CEVAP:

Beyannamelerin Süresinde Verilmemesi: Bu fiil beyana dayanan vergiler için geçerli bir fiildir. Beyanname verme mükellefiyetinin bulunmadığı durumda bu fiilin işlenmesi mümkün değildir. Vergi ve harç beyannamelerinin ne zaman verileceği kanunlarında belirtilmiştir. Kanunda belirtilen sürelerde beyannamelerin kağıt ortamında verilmemesi genel usulsüzlük fiili olarak cezalandırılacaktır. Elektronik ortamda verilmesi gereken beyannamelerin süresinde verilmemesi halinin özel usulsüzlük kabahati (VUK. mük.m.355/5) olarak ayrıca düzenlendiğini hatırlatmak gerekir.

Defterlerin Tutulmaması: Mevzuatımızda kanunî defterler genel ve özel defterler şeklinde düzenlenmiş olup defteri tutacak mükelleflerin hangi defterleri tutmak zorunda olduğu iştigal alanına, işletme büyüklüğüne, işletme türüne vb. göre ayrı ayrı belirlenmiştir (VUK m. 171-214). Birden fazla defterin tutulmasının zorunlu olduğu durumlarda, tutmama işleminin bir defterde bile yapılması halinde kabahat meydana gelir.

Kayıt ve Belgelerin Noksanlığı, Usulsüzlüğü veya Karışıklığı: Mükellefler, gerçekleştirdikleri mali olayları Vergi Usul Kanunu’nda ve söz konusu idarî düzenlemelerde öngörülen şekil ve usul kurallarına uygun ve noksansız bir biçimde kaydetmekle yükümlüdürler. Kabahatin fiili, kayıt ve belgelerde noksanlık, usulsüzlük ve karışıklık bulunmasıdır. Noksanlık, usulsüzlük ve karışıklığın kabahat oluşturması bu hallerinin doğru bir vergi incelemesinin yapılmasını imkânsız kılmasına bağlanmıştır.

Defterlerde Kayıt Nizamına Uyulmaması: Kanunî defterlerin belirlenmiş bir düzen içinde tutulması esastır (VUK’un 215 ve 219). Defterlerin öngörülen kayıt düzenine (nizamına) ait hükümlere uyulmaması kabahatin fiili olarak düzenlenmiştir. Kayıt düzenine ait hükümler genel hatlarıyla; defterlerin Türkçe tutulması, defterlere yazının mürekkeple veya makineyle yazılması, yanlış kayıtların muhasebe ilkelerine göre düzeltilmesi, kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırın çizilmeksizin boş bırakılamaması ve kayıtların zamanında yapılması, Türk para birimin, Türk harflerinin ve uluslararası rakamların kullanılması şeklinde ifade edilebilir.

Çiftçilerin Ekim-Sayım Beyanı Davetine Uymaması: Ziraî işletme ölçüsü veya ziraî işletme büyüklüğünü (GVK m. 54) aşan “çiftçiler” ziraî işletmelerinin bulunduğu köy veya mahalle muhtarlıklarına her yılın kasım ayı içinde “ekim sayım beyanı”nda bulunurlar (VUK m. 243). Muhtar ve ihtiyar heyeti, çiftçiler tarafından yapılmış beyanları inceleyerek beyanda bulunmamış çiftçileri beyanda bulunmaya, yanlış ve gerçeğe aykırı beyanda bulunmuş olanları süre vererek beyanlarını düzeltmeye davet ederler. Kabahatin fiili muhta- rın davetine icabet etmemektir. Çiftçiler hakkında vergi dairesi gerekli araştırmayı yapar ve takiben sonucuna göre cezalandırma işlemlerini gerçekleştirir (VUK. m. 245).

İşe Başlamanın Zamanında Bildirilmemesi: İşe başlama bildirimlerine ilişkin usul gerçek kişi ve şirketlerde ayrı esaslara bağlanmıştır: Gerçek kişilerde işe başlama bildirimi, mükellef tarafından veya avukat veyahut mali müşavir tarafından işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde vergi dairesine yapılır. Kabahatin fiili, bildirimin hiç yapılmaması veya yapılmakla birlikte kanunî süre geçtikten sonra yapılmasıdır. Şirketlerde işe başlama bildirimi, işe başlamayı takip eden on gün içinde şiketin kayıtlı olduğu ticaret sicil memurluğu tarafından yapılır. Dikkat edildiğinde şirketlerde bildirim açısından sorumluluğun mükellefe değil, ticaret sicil memurluğuna verildiği görülmektedir. Şirketler dışında kalan kurumlar vergisi mükellefleri için işe başlama bildirimleri bunları idare edenler veya bunların temsilcilerince yerine getirileceğinden, ceza da bu kişilere kesilecektir.

Defter Tasdiklerinin Kanunî Süreyi Takip Eden Bir Aydan Sonra Yaptırılması veya Hiç Yaptırılmaması: Defterlerin tasdiki bunların varlığının ortaya konulması yanında sayfa koparılıp koparılmadığı, sonradan değişiklik yapılıp yapılmadığı ve matrahın gerçek miktarının belirlenmesi açısından çok önem arz eder. Defterlerin tasdik makamı işyerinin, işyeri olmayanlar için yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki noter veya noterlik görevini ifa edenlerdir. Menkul kıymet ve kambiyo borsasındaki acenteler için borsa komiserliğidir (VUK m. 223). Yetkisiz kişi veya makamlar tarafından yapılan tasdik işlemleri geçersiz sayılır.

Tasdik zamanı işletmenin ve defterin durumuna göre yenileme ve devam tasdiği şek- linde ifade edilen farklı esaslara bağlanmıştır (VUK. m. 221).

Öteden beri işe devam edenler yeni yılda (dönemde) yeni defter kullanacaklarsa defterin kullanılacağı yıldan (dönemden) önce gelen son ayda tasdik işlemini yaptırmaları gerekir. Bu şekildeki tasdike yenileme tasdiki adı verilir.

Öteden beri işe devam edenler yeni yılda (dönemde) eski yıl defterinin dolmaması nedeniyle eski yıl (dönem) defterini kullanacaklarsa defterin kullanılacağı yılın (dönemin) ilk ayında tasdik işlemini yaptırmalıdırlar. Bu şekildeki tasdike devam tasdiki adı verilir.

Hesap dönemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından özel olarak tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda tasdik işleminin yapılması gerekir. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde defterlerini tasdik ettirmelidirler. Tasdike tâbi defterlerin yıl içinde dolması veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce tasdik ettirmeye mecbur tutulmuşlardır.

Diğer Ücretlerin Zamanında Tarh Ettirilmemesi: Elde edilen ücret gelirlerinin ver- gilendirme biçimlerinden biri “diğer ücretler” adı altında yapılan vergilendirmedir (GVK.m.64). Bu gruba giren ücretlilerin gelirleri asgari ücrete bağlı olarak hesaplanmakta olup verginin tarh zamanı, hizmetin ifa olunduğu takvim yılının ikinci ayı Şubattır. Takvim yılı içinde işe başlayanlarda tarh, işe başlama tarihinden itibaren bir ay içinde yapılır. Kabahatin fiili verginin süresinde tarh ettirilmemesidir.

Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinin Birinci Ek Süreden Sonra Verilmesi: Verasete bağlı intikallerde veraset ve intikal vergisinin beyan süresi ölüm tarihine ve muris ile mirasçıların (mükelleflerin) Türkiye’de bulunup bulunmamasına göre farklılık arz etmekle birlikte, mirasçıların yerleşim yerinin Türkiye ve murisin de Türkiye’de ölmesi halinde mirasçılar için normal beyan tarihi ölüm tarihini takip eden dördüncü aydır. Kanunda normal beyan süresini takip eden 15 günlük süre birinci süre olarak belirlenmiştir. Bu başlık altındaki kabahat fiili beyannamenin birinci ek süreden sonra verilmesi durumunda ortaya çıkar.