METAFİZİK Dersi TROP KURAMLARINDA SOMUT NESNE KATEGORİSİNİN TÜRETİLMESİ soru detayı:

CEVAP:

Bir yalın somut nesnenin işlevini gören en-büyük bir trop demetinin bileşenleri olan tropların biraradalığı ya (i) ikişer ikişer troplar arasındaki ikili bağıntı tropları, ya da (ii) demetin tüm tropları arasında tek bir bağıntı tropudur (bkz Simons, 1994, s. 558). Bu iki durum aşağıda ele alınmıştır:

(i) İki trop arasında ikili biraradalık bağıntısı: Ele alınan en-büyük trop demetinin bileşenleri olan nitelik tropu sayısı n olsun. Bu n tane troptan söz konusu trop demetini oluşturan tüm ikişer ikişer nitelik tropları arasında biraradalık bağıntı tropları ortaya çıkar. Demetin nitelik tropu sayısı 2 ise, 1 biraradalık bağıntı tropu, 3 ise, 3 biraradalık bağıntı tropu, 4 ise, 6 biraradalık bağıntı tropu, 5 ise, 10 biraradalık bağıntı tropu ve genel olarak, nitelik tropu sayısı n ise, (n (n - 1)) / 2 tane farklı biraradalık bağıntı tropu ortaya çıkar. (Bundan böyle, başka bir biçimde belirtilmediği sürece, “bağıntı” sözcüğünü hep “bağıntı tropu” anlamında kullanacağız.) Bu bağıntıların her biri, dışsal bağıntı sayıldığında bir ikinci-basamak troptur. Bu troplar da bir arada olmalı, yoksa başlangıçtaki n sayıda trop bir somut nesneyi, yani Trop Demeti Kuramları’nda bir en-büyük trop demetini, oluşturamazdı. Ancak ikinci-basamak tropların biraradalığı üçüncü-basamak troplar oluş­ turur ve böylece bu süreç bizi kısır bir sonsuz gerilemeye götürür. Sonsuz gerilemeden kurtuluş, ikişer ikişer biraradalık bağıntılarının dışsal değil içsel sayılmasıdır. Bu durumda a ile b gibi iki trop arasında ß gibi içsel bir bağıntının bulunması bütünüyle a ile b’nin varlığına bağlı olacağından, a ile b’nin-ß-lığı yeni bir varlık sayılmaz. Dolayısıyla a ile b’nin ß-lığı tropu ile a ile b’nin ait olduğu trop demetinin öbür tropları arasında yeni biraradalık bağıntıları ortaya çıkmaz. Nitekim bazı Trop Demeti Kuramları’nda Biraradalık, en azından kimi durumlarda, içsel bağıntı sayıldığından, sonsuz gerilemeye yol açmaz. (Bkz. Simons, 1994, s. 559.) 

(ii)Somut nesneyi oluşturan tüm troplar arasındaki biraradalık bağıntısı: Somut nesneyi oluşturan tüm troplar arasındaki bir biraradalık bağıntısı farklı somut nesneler için farklı sayıda olabilir. Bir somut nesnenin troplarının sayı­ sı sonsuz olabileceğinden, bağıntının terim sayısı da sonsuz olabilir. Ayrıca şunu da belirtmek gerekir ki değişime uğrayan bir somut nesnenin toplam trop sayısı değişebilir, o zaman da bağıntının terim sayısı da değişmiş olur. Simons bu türlü bir bağıntıya şu iki eleştiride bulunuyor. (a) Böyle bir ba­ ğıntının troplar demetinin herhangi bir bağıntı ile bir araya getirildiğini belirtmekten başka bir işlevi yoktur. Böylece tropların nasıl bir araya geldiğini hiç de açıklamış olmaz. (b) Böyle bir bağıntı olumsal biraradalık ile zorunlu biraradalığı birbirinden ayırt edemez (bkz. Simons, 1994, s. 560; ayrıca bu anlatım için bkz. Grünberg, 2005, s. 75).