ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLER İÇİN AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ Dersi Engelli Bireylere İlişkin Yasal Düzenlemeler ve Sivil Toplum Kuruluşları soru detayı:

CEVAP:

BM, kuruluşundan itibaren engelli bireylerin yaşam kalitelerini arttırmak için çalışmaktadır. BM'e bağlı olarak bireylere hizmet veren uluslararası STK'lar:

a. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO): 1945 yılında ABD’de gerçekleştirilen BM toplantısında bütün halkların sağlığının dünyada barış ve güvenliğin sağlanması açısından çok önemli olduğu düşünülmüş ve “Uluslararası Sağlık Örgütü” kurulması amacıyla bir toplantı düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. 1946 yılında New York’ta toplanan BM’e üye 51 ülke temsilcileri ile farklı vakıf temsilcileri “Dünya Sağlık Örgütü Anayasası” oluşturulmuştur. 1946 yılında 61 ülkenin temsilcisi tarafından bu anayasa imzalanmıştır. DSÖ, küresel olarak sağlığı korumak, belirli standartları oluşturmak, verilere dayalı olarak politik seçenekler sunmak, ülkelerin sağlık durumlarını kontrol altında tutmak ve değerlendirmekten sorumludur. Ayrıca, yaşlanma, sağlık ile ilgili tanı, değerlendirme ve sınıflandırma, engelliliğin önlenmesi ve rehabilitasyonu, ruh sağlığı ve madde kullanımı konularında çalışan bir örgüttür. DSÖ, engelli bireylerin sosyal uyumu ve fırsat eşitliğini sağlamayı amaçlayan bir rehabilitasyon yaklaşımı olarak “Toplum Temelli Rehabilitasyonu” (TTR) geliştirmiştir. TTR, engelli bireyler için uygun sağlık, eğitim, mesleki ve sosyal hizmet alt yapıyı kurmayı hedeflemektedir. Tüm bunların yanı sıra engelli bireylerin toplumda eşit haklardan yararlanmaları için var olan kaynakların harekete geçirilmesini ve çevrenin engelli bireylerin yaşamasına daha uygun hâle getirilmesi yönünde çalışır.

b. BM Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu (UNESCO): BM tarafından 1946 yılında kurulmuştur. UNESCO’nun ana çalışma alanlarından biri olan eğitim bir insan hakkı olarak görülmektedir. Okul öncesi eğitimden başlayarak üniversite ve meslek edindirme eğitimlerine kadar eğitimin bütün aşamaları ile ilgili küresel düzeyde eğitim politikalarının ve stratejilerinin geliştirilmesi gibi konularda faaliyet göstermektedir. UNESCO özel eğitimle ilgili olarak da yapılan ve yapılacak faaliyetleri yürütmektedir. UNESCO’nun özel eğitimdeki temel çalışma alanlarından birisi de kaynaştırma eğitimidir. Kaynaştırma eğitimi ile ilgili ulusal politikaların oluşumuna katkıda bulunmak, araç-gereç geliştirmek ve dünya çapında kaynaştırma uygulamalarını desteklemek UNESCO’nun etkinlik alanlarından biridir. UNESCO tarafından da desteklenen kaynaştırma eğitimini özel gereksinimli öğrencilerin tam ya da yarı zamanlı olarak akranlarıyla birlikte genel eğitim sınıflarında, öğretmen ve öğrencilere destek hizmetlerinin sağlanması yoluyla eğitim alması olarak tanımlayabiliriz.

c. BM Çocuk Fonu (UNICEF): Çocuklara yönelik hazırlanan programlara destek sağlamakla sorumlu birimdir. 

d. BM Sosyal Politika ve Kalkınma Birimi Engelliler Programı (UNDSPD): Bu kuruluşun temel amacı 166 ülkede insanlara bilgi, deneyim ve daha iyi bir yaşam kurmaları için kaynak ulaştırmaktır. UNDSPD, Engelliler Programı, Dünya Engelliler Eylem Planı ve Standart Kuralların daha fazla ülkede yürürlüğe girmesini teşvik etmek, izlemek ve değerlendirmesini gerçekleştirmek amacıyla yapılanmıştır. UNDSPD tüm faaliyetlerinin yanı sıra engellilerle ilgili konularda yayınlar yaparak bilgi alışverişi merkezi sorumluluğunu da üstlenmektedir. Hükümetlere ve STK’lara destek sağlayarak projelere önemli teknik işbirliği ve destek vermektedir.

e. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO): Örgüt, sözleşme ve tavsiye kararları ile işçilerin hak ve çıkarlarını korumayı, çalışma hayatında en çok istismar edilen kadın ve çocuk işçilerin özel olarak korunmasını ve çocuk işçiliği ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. ILO Engelliler Programı ise engeli olan kadın ve erkeklerin iş ortamında karşılaştıkları sıkıntıların ortadan kaldırılması ve bu bireylerin daha nitelikli işlerde çalışabilmelerini sağlamayı amaçlar.