UYGUR TÜRKÇESİ Dersi UYGURLAR VE UYGUR YAZISI soru detayı:
SORU:
Bögü Kağanın Mani dinini kabul edişinin sebepleri nelerdir?
CEVAP:
Bögü Kağanın Mani dinini kabul edişinin türlü sebepleri olsa gerektir. Ancak fikir yürüterek bulunabilecek olası sebepler arasında şunları gösterebiliriz:
Mani dininin bedene ve maddî şeylere nefretle bakması askerî karaktere sahip kağana cazip gelmiş olabilir. Aynı zamanda bu dinin kabulü ile halkın kültür seviyesi yükselecek ve kağan savaşçı bir halk olan tebaasından beklediği disiplini görmüş olacaktı. Bögü Kağan’ın Maniheizmi resmî din olarak seçmesinin bir başka nedeni de Çinlilerin bu dinden nefret etmesidir. Öyle ki, Tang hanedanlığı zamanında Çin imparatoru bu dini yasaklamıştı. Bögü Kağan, Maniheizm gibi bir dini kabul etmekle Çin’i hiç umursamadığını ve kendi devleti üzerinde Çin’in etkisinin olamayacağını göstermeyi amaçlıyordu. Kağan, halkının yerleşik hayatın inceliklerini de öğrenmelerini istiyordu; ancak bunun Çinliler aracılığı ile değil daha batıdaki halklar aracılığı ile gerçekleşeceğine inanıyordu. Bugün de olduğu gibi bir idarecinin siyasal gücü her zaman için kendi halkının iktisadi üstünlüğüne bağlıdır. Onun için Bögü Kağan’ın dinlerini kabul ederek Soğdlarla ittifak kurması son derece önemlidir, çünkü Köktürkler döneminde olduğu gibi özellikle Batı bölgeleri ticaretinde Soğdlar usta idiler ve Kağan’ın da bu ticarete ihtiyacı vardı.