SORU: Bir önermenin fizikçe zorunlu olması, bu önermenin bütün fizikçe olanaklı dünyalarda doğru olması demektir. Tanımına örnek veriniz. Kısaca açıklayınız.
CEVAP: Örneği Ö8 ile ifade edersek; Ö8: Elektron1, + 1/2 spin değerinde ise Elektron2, - 1/2 spin değerindedir. Ö8 önermesi fizikçe zorunludur ancak ve ancak (i) DO gibi herhangi bir dünya için, DO fizikçe olanaklı ise, Ö8, DO dünyasında doğrudur. (i)’i kanıtlamak için eşdeğeri olan (ii) DO gibi herhangi bir dünya için, Ö8, DO dünyasında yanlış ise, DO fizikçe olanaklı değildir savını kanıtlayacağız. Ö8 önermesinin, olgu kümesi O olan DO dünyasında yanlış olduğunu varsayalım. Buna göre ise önerme ekleminin doğruluk çizelgesi gereği, (iii) Elektron1, + 1/2 spin değerindedir önermesi doğru, (iv) Elektron2, - 1/2 spin değerindedir önermesi yanlış olur. Bir elektron ya + 1/2 spin değerindedir ya da - 1/2 spin değerindedir. Dolayısıyla (iv) önermesinin yanlış olması, (v) Elektron2, + 1/2 spin değerindedir önermesinin doğru olması demektir. Böylelikle hem (iii) hem (v) doğru olur. (iii) ile (v) doğru olduğundan, hem Elektron1’in, + 1/2 spin değerini taşıması durumu hem de Elektron2’nin, + 1/2 spin değerini taşıması durumu O olgu kümesinin birer öğesi olur. Bu ise bir mikro-fiziksel yasa olan, Pauli’nin (spin değerleri) bağdaşmazlığı ilkesi’ne aykırıdır. Buna göre DO fizikçe olanaklı değildir. Böylece, DO herhangi (keyfi) bir dünya olduğundan, (ii), dolayısıyla da (i) kanıtlanmış olur. O halde Ö8 önermesi tüm fizikçe olanaklı dünyalarda doğrudur.
