SANAT TARİHİ Dersi Türk Sanatı soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Büyük Selçuklu Mimarisinde (1040-1157) görülen İran’dan Anadolu’ya kadar uzanacak olan bir mimari biçimin başlangıcı olarak kabul edilen yapıyı ve özelliklerini açıklayınız. 


CEVAP:

Cami mimarisinde büyük bir atılımın gerçekleştirildiği bu devirde tek mekânlı kubbeli camilerin yanı sıra mihrap önünün bir kubbe ile vurgulandığı, dört eyvanlı avlulu plan şemasına sahip çok destekli büyük camiler yapılmıştır. Melikşah zamanında inşa edilen Isfahan Mescidi Cuması (1072-1092)’nin, kare alt yapıya oturan kubbe örtülü mihrap önü bölümü bir eyvanla avluya açılmaktadır. Farklı dönemlerde gerçekleştirilen ekleme
ve onarımlarla dört eyvanlı büyük bir yapıya dönüştürülen caminin, dıştan hafifçe
sivriltilmiş tromp geçişli, tuğla örgülü mihrap önü kubbesi, İran’dan Anadolu’ya kadar uzanacak olan bir mimari biçimin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. 

Mihrap önünde bulunan kubbesi, dört eyvanlı revaklı avlusu ile bütün bu yenilikleri tek
bir yapı içerisinde toplayan Zevvare Mescidi Cuması (1135) ise Büyük Selçukluların eyvanlı cami tipinin en gelişmiş örneğidir.