı, üçünü Millî Meclis Başkanı, üçünü de Senato Başkanı seçmektedir. Al- manya, Polonya ve Macaristan’da üyelerin tümü yasama organınca seçilmektedir. ‹talya’da on beş üyeden beşi hükümetçe, beşi yargı organınca, beşi de parlamen- tonun ortak toplantısında seçilmektedir. ‹spanya’da on iki üyenin ikisi hükümetçe, ikisi yargı organınca, dördü Kongre’ce, dördü de Senato’ca seçilmektedir. ABD’de anayasa yargısı fonksiyonu da ifade eden Yüksek Mahkeme’nin bütün hâkimleri- ni, Başkan Senato’nun onayıyla seçmektedir. 1961 Anayasası’nın da bu konuda karma bir sistem kabul etmiş olduğu unutulmamalıdır.
2010 Anayasa değişikliği ile Anayasa’nın 146. maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin oluşum tarzını şu şekilde değiştirmiştir:
“Anayasa Mahkemesi onyedi üyeden kurulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden, bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avu- katlar arasından gösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer. Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak bu seçimde, her boş üyelik için ilk oy- lamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısının salt çoğun- luğu aranır. ‹kinci oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için üçüncü oylama yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur.
Cumhurbaşkanı; üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıştay, bir üyeyi Askerî Yargı- tay, bir üyeyi Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi genel kurullarınca kendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; en az ikisi hu- kukçu olmak üzere üç üyeyi Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olmayan yük- seköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden; dört üyeyi üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az beş yıl rapor- törlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.
Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi ve Sayış- tay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday gösterebilmek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gös- terecekleri üç aday için yapılacak seçimde en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır.
Anayasa Mahkemesi’ne üye seçilebilmek için, kırkbeş yaşın doldurulmuş olma- sı kaydıyla; yüksek öğretim kurumları öğretim üyelerinin profesör veya doçent ün- vanını kazanmış, avukatların en az yirmi yıl fiilen avukatlık yapmış, üst kademe yöneticilerinin yükseköğrenim görmüş ve en az yirmi yıl kamu hizmetinde fiilen çalışmış, birinci sınıf hâkim ve savcıların adaylık dahil en az yirmi yıl çalışmış ol- ması şarttır.
Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt ço- ğunluğu ile dört yıl için bir Başkan ve iki başkanvekili seçilir. Süresi bitenler yeni- den seçilebilirler.
Anayasa Mahkemesi üyeleri asli görevleri dışında resmi veya özel hiçbir görev alamazlar.”
Bu değişikliğin getirdiği yenilikler, şöyle sıralanabilir:
(a) Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde TBMM’ye oldukça sınırlı da olsa
bir rol tanınarak, Anayasa Mahkemesi’nin demokratik meşruluğu güçlendiril- miştir. Bir anlamda, on beş asıl üyesinden beşinin TBMM’nin iki meclisi tara- fından seçildiği 1961 Anayasası sistemine kısmen de olsa geri dönülmüştür.
(b)Bu değişikliğe rağmen 1961 Anayasası’nda ve 1982 Anayasası’nın ilk met- ninde olduğu gibi, yargı kökenli üyelerin çoğunlukta olması ilkesi korun- muştur. Mahkeme’nin on yedi üyesinden dokuzu (üçü Yargıtay, ikisi Danış- tay, ikisi Sayıştay, biri Askerî Yargıtay, biri de AY‹M üyeleri olmak üzere) yargı kökenlidir. Ayrıca, Cumhurbaşkanı’nın kendi takdiri ile atayacağı üye- lerin de birinci sınıf hâkim ve savcılar ve Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçilebilmesi, Mahkemede yargı kökenli üyelerin ağırlığını daha
2010 Anayasa değişikliği ile Anayasa’nın 146. maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin oluşum tarzını şu şekilde değiştirmiştir:
“Anayasa Mahkemesi onyedi üyeden kurulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden, bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avu- katlar arasından gösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer. Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılacak bu seçimde, her boş üyelik için ilk oy- lamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısının salt çoğun- luğu aranır. ‹kinci oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için üçüncü oylama yapılır; üçüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur.
Cumhurbaşkanı; üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıştay, bir üyeyi Askerî Yargı- tay, bir üyeyi Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi genel kurullarınca kendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; en az ikisi hu- kukçu olmak üzere üç üyeyi Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olmayan yük- seköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden; dört üyeyi üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az beş yıl rapor- törlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.
Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek ‹dare Mahkemesi ve Sayış- tay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday gösterebilmek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gös- terecekleri üç aday için yapılacak seçimde en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır.
Anayasa Mahkemesi’ne üye seçilebilmek için, kırkbeş yaşın doldurulmuş olma- sı kaydıyla; yüksek öğretim kurumları öğretim üyelerinin profesör veya doçent ün- vanını kazanmış, avukatların en az yirmi yıl fiilen avukatlık yapmış, üst kademe yöneticilerinin yükseköğrenim görmüş ve en az yirmi yıl kamu hizmetinde fiilen çalışmış, birinci sınıf hâkim ve savcıların adaylık dahil en az yirmi yıl çalışmış ol- ması şarttır.
Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt ço- ğunluğu ile dört yıl için bir Başkan ve iki başkanvekili seçilir. Süresi bitenler yeni- den seçilebilirler.
Anayasa Mahkemesi üyeleri asli görevleri dışında resmi veya özel hiçbir görev alamazlar.”
Bu değişikliğin getirdiği yenilikler, şöyle sıralanabilir:
(a) Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde TBMM’ye oldukça sınırlı da olsa
bir rol tanınarak, Anayasa Mahkemesi’nin demokratik meşruluğu güçlendiril- miştir. Bir anlamda, on beş asıl üyesinden beşinin TBMM’nin iki meclisi tara- fından seçildiği 1961 Anayasası sistemine kısmen de olsa geri dönülmüştür.
(b)Bu değişikliğe rağmen 1961 Anayasası’nda ve 1982 Anayasası’nın ilk met- ninde olduğu gibi, yargı kökenli üyelerin çoğunlukta olması ilkesi korun- muştur. Mahkeme’nin on yedi üyesinden dokuzu (üçü Yargıtay, ikisi Danış- tay, ikisi Sayıştay, biri Askerî Yargıtay, biri de AY‹M üyeleri olmak üzere) yargı kökenlidir. Ayrıca, Cumhurbaşkanı’nın kendi takdiri ile atayacağı üye- lerin de birinci sınıf hâkim ve savcılar ve Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçilebilmesi, Mahkemede yargı kökenli üyelerin ağırlığını daha
Bu maddede 2010 yılında yapılan değişiklikle, görevleri ile ilgili suçlardan do- layı Yüce Divan’da yargılanacak kişilere, TBMM Başkanı, Genelkurmay Başkanı; Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı da ek- lenmiştir. Böylece, bu kişileri görev suçlarından dolayı yargılayacak merci konu- sundaki belirsizlik ortadan kaldırılmıştır. Aynı maddenin beşinci fıkrası da “Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilir. Genel Kurulun ye- niden inceleme sonucunda verdiği kararlar kesindir” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik, Yüce Divan kararlarına karşı bir yeniden inceleme başvurusunun müm- kün olmaması, dolayısıyla âdil yargılanma hakkının ihlal edilmiş olabileceği yolun- daki eleştirileri, kısmen de olsa, cevaplandırmaktadır.