CEVAP:

Tüm anonim ortaklıklar denetime tabidir. Anonim ortaklıkların denetimi ile ilgili düzenlemelere baktığımızda bunu üç başlık altında belirtebiliriz. Bunlar, (i) Bakanlık denetimi (ii) Bağımsız denetim (iii) Özel denetçi Bağımsız denetime tabi olacak ortaklıkları belirleme yetkisi Cumhurbaşkanlığına aittir. Cumhurbaşkanlığı kararı ile bağımsız denetim kapsamında olan anonim ortaklıklar ve kooperatifler Ticaret Bakanlığının hazırlayıp, Cumhurbaşkanlığınca kabul edilen Yönetmelik ile denetime tabidirler. Anonim ortaklığın bağımsız denetimi ise, TTK’nun 397-406 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bağımsız denetime tabi anonim ortaklıkları denetleyecek bağımsız denetim şirketleri ile bağımsız denetçileri yetkilendirme ve denetleme yetkisi Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunda bulunmaktadır. Bağımsız denetimin konusunu, ortaklığın veya ortaklık topluluğunun, yıl sonu finansal tabloları ile yıllık raporların ve envanter de dahil olmak üzere, tüm muhasebenin denetimi oluşturur. Denetçilerin görevlendirmeleri üç şekilde gerçekleşebilir. Bunlar: (i) ortaklık genel kurulunca seçilme (ii) Yönetim kurulu tarafından seçilme (iii) Mahkeme tarafından atanmadır. Bunlardan ilki asıl yöntemi oluşturur; diğer ikisi ise istisnai durumlara ilişkindir. Ticaret Kanununda belirtilen denetçiler sadece anonim ortaklıkların değil sermaye ortaklıklarının tamamı için söz konusudur. Denetçi anonim ortaklıklarla ilgili hükümlerde düzenlenmiş olmakla birlikte, bu maddelere gönderme yapılması nedeniyle bu hükümler limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklıklara da uygulanacaktır. Anonim ortaklıklarda diğer bir denetim ise özel denetçi atanması ile gerçekleşir. TTK m. 438’e göre, her pay sahibi, pay sahipliği haklarını kullanabilmek için gerektiğinde ve bilgi alma ve inceleme hakkı daha önce kullanılmış ise, belirli olayların açıklığa kavuşturulması amacı ile genel kuruldan özel denetçi atanmasını isteyebilir. Bunun genel kurul günendeminde yer alması gerekli değildir.