TÜRK BASIN TARİHİ Dersi SULTAN II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ'NDE BASIN(1876-1907) soru detayı:

CEVAP:

Menemenlizâde Tahir, Nabizâde Nâzım, Reşad,
Mehmed Ziver gibi isimler, basın hayatını da yakından
ilgilendiren, dil konusundaki görüşlerini maddeler halinde
kamuoyuna ilettiler. Bu görüşler şöyle sıralanabilir:
• Dil çalışmaları edebiyatçılardan oluşmuş bir
cemiyet tarafından yürütülmeli. Bu cemiyet
üyeleri kemal-i vukuf ve zevk-i selim sahibi
olmalıdırlar (Nabizâde bu görüşe katılmaz).
• Bu cemiyet öncelikli olarak mükemmel bir
sözlük hazırlamalı ve her kökenden kelime bu
sözlüğe alınmalıdır.
• Arapça fiillerden yalnızca Türkçede kullanılanlar
alınmalı, kullanılmayanlar atılmalıdır.
• Sözlük, değeri herkes tarafından bilinen
eserlerden alınmış kelimelerden hazırlanmalıdır.
• Sözlüğün tertibi harflerin hecelenişine göre
olmalı, kamus tertibi terk edilmelidir.
• Bu sözlükte terimler konusu da çözümlenmelidir.
• Sözlük aynı zamanda imla meselesini de
halletmelidir.
Bunlara ilâve olarak Nabizâde Nazım, İstanbul ağzının
esas alınması üzerinde durur ki bu daha sonraki yıllarda,
1911’de Yeni Lisan taraftarlarının da benimsemiş olduğu
bir konudur. Söz konusu cemiyete sözlük dışında bir de
kavâid, yani gramer kitabı hazırlaması görevi verilmesi de
düşünülmüştür. Bu yapılırken de Türk dilinin önemli
konularını çözmeye yönelik bir içerikte olması üzerinde
durulur. Ara Nesilcilerin bu görüşleri 1932 yılında kurulan
Türk Dil Kurumu ile bir noktada hayata geçirilmeye
çalışılmıştır.