AFET BİLGİ SİSTEMLERİ VE HABERLEŞME Dersi Afet Yönetiminde Uzaktan Algılamanın Kullanımı soru detayı:

CEVAP:

• Sel afeti gerçekleştiğinde, afet anındaki hava şartlarından dolayı elektro-optik algılayıcılara sahip uydular ile veri temini genellikle güçleşmektedir.

• Heyelanlarda havanın bulutlu olma ihtimaline karşı SAR verisinin kullanılması uygun olabilir. Ayrıca heyelan afetinde uzamsal (yersel) çözünürlük de önem arz etmektedir.
• Kar yağışı ve kar fırtınaları, çığ oluşumundaki en büyük neden olduğundan incelenecek bölgelerde düzgün ve kesintisiz şekilde meteorolojik ölçümlerin yapılabilmesi büyük önem taşımaktadır.
• Yangınlarda uydu görüntülerinin kullanımı oldukça önemli katkı sağlamaktadır. Çok geniş alanlardan çok sık olarak görüntü alabilen uydular ile özellikle termal bantların kullanımıyla yangınların hızlı şekilde tespit edilebilmesi mümkün olmaktadır. Yangın sonrasında yapılacak analizler için Landsat
7-8, Sentinel 2, Göktürk 2 ve benzeri pek çok elektro-optik uydu görüntüsünden yararlanılabilmektedir. Meteoroloji uyduları, yangınların ve büyük ölçekli dumanların tespit edilmesinde kullanılmaktadır.
• Endüstriyel kazalarda uzaktan algılamanın kullanımı özellikle afet anı ve sonrasında geniş bölgeler için hızlı ve daha az maliyetle bilgi edinebilmek için kullanılmaktadır. Açık maden işletmelerindeki kazalar sonrası yüzey deformasyonu ya da denizde meydana gelen yakıt / petrol sızıntıları için de SAR görüntülerinin kullanımı yaygındır.
• Fırtınalar ve hortumların gerçekleştiği afet olayları son yıllarda ülkemizde de artmaktadır. Meteorolojik verilerin iyi yorumlanması, bu konuda yapılan modelleme ve benzetim çalışmalarına bağlıdır. Özellikle meteorolojik uydulardan yakın gerçek zamanlı gerçekleşmekte olan yağış ve gerçekleşecek olan yağış tahminlerini sunan “yakın gerçek zamanlı erken uyarı sistemleri” nin kullanımı artmaktadır.

• Mülteci akını ya da bir afetten sonra ortaya çıkan geçici barınma ihtiyacı nedeniyle oluşturulan kampların uzaktan algılama yöntemleri kullanılarak incelenmesi konusunda yapılan çalışmalar değerlendirildiğinde; bölgenin haritalandırılması (kamp sınırları, kamp içerisindeki yapılar, sokak ağları vb.),
haritalandırma sonrası istatistiki bilgilerin çıkarılması (nüfus tahmini, nüfus yoğunluğu, yapı yoğunluğu vb.), kamp bölgesinin 3-boyutlu görüntülenmesi ve oluşturulan kampın çevreye olan etkilerinin araştırılması (yeşil alan değişimi, insan ve gıda güvenliği vb.) mümkündür. Özellikle, kamp sınırlarının çıkarılması, kamp içerisindeki yapıların ve sokak bağlantılarının bulunması ve yapı
sayısı çalışmalarında yüksek çözünürlüklü optik uydu görüntüleri (metre altı çözünürlüğe sahip) yeterli olmaktadır.
• Tsunami ile ilgili çalışmalara bakıldığında genellikle kullanılan yöntemler değişim tespiti ile ilgilidir. Bu aşamada özellikle elektro-optik algılayıcılardan faydalanılarak, tsunami öncesi ve sonrası alınan görüntüler otomatik olarak ya da operatör tarafından değerlendirilmektedir.
• Kuraklık ve kıtlık analizinde uzaktan algılama yöntemlerinde kullanılmak üzere birçok çeşit algılayıcıya sahip, meteorolojinin ve iklimin takibi amacıyla geliştirilmiş olan uydular kullanılmaktadır. Türkiye’de, Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) EUMETSAT’a üyedir. Böylece MGM’nin Avrupa meteoroloji uydu verilerine erişim hakkı bulunmaktadır.
• Orman yangınlarında yanan noktaların, kaybolan kişileri ararken ısı kaynaklarının tespiti için termal kızılötesi bant ve su birikintilerinin tespiti için görünür/yakın kızılötesi (NIR) veya kısa dalga yakın kızılötesi (SWIR) bantlar kullanılmaktadır.