YAŞLILARDA DAVRANIŞ SORUNLARI VE UYUM Dersi Yaşlılıkta Sıklıkla Karşılaşılan Psikolojik Rahatsızlıkların Yarattığı Uyum Zorlukları soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Anormal kavramını belirleyen ölçütler nelerdir? Açıklayınız.


CEVAP:

Anormal kavramını belirleyen bazı ölçütler söz konusudur. Aşağıda bu ölçütlerden kısaca söz edilmektedir.

  • İstatistiksel Seyreklik: Anormal davranışın bir özelliği seyrek olmasıdır. Örneğin normal zekâ aralığı 90-110 IQ olarak değerlendirilirken ve toplumda yer alan bireylerin büyük bir bölümü bu aralıkta yer alırken, 70 IQ’ya sahip birey zekâ geriliği yaşıyor olarak değerlendirilir. Ancak IQ’su 110’u geçenler için bu durum herhangi bir anormallik olarak değerlendirilmez. Bu demek oluyor ki seyreklik anormalliğin tek belirleyicisi değildir.
  • Normların İhlal Edilmesi: Anormalliği değerlendirirken ele alınan bir diğer özellik ise normların ihlal edilmesidir. Davranışın normları ihlal edip etmemesi ya da bunu gözlemleyenleri tehdit edip etmemesi veya kaygılandırıp kaygılandırmaması her ne kadar anormallik için önemli bir ölçüt ise de tek başına belirleyicilik açısından yeterli değildir. Örneğin suçlular çeşitli şekillerde toplumsal normları çiğnerler ancak hepsi psikolojik bir rahatsızlık yaşamamaktadır.
  • Kişisel Rahatsızlık Hissetme: Kimi zaman kişi yaşadığı süreçten ciddi anlamda rahatsızlık duyar. Kişiler yaşantılarından muzdariptir. Örneğin, kişi yaşadığı depresyondan büyük ölçüde hoşnutsuzdur ya da kapalı alan korkusu kendisini huzursuz etmektedir. Ancak her psikolojik rahatsızlık ille de rahatsızlık hissetmeyi içermez. Örneğin antisosyal kişilik bozukluğunda kişi soğukkanlılıkla diğerlerine hor davranır ve herhangi bir suçluluk, rahatsızlık kaygı hissetmeksizin sürekli yasaları çiğner ve insanlara rahatsızlık verir.
  • Yeti Yitimi ya da İşlev Bozulması: Bireyin yaşadığı anormallik sebebiyle yaşamının önemli bazı alanlarında bozulmaların olması ya da yeti yitimi anormal davranışın önemli bir parçasıdır. Örneğin madde kullananlarda nörolojik bazı bozukluklar oluşabileceği gibi kişiler arası ilişkilerde de ciddi problemler oluşmaya başlar.
  • Beklenmedik Olma: Uyaran ve ortaya çıkan davranış ile belirti arasında bir uyumsuzluk söz konusudur. Örneğin hayatında herhangi bir sorunu olmamasına rağmen bireyin her an kötü bir şey yaşayacağına ilişkin yoğun düşünceleri olabilir. Burada kaygı beklenmediktir ve var olan durumla oransızdır.