GENEL DİLBİLİM II Dersi Sözcük Anlambilimi soru detayı:

CEVAP:

a. Pelin, bilim felsefesi konusundaki kitaplarıyla tanınan yazarın danışmanını aradı. b. Bu toplantılarda muhakkak herkes birini eleştirir.

(a) tümcesinde Pelin’in aradığı kişinin bilim felsefesi konusundaki kitaplarıyla tanınan yazar mı yoksa söz konusu yazarın danışmanı mı olduğu konusunda bir belirsizlik bulunmaktadır. (b)’deki tümcede ise toplantıya katılanların tamamının eleştirdiği tek bir kişi mi var (diğer bir deyişle, her toplantıda muhakkak bir kişi ‘günah keçisi’ olarak mı belirleniyor) yoksa herbir katılımcı farklı bir kişiyi mi eleştiriyor belirsizliği mevcuttur.

Bu ve benzeri örnekler dilbilimde genellikle anlambulanıklığı (ambiguity) başlığı altında ele alınır. Bu tür anlambulanıklıkları tüm doğal dillerde yaygın bir biçimde bulunur. Anadili konuşucuları bu tür çok anlamlı tümceleri doğru koşullarda ilgili anlamla sorunsuz bir biçimde eşleştirebilirler. Yani anlambulanıklığını anlayabilme de anadili konuşucularının anlama ilişkin bilgileri sayesindedir.