TEMEL İNSAN HAKLARI BİLGİSİ II Dersi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin ulusalüstü bir yargı merci olmaması neyi ifade etmektedir?


CEVAP:

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ulusalüstü bir yargı yeri değildir. Mahkemenin üstlendiği görev, Sözleşme ve ek protokollerde belirtilen haklara yönelik, bir hak ihlalinin bulunması ve bu konuda iç hukuk yollarının tüketilmiş olması ya da etkili iç hukuk yollarının bulunmaması gibi durumlarda başvuruyla sınırlı olan bir başvuru incelemesidir. Mahkeme önüne gelen her olayı somut bir incelemeye tabi tutmaktadır. Mahkeme, üye devletlerin hukuk düzenlerindeki yasal ve anayasal düzenlemelere ilişkin soyut değerlendirme yapma yetkisine sahip değildir. Eğer öne sürülen ihlal olayı direkt olarak iç hukuktaki bir yasal veya anayasal düzenlemeden kaynaklanıyorsa bu durumda AİHM olayı tespit ederek ihlale yol açan düzenlemenin ilgili devletlerce değiştirilmesini sağlama etkisine sahiptir. Onun ötesinde Mahkeme ulusal kanun koyucuların yerine geçip ilgili iç hukuk hükmünü değiştirmek ya da ilgili iç hukuk yargı mercilerinin yerine geçip içtihat yaratamaz. AİHM verdiği kararlarda AİHS ihlali var mı yok mu onu tespit eder. Bu tespitler neticesinde ulusal hukuk yapıcılara ve yargı organlarına yol göstermiş olur.