Dersi soru detayı:

CEVAP:

Artı-değere el konulma mekanizmalarının anlaşılması bakımından iki nokta önemlidir:

• Birincisi, kapitalizmde ideal olan ve genel olarak beklenen, üretilen metaların değerinde alınıp değerinde satılmasıdır. Bu anlamıyla kapitalizmde değişim eşitler arası bir değişimdir. Emek gücü de bir meta olduğuna göre kendisini yeniden üretebilmesi için o günün toplumsal şartları bakımından gerekli olan değer, yani ücret ne ise onu almış bulunmaktadır.
• İkincisi, yine ideal olan ve genel olarak beklenen işçinin emek gücünü piyasa koşullarında ve tamamen piyasa ilişkileri içerisinde satmış bulunmasıdır. Diğer bir ifade ile emek gücünün alınıp satılmasında piyasa ilişkilerinin dışında siyasi, askerî veya hukuki herhangi bir zorun uygulanmaması beklenir.

Bu iki nokta daha önceki tartışmalar ile birleştirilerek kapitalizmdeki artığa el koymanın temel biçimi şöyle ifade edilebilir: Ücretli emekçi ve kapitalist ayrımı tarihsel olarak şu veya bu şekilde gerçekleştikten sonra kapitalizmde artıdeğer üretimi ekonomik ilişkiler içerisinde gerçekleşir. Üretilen artı-değere üretim araçlarını elinde bulunduran ve üretim sürecini doğrudan örgütleyen kapitalistlerce esas olarak salt ekonomik yollarla el konur.