CEVAP:

Çalışılmış gibi sayılan süreler şunlardır:

• Yer veya su altına iniş ve çıkışlarda geçen süreler: Madenlerde, taş ocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yer altında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin ku- yulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerleri- ne inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler çalışılmış gibi kabul edilir (İK m.66, f.1/a).

• İşçinin başka bir yerde çalıştırılmak üze- re gönderilmesi durumunda yolda geçen süreler: İşçilerin işveren tarafından işyerle- rinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri hâlinde yolda geçen süreler, iş süresinden sayılır (İK m.66, f.1/b). Örne- ğin servis elemanının tamir için başka bir ilçeye gönderilmesi durumunda yolda geçen sürelerde durum böyledir.

• İşçinin işe hazır hâlde beklediği süreler:İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir hâlde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süre- ler de çalışma süresinden sayılır (İK m.66, f.1/c). İşçi, işverenin yönetim hakkı çerçe- vesinde kendisine sözleşme şartları içerisin- de verilecek işleri yapmak durumundadır. Bunun için de işveren veya işveren vekilinin emrine hazır olarak iş yapma amacıyla bek- lemesi, söz konusu sürelerin iş süresinden sayılmasını gerektirir. Örneğin bir şoför, it- faiye personeli veya ambulans görevlilerin- de bekleme süreleri, böyledir.

• İşçinin işverenin buyruğu altında asıl işi- ni yapmaksızın geçirdiği süreler: İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderil- mesi veya işverenin evinde veya bürosun- da yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmak- sızın geçirdiği süreler de günlük iş süresin- den sayılır (İK m.66, f.1/d). Burada işçinin asıl işini yapmasının işveren tarafından en- gellenmesi nedeniyle belirtilen süreler iş sü- resi olarak değerlendirilmektedir. Örneğin işverenin şoförünün elektrik faturasını ya- tırması veya kuru temizlemeciden elbiseyi alması durumları böyledir.

• Emzirme izni sırasında geçen süreler: Ço- cuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilen süreler de çalışma süresinden sayılır (İK m.66, f.1-e). İş Kanu- nu madde 74, kadın işçiye bir yaşına kadar olan çocukları için kullanım şeklini kadın işçinin belirleyeceği, günde bir buçuk saat süt izni verilmesini emretmektedir.

  Çalışma süresi, işçinin çalıştığı işte geçir- diği süredir.

  Araçta geçen süreler: Demir yolları, kara yolla- rı ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getiri- lip götürülmeleri gereken her türlü işte bunların

toplu ve düzenli bir şekilde getirilip götürülmele- ri esnasında geçen süreler de çalışma süresi içeri- sindedir (İK m.66, f.1/f). Böylece, yol inşaatı gibi yapılmakla devam eden işlerde işçilerin yaşadıkları yerlerden uzak yerlere topluca getirilip götürülme- leri durumunda araçta geçen süreler çalışılmış gibi sayılır. Belirtelim ki kanun koyucu her getirip gö- türmenin aynı sonucu doğurmayacağını da belirle- miştir. Gerçekten İş Kanunu’nun 66. maddesinin 2. fıkrasına göre, “İşin niteliğinden doğmayıp da iş- veren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz”.

dikkat

İşçi fiilen çalışmasa bile işgücünü işverenin emir ve talimatlarına hazır bir halde bekler- ken geçen süre çalışma süresinden sayılır.