CEVAP:

Yetkililerce İstenen Bilgileri Vermemek: Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler, Hazine ve Maliye Bakanlığının veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların vergilemeye ilişkin isteyecekleri bilgileri vermeye mecbur tutulmuşlardır (VUK. m. 148). İstenen bilgilerin süresi içinde verilmemesi yanında verilmekle birlikte eksik veyahut yanıltıcı şekilde verilmesi de bu ihlâl kapsamda değerlendirilir. İstenen bilgiler için verilecek cevaplama süresinin on beş günden aşağı olmaması gerekir (VUK. m. 14/2). Ceza kesilebilmesi için bilgi istemine yönelik tebliğlerde istenen bilgilerin hangi sürede cevaplanacağı, bilgi verilmemesi, eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi halinde haklarında kanunun ceza hükümlerinin uygulanması yoluna gidileceği uyarısına yer verilmelidir. İstem yazısında bu şekilde yazılı uyarı bulunmadığı takdirde cezalandırma cihetine gidilemez.

Ceza verilebilmesi için bilgi vermemenin hukuka uygunluk sebebine dayanmaması gerekir. Hukuka uygunluk sebeplerinden biri varsa ilgili fiili hukuk düzeninin cezalandırmaya uygun bulmamış olduğu kabul edilir. Nelerin çekinme sebebi olduğuna VUK’un 151. maddesinde yer verilmiştir. Örneğin, vergi idarelerince hekimlerin hastaları, avukatların müvekkilleri hakkında meslekî nitelikteki bilgiler istense bile bunlar bilgi vermekten çekinme hakkına dayanarak bilgi vermeyebilirler. Başka kanunlardaki yazılı mahremiyet hükümlerine dayanarak bilgi vermemezlik yapılamaz.

Kesilecek ceza miktarı VUK. mük m.355’te 2019 yılı için üç mükellef grubuna göre farklılaştırılarak ayrı belirlenen 1.900T, 980T ve 490T olacaktır. Ceza kesilmesine rağmen mecburiyetlerini yerine getirmeyenlere yeniden süre tanınarak bu mecburiyetleri yerine getirmeleri bildirilir. Tanınan sürede bu zorunluluklar yerine getirilmezse ceza, yukarıdaki parasal tutarlar bir kat arttırılarak kesilir.

Ziraî Kazanç Komisyonlarına Bilgi Vermemek: Ziraî kazançlar il ve merkez komisyonları, kamu idare ve müesseseleri ile devlet ekonomi kurumlarından ve görevlerinin gerektirdiği sair gerçek ve tüzel kişilerden her türlü bilgileri isteyebilirler (VUK. m. 86 ve mük. m. 355). Cezanın muhatabı (kamu idare ve müesseselerinde çalışanlar dahil) bilgi vermeyen gerçek ve tüzel kişilerdir. Ceza kesilebilmesi için bilgi istemine yönelik yazıda istenen bilgilerin hangi sürede cevaplanacağı, bilgi verilmemesi, eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi halinde haklarında kanunun ceza hükümlerinin uygulanması yoluna gidileceği uyarısına yer verilmelidir. Kesilecek ceza miktarı VUK. mük m.355 de 2019 yılı için üç mükellef grubuna göre farklılaştırılarak ayrı belirlenen 1.900T, 980T ve 490T olacaktır. Ceza kesilmesine rağmen mecburiyetlerini yerine getirmeyenlere yeniden süre tanınarak bu mecburiyetleri yerine getirmeleri bildirilir. Tanınan sürede bu zorunluluklar yerine getirilmezse ceza, yukarıdaki parasal tutarlar bir kat arttırılarak kesilir.

Rayiç Bedel Tespitinde Kullanılacak Bilgileri Vermemek: Bir iktisadî kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değeri olarak belirtilen rayiç bedelinin ne olduğu başta vergi incelemeleri olmak üzere çeşitli açılardan önem arz eder (VUK. mük m. 266). Bina ve arazilerin rayiç bedelinin tespitinde, mükellefler ve varsa kiracılar rayiç bedelin ne olduğunun tespitine yönelik olarak bina ve araziyi Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkili kılınan memurlara gösterip gezdirmek, bu gibi taşınmazların genel ahvaline, kullanış tarzına müteallik her türlü bilgileri vermek durumundadırlar (VUK.m.257/4). Mükelleflerin kendilerinden istenen bilgileri belirli bir sürede vermemeleri halinde ceza hükümlerinin uygulanacağı konusunda uyarılmaları cezanın kesilmesi açısından ön şart olarak düzenlenmiştir (VUK. mük.m.355/2). Kesilecek ceza miktarı VUK. mük m.355’te 2019 yılı için üç mükellef grubuna göre farklılaştırılarak ayrı belirlenen 1.900T, 980T ve 490T olacaktır. Ceza kesilmesine rağmen mecburiyetlerini yerine getirmeyenlere yeniden süre tanınarak bu mecburiyetleri yerine getirmeleri bildirilir. Tanınan sürede bu zorunluluklar yerine getirilmezse ceza, yukarıdaki parasal tutarlar bir kat arttırılarak kesilir.

Sürekli Verilmesi Gereken Bilgileri Vermemek: Bu gruba giren bilgiler her defasında özel olarak istenmeyen, bir defa istendiğinde artık ondan sonra ödevlilerince sürekli ve dönemsel olarak kendiliğinden verilmesi gereken bildirimlerdir.

Matbaaların Bastıkları Belgeleri Bildirmemeleri: Mükellefler tarafından kullanılan fatura, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, gider pusulası, perakende satış vesikaları, giriş ve yolcu taşıma biletleri, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi ve günlük müşteri listelerinin basım ve dağıtımı Hazine ve Maliye Bakanlığı veya defterdarlıklar ile matbaa işletmeleri arasında yapılacak bir anlaşmaya göre gerçekleştirilir. Matbaa işletmecileri bastıkları belgelere ilişkin bilgi formunu belgelerin mükellefe teslim edildiği ayı takip eden ayın 15’inci günü akşamına kadar vergi dairelerine göndermeleri gerekir. Ba- sımı yapılan belgelerin ilgilisine teslim edilmesine rağmen matbaalarca, kâğıt ortamında kısmen veya tamamen bildirilmemesi, özel usulsüzlük kabahatinin fiili olarak düzenlenmiştir (VUK.m.353/8). Bildirimler bilgi formuna bağlandığından kaç adet bilgi formu- nun bildirilmemesi söz konusuysa o kadar fiil ve suç işlenmiş sayılır cezalar da buna göre kesilir. Kesilecek ceza tespite bağlı olarak 2019 yılı için 1.100T’dir.

Vergi Numaralı İşlemleri Bildirmemek: Kişiler bazı işlemlerini (sözleşme, izin, onay vd işlemler) yaparken işlemin gerçekleştirilmesini sağlayan kurum ve kuruluşlara (örneğin tapu, noter vd.) vergi numaralarını vermek ve işlemi gerçekleştiren ilgili kurum ve kuruluşlar da aramak zorundadır. Vergi kimlik numarasını aramak durumunda olanlar ilgili işlemleri ve işlemin taraflarını Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirmekle de zorunlu tutulmuşlardır. İşlemlere aracılık edenlerin belirtilen kapsamda yaptıkları işlemleri Hazine ve Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul, esas, standart ve araçlarla (manyetik ortam, disket, mikro film, mikro fiş gibi) bildirmemeleri, geç bildirmeleri veya belirtilen şekilde yerine getirmemeleri kabahat olarak düzenlenmiştir (VUK.m.353/9). Ceza, tespite bağlı olarak 2019 yılı için 1.480T olacaktır.

Bilgileri ve Bildirim Formlarını Devamlı Verme Yükümlülüğüne Uymamak: Bakan- lık ve vergi daireleri devamlı bilgi isteme yetkisine sahiptir. Bu yetki, bilgi istenecek kişi ve kuruluşlara karşı yazı yazılmak suretiyle kullanılabileceği gibi (VUK.m.149), Bakanlıkça bilgilerin genel düzenleyici işlemlerle isteyebileceği de düzenlenmiştir (VUK. mük m.257/4). Valilik, Belediye ve Türkiye Elektrik Kurumu gibi kurum ve kuruluşlar tara- fından tasdik edilen plân, proje, resim ve hesaplarla ilgili olarak doldurulacak bilgi formu, doktor reçeteleri ile ilgili eczaneler tarafından doldurulacak bilgi formu, tapu sicil müdürlükleri tarafından taşınmazların satışları ile ilgili olarak doldurulacak bilgi formu “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu” (Form Ba) ile mal ve hizmet satımları için “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu” (Form Bs), tasdik edilen vergi levhalarının meslek mensuplarınca bildirilmesi Bakanlığın yetkisini kullandığı alanlardan bir kaçıdır. Burada kabahati işleyenler devamlı bilgiyi hiç vermeyen veya belirlenen usule aykırı veren veyahut eksik veya yanıltıcı bilgi verenlerdir. Bilginin verilmemesi halinde ceza hükümlerinin uygulanacağı ödevlilere yazılı olarak bildirilmelidir. Bakanlığın bilgiyi genel düzenleyici işlemlerle istemesi halinde, bildirimde bulunulmadığı durumda yaptırımın ne olacağının ilgililere ayrıca bir yazı yazılarak bildirilmesi şartı aranmaz (VUK. mük.m.355/3). Kesilecek ceza miktarı VUK. mük m.355 de 2019 yılı için üç mükellef grubuna göre farklılaştırılarak ayrı belirlenen 1.900T, 980T ve 490T olacaktır. Ceza kesil- mesine rağmen, mecburiyetlerini yerine getirmeyenlere yeniden süre verilerek bu mecbu- riyetleri yerine getirmeleri bildirilir. Verilen sürede bu mecburiyetler yerine getirilmezse yukarıdaki cezalar bir kat arttırılarak uygulanır.

Elektronik Ortamda Gönderilmesi Gereken Bilgi ve Formları Göndermemek: Bakanlığa bazı bildirim ve formları isteme yetkisi verilmiştir. Bu çerçevede istenen bilgi ve form- ların süresinde verilmemesi, özel usulsüzlük kabahati olarak düzenlenmiştir. Belirtilen yü- kümlülük süresinden sonraki üç gün içinde yerine getirilirse ceza 1/10 oranında uygulanır. Ceza kesilmesine rağmen mecburiyetleri yerine getirmeyenlere yeniden süre verilir. Bu sü- rede de yerine getirilmemesi halinde ceza bir kat artırılarak uygulanır. Ancak, bildirim ve formlarda mükellefin düzeltme amaçlı değişiklikler yapabileceği düşünülerek normal süreden başlayan ilk on günlük bir ek süre (müsahama süresi) tanınmıştır (VUK. m. 355/6). Bu sürede bildirim ve formlar verilirse özel usulsüzlük cezası kesilmez. Kabahat de bu on günlük süreden sonra meydana gelmiş olur ve ceza kesilir. Bir başka ifadeyle, kanunî sürenin sonunu takip eden on günlük süre içinde verilecek bildirim ve formlar adetâ süresinde verilmiş kabul edilerek ceza verilmeyecektir. Bildirim ve formların belirlenen on günlük süreyi takip eden on beş gün içinde verilmesi halinde kesilecek özel usulsüzlük cezası aşağıda bahsedilen tutarların 1/5 oranında uygulanacaktır. Buradaki on beş günlük ek süre aşılırsa tam ceza kesilir. Tam ceza miktarı VUK. mük m.355’te 2019 yılı için üç mükellef grubuna göre farklılaştırılarak ayrı belirlenen 1.900T, 980T ve 490T olacaktır.

Ölüm Olaylarını ve İntikalleri Bildirmemek: Sulh yargıçları, icra, nüfus ve tapu memurları, yabancı memleketlerdeki Türk konsoloslukları veya konsolosluk görevini yapanlar, mahalle ve köy muhtarları ile banka, banker ve şirketler ile emanet kabul eden gerçek ve tüzel kişiler, sorumluluk sınırlarında, her ay haberdar oldukları ölüm olayları ile intikalleri ertesi ayın 15’inci günü akşamına kadar vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar (VUK. m. 150). Kesilecek ceza miktarı VUK. mük m.355’te 2019 yılı için üç mükellef grubuna göre farklılaştırılarak ayrı belirlenen 1.900T, 980T ve 490T olacaktır. Ceza kesilmesine rağmen bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere yeniden süre verilerek bu mecburiyetleri yerine getirmeleri tebliğ olunur. Verilen sürede bu mecburiyetler yerine getirilmezse yukarıdaki cezalar bir kat artırılarak uygulanır.