SORU: Antipozitivist düşünürler tarihe nasıl bakmışlardır?
CEVAP: Doğa ve tarih birbirine indirgenemez olan, özce birbirinden farklı olmakla kalmayıp aynı zamanda birbirine karşı özellikleri olan iki ayrı gerçekliktir. Doğa bilimlerinin kendine özgü nesnesiyle tarih bilimlerinin kendine özgü nesnesi yapıca birbirinden farklı olduğundan dolayı doğa bilimlerinin yöntemleri tarih bilimi için uygun değildir. Tarih doğa bilimlerinden tamamen ayrı bir yöntemle ele alınmalı ve özerk bir bilim olarak kurulmalıdır. Doğa matematiksel analiz yoluyla incelenebilir. Ancak, tarih, matematiksel olmayan insan eylemlerini içerdiği için, tarihte tinsellik olduğu için matematik olarak analiz edilemez. Doğada etkin nedensellik ilişkileri kurulabiliyorken, tarihte ancak teleolojik bir nedensellikten söz edilebilir. Tarihçi olgular arasında ereksel bağlantı kurar. Çünkü, tarih insan yapıp etmelerinin alanıdır. İnsan yapıp etmeleri de amaçlı eylemlerdir. Bu yüzden tarihte nedensellik değil, ereksellik vardır. Ayrıca, tarih bir anlam dünyası olduğundan dolayı tarih bilimleri olguları anlamaya çalışır; doğa bilimlerinde olduğu gibi olguları açıklama çabası içinde değildir. Yasalara dayalı açıklama çabası ile anlam içeren olguları açıklayamayız. Bu sebeple, tarihsel bilimlerin nesneleri doğa bilimlerinin ortak yöntemiyle ele alınamaz.
