CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ Dersi MODERN TÜRK ŞİİRİNDE METAFİZİK EĞİLİMLER soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Âsaf Hâlet Çelebi'nin şiir anlayışı nasıl açıklanabilir?


CEVAP:

Âsaf Hâlet Çelebi şiir hakkındaki görüşlerini İstanbul’da (Temmuz-Aralık 1954) yayımladığı “Benim Gözümle Şiir Davası” üst başlığı altındaki altı yazıda  açıklamıştır. “Saf şiir”, “Şiirde Vuzuh”, “Şiirde Şekil”, “Mücerred Şiir”, “Şiirde Ruh Ânı” ve “Şiirlerimde Mistisizm Temayülü” başlıklı bu yazı dizisinde kendi şiiriyle ilgili pek çok konunun açıklığa kavuşturulduğu görülür. Öncelikle şiirle metafizik alem arasında kesin bir ilişki kurar; “Muhakkak ki Allah'ın, arşın altında anahtarları şairlerin dilleri olan bir takım hazineleri vardır” hadisini iki kez yineleyerek, şiirin ve özellikle saf şiirin ilahi bir menşei, metafizik bir kaynağı olduğuna inandığını belirtir. Ona göre saf şiir, her zaman olmasa bile çoğunlukla soyut şiire yaklaşır; hikayeden olduğu gibi tasvirden de mümkün olduğu kadar uzaktır. Saf şiir, “parçalanmayan tek bir kelime halinde olunca ona ne bir şey ilave edilmeye, ne de ondan bir şey eksiltmeye imkan olamaz.” Bu yüzden şiirde bazı kelimelerin sözlük anlamlarını aramaya gerek yoktur. “Çünkü şiir kelimelerin bir araya gelmesinden hasıl olan büyük bir kelimeden başka bir şey değildir. Bir kelime hecelere ayrıldığı zaman nasıl o heceler başlı başına bir mana ifade etmezse şiirde de teker teker kelimelerin manalarıyla uğraşmak beyhudedir.” (Çelebi, 1999:146-147) Çelebi'nin anlayışına göre şiir, “hayatta olduğu gibi, müşahhas malzemeyle, mücerred bir âlem yaratma” işidir. O, şiirin “kâinatın anlaşılmaz sırlarını açıklamada önemli bir yeri olduğu” inancındadır.