İŞLETME HUKUKU Dersi Borç İlişkisi, Borçların Doğumu ve Sözleşmeler soru detayı:
SORU:
Borç ilişkisinden doğan sorumluluk kavramını açıklayınız.
CEVAP:
Kişi ile Sorumluluk Kişi ile sorumluluk, alacaklının, alacağından dolayı borçlunun kişiliğine el atabilmesidir. Örneğin borçlunun borcu için öldürülmesi, hapsedilmesi gibi. Günümüzde, modern hukuk sistemlerinde kişi ile sorumluluk yoktur. Mal ile Sorumluluk Borçlu, edimini kendi isteğiyle yerine getirmediği takdirde alacaklı, İcra ve İflâs Kanunu hükümleri uyarınca devlet gücü yardımıyla borçlunun mallarına el koymak suretiyle alacağını alabilir. Buna mal ile sorumluluk denir. Mal ile sorumluluk, sınırsız sorumluluk ve sınırlı sorumluluk olmak üzere ikiye ayrılır. Sınırsız Sorumluluk: Kişisel sorumluluk olarak da ifade edilen sınırsız sorumluluk, borçlunun borcundan dolayı tüm malvarlığı ile sorumlu olmasıdır. Borçlu borcunu ödemezse, alacaklı, borçlunun malvarlığındaki bütün mallara ve haklara cebri icra yoluyla el koyabilir. Ancak, İcra ve İflâs Kanununun 82. maddesine göre, borçlunun yaşamını ve mesleğini sürdürebilmesi için zorunlu olan malları bu sorumluluğun dışında tutulmuştur. Sınırlı Sorumluluk: Kural borçlunun sınırsız sorumluluğu olmasına karşın, mal ile sorumluluk bazı hallerde belli mallarla veya belli miktarla sınırlanmıştır. Bu tür sorumluluğa sınırlı sorumluluk denir. Bu sorumluluk da belli mallarla sorumluluk ve belli miktarla sorumluluk olarak ikiye ayrılır. • Belli Mallarla Sorumluluk: Bu tür sorumlulukta borçlu, malvarlığındaki belli mallar ile sorumludur. Bu sorumluluk ya yasadan veya alacaklı ve borçlunun aralarında yapacakları bir anlaşmadan doğabilir. Örneğin TMK m. 631’e göre, devlet en son mirasçı sıfatıyla miras bırakanın borçlarından ancak kendisine geçen mallarla sorumludur.